بيمه هاي عمر در بين بيمه هاي اختياري با اقبال مناسب و خوب افكار عمومي و مردم روبرو شده و نسبت به ساير بيمه‌هاي اختياري ضريب نفوذ بالاتري دارد اما تمام تلاش صنعت بيمه و البته سمينار توسعه بيمه هاي زندگي درحقيقت افزايش ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي است .در سلسه همايشهاي بزرگ بيمه و توسعه كه هرساله برگزار مي شود، پژوهشكده بيمه مركزي سمينارهاي تخصصي را هم در برنامه هاي خودش دارد . سمينار توسعه بيمه‌هاي زندگي، اولين سمينار تخصصي در این بخش است و به گفته ریاست پژوهشکده بیمه قرار است اين راه و اين طريق ادامه پيدا کند.
صفري که از شخصيتهاي علمي صنعت بيمه و سرپرست کنونی پژوهشكده بيمه است و از زمان حضور او در صنعت بیمه و پژوهشکده بیمه توليدات علمي و پژوهشي صنعت بيمه ارتقاء محسوسی داشته است و رویدادهای علمی این حوزه تخصصی سازی و با الگویی مشخص هدایت شده است.
نمونه این رویدادها برگزاری سیمنار توسعه بیمه های زندگی است که به گفته او قرار است با اشکال مختلف پیگیری شود. در این نوشتار قصد داریم تا سخنرانی این مقام مسئول که هدایت برگزاری این سمنیار را در مجموعه خود بر عهده داشته است را بخوانیم :
روند برگزاری سمینارهای تخصصی بیمه
صفري رئيس پژوهشكده بيمه در سمینار توسعه بیمه های زندگی با اشاره به اهمیت برگزاری این رویداد گفت:برگزاري اين سمينار مصوبه اي بود كه در هيات عامل محترم بيمه مركزي انجام شد قرار بر اين شد كه گذشته از سمينار سالانه اي كه ما به مناسبت روز بيمه سيزدهم آذر داريم سمينار هاي تخصصي تري را با تمركز بر دانش بيمه اي و مباحث علمي تر در واقع پي گيري كنيم.
وی افزود: اين يكي از آن سمينارهايي است كه در واقع برنامه ريزي كرديم تا بتوانيم به صورت تخصصي تر و به دور از تشريفات در واقع بتوانيم راهكارها و ايده ها و راه حل ها و پيشنهادهايي براي توسعه صنعت بيمه داشته باشيم .
وی توضیح داد: محوريت سمينار توسعه بيمه هاي زندگي، غير پس اندازي است و برنامه ريزي كرديم كه در سه حوزه اصلي اين سمينار رو برنامه ريزي و متمركز كنيم؛ ابتدا وضعيت موجود صنعت بيمه در بخش بيمه هاي زندگي را شناسايي كنيم و موانع و مشكلات و چالشها را شناسائي كنيم و نيازسنجي بازار كنيم و مطالعه بازار را انجام دهيم و نهايتا وضعيت مطلوب را تصور كرده و راهكار ارائه بدهيم.
او گفت: براي اينكه سمينار را برگزار كنيم به دنبال تعيين آن سه حوزه اي كه اشاره كردم محورهاي همايش را در كميته عالي سمينار معلوم كرديم و سايت سمينار را طراحي كرديم و بارگزاري كرديم به زبان انگليسي و فارسي و اطلاعات را آنجا از سال گذشته يعني پايان سال 96 بارگزاري كرديم بعد از اصلاع رساني از طريق سايت و رسانه ها و پوستر ها انجام شد.
او تاکید کرد: 62 مقاله دريافت كرديم كه از بين هيات و كميته علمي سمينار 12 مقاله را قابل ارائه در سمينار تشخيص دادند 10 مقاله از مقاله هاي پوستري است و بقيه مقالات 40 مقاله رد.شد مقاله ها به اين معني نيست كه آنها ارزش ارائه ندارند ما متاسفانه ظرفيت اين را نداريم كه بيش از 12 مقاله را برنامه ريزي كنيم .
او خبر داد: پژوهشكده در تعيين مقالات هيچ نقشي نداشت صرفا كميته علمي و داوران بودند كه تصميم گيري كردند حتي اگر ممكن است كه خطائي هم رخ داده باشد به هرحال ارزيابي داورها است ارزيابي افراد است و ممكن است در ارزيابي هايي كه توسط افراد صورت مي گيرد گرايشهايي وجود داشته باشد اما ما سعي كرديم اين خطا را به حداقل برسانیم.
ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي در ایران
صفری در ادامه با اشاره به اینکه ضريب نفوذ جهاني بيمه در سال 2007 طبق آمار13/6 درصد بوده و از اين مقدار 33/3 درصد مربوط به بيمه هاي زندگي بوده است گفت: ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي در ایران بيش از بيمه هاي غير زندگي است اما در دنيا ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي بيش از بيمه هاي غير زندگي است.
او توضیح داد: همين آمار براي ايران در همان سال 2007 ضريب نفوذ كل 23/2 درصد بوده است بيمه هاي زندگي 31/0 درصد از اين مقدار بوده و مسئله ما اين است؛ در واقع ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي به طور متوسط در دنيا حدود 10 برابر يا بيش 10 برابر ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي ما است بنابراين يك فاصله معني داري بين ضريب نفوذ بيمه هاي زندگي در كشور ما با ساير كشورها وجود دارد.
او گفت: در هند 60درصد پرتفوي شركتها بيمه هاي زندگي است اما در كشور ما اين چيزي حدود 13درصد است به همين دليل قانون برنامه 6 ماده 11 به اين مسئله توجه كرده هدف گذاري و تكليف كرده به ما كه بايستي سهم حق بيمه هاي زندگي از كل حداقل تا 50درصد تا پايان سال يعني آخر برنامه بايستي برسد.
وی در ریشه یابی مشکل هم گفت: دلايل عدم توسعه بيمه هاي زندگي در كشور ما زياد است و خيلي از آنها را ما ممكن است شناسايي نكرده باشيم اما ما مي توانيم به دليل موانع و چالشهايي فرهنگي ، اقتصادي ، اجتماعي و موارد ديگري اشاره كنيم ممكن است علت تورم باشد ، درآمد سرانه پائين باشد ، فرهنگي باشد يعني مثلا ميزان ريسك گريزي مردم خيلي بالا نباشد.
او افزود: مردم و افراد جامعه ما خودشان ريسك رو نگه دارند و با ريسك كنار بيايند. شبكه فروش و بازاريابي مسئله داشته باشد ، عدم تنوع محصولات و موارد ديگري كه نياز نيست من اينجا اشاره كنم انشاالله در پنلها اين موارد بحث مي شود اما يكي از اینها می تواند ریسک نقدشوندگی بیمه های عمر یا بیمه نامه های عمر باشد ؛تقریباً ریسک نقدشوندگی خیلی خیلی بالاست.
باید سئوال طرح کنیم
صفری در ادامه مباحث خود گفت: باید ببینیم واقعاً چرا در کشور ما با سابقه بیش از 80 سال هنوز رشد مطلوب نداریم اینها را با سؤال بایستی در واقع دنبال کنیم و مطرح کنیم و شروع کنیم.
وی افزود: آیا واقعاً فرهنگ بیمه که مرتب در رسانه ها در موردش صحبت می کنیم مسئله دارد و فرهنگ بیمه در جامعه ما نفوذ پیدا نکرده و یا مردم از بیمه آگاهی ندارند و یا اینکه آگاهی دارند و مسئله جای دیگری است.
او همچنین تاکید کرد: آیا جامعه ما هیچ اولویتی برای هزینه های بیمه ای قائل نیست ؟آیا دغدغه جامعه ما اصلاً بیمه نیست ؟آیا تقاضا وجود ندارد ؟ و یا اینکه عرضه نامؤثر صورت می گیرد؟ آیا درآمدها ناکافی است؟ قیمتها بالاست؟ آیا جایگزینهای بهتری وجود دارد ؟ آیا محصولات بانکی بهتر از محصولات بیمه ای عرضه می شوند؟ آیا فرصتها را بانکها در واقع بهتر استفاده کردند؟ ویا اینکه ما در پرداخت خسارت مسئله داریم؟ یعنی اینکه خسارت را بی کیفیت عرضه می کنیم یعنی محصولمان را بی کیفیت عرضه می کنیم یا شاید همه این عوامل به نوعی تا اندازه ای و بخشی مؤثر هستند.
او ادامه داد:اگر ما جواب این سؤالها را داشته باشیم طبیعتاً چالشهایمان را بدانیم می توانیم راهکار پیدا کنیم و ایده بدهیم ما نیازمند این هستیم که ایده هایی برای اجرای عملی داشته باشیم تا اینکه کمک به توسعه بیمه های عمر داشته باشیم.
صفری ادامه داد:شاید بازنگری مقررات بتواند کمک کند این یک ایده است. بازنگری مقررات موجود اگر به این نتیجه برسیم که مسائل ما در مقررات است یا حداقل تا وقتی مقررات نقش دارد در توسعه نیافتگی بیمه های عمر بایستی مقرراتمان را عملاً وارد بازنگری کنیم. این مقررات را بازنگری کنیم.
وی خاطر نشان کرد: اگر نظام کارمزد نمایندگان فروش مسئله دارد بایستی ورود پیدا کنیم و اگر متنوع کردن محصولات جواب می دهد و اگر محصولات نوین و جدید راهکار است بایستی شناسایی شود و عملاً پیاده شوند.
3 ایده جدید در پژوهشکده
صفری گفت: ما در پژوهشكده 3 ایده داریم؛ يكي بيمه هاي زندگي متصل به يونيتهاي سرمايه گذاري است. دیگری اوراق بهادار ريسكهاي بيمه اي زندگي است که می‌تواند راهكار خوبي باشد براي اينكه ما بيمه هاي زندگي رو توسعه بدهيم. راهكار سوم هم كه من بيشتر روي آن تاكيد مي كنم اين است كه يك بازار ثانويه براي بيمه هاي عمر تشكيل بدهيم.
وی افزود: يعني اجازه بدهيم كه بيمه هاي عمر در يك بازار ثانويه مبادله و معامله بشوند. ريسك تغيير نمي كند اما ورقه بيمه نامه مي تواند به سرمايه گذار علاقمند فروخته شود.
او در خصوصبه بازار ثانويه اوراق بيمه نامه هاي عمر ادامه داد: اين پيشنهاد به همراه دو پيشنهاد اول در دستور كار پژوهشكده بيمه است كه مطالعاتش انجام مي شود و راهكار عملي براي پياده سازي و اجرايي شدن اينها را پيشنهاد ميدهد.
وی تاکید کرد: در بعضي از كشورها از جمله آمريكا، آلمان، انگلستان انواعي از اوراق بيمه نامه هاي عمر در بازارهاي مالي در حال خريد وفروش است . يعني در آن سرمايه گذاري مي شود. يعني در ريسك بيمه گذار بيمه عمر سرمايه گذاري صورت مي گيرد.
او ادامه داد: بيشتر بيمه نامه ها از نوع بيمه نامه هاي عمر جامعه universal live هستند. يا بيمه نامه هايي با حق بيمه شناور و منعطف حدود 20 سال است كه اين بازارها در آمريكا وجود و رواج دارند. از ظرفيت بازار سرمايه براي رشد بيمه هاي زندگي استفاده مي كنند. بنابراين با وجود اين بازار امكان فروش بيمه نامه بيمه عمر به سرمايه گذار فراهم مي شود. در واقع بيمه نامه عمر بيمه نامه اي با نقد شوندگي بالا تبديل مي شود.
صفری همچنین گفت: با اين وضعيت ريسك نقدشوندگي بيمه نامه هاي عمر كاهش مي يابد. يعني هر وقت بيمه گذار بيمه هاي عمر نياز فوري به نقدينگي داشت مي تواند آن را در يك بازار سرمايه ثانويه فوري به فروش برساند. براي بيمه گذار به صرفه تر است كه بيمه نامه خود را در يك بازار نقد بلافاصله بفروشد. بنابراين از اين نظر براي بيمه گذار منافع زيادي دارد. براي بيمه گر هم منافعي دارد و همين طور براي خريدار يعني همان سرمايه گذار اين اوراق هم منافعي دارد.
او تصریح کرئ: اين بازارها وجود دارد. پيشنهاد پژوهشكده اين است كه اين چنين بازاري را ما طراحي كنيم . مطمئن هستيم كه خيلي كمك مي كند.به بازار بيمه هاي عمر كه رشد و توسعه قابل توجهي را داشته باشد.
