سناریوهای پیش روی صنعت خودرو ایران

تا سال ۲۰۲۵ میلادی سهم خودروسازان چینی در بازار ایران به مرز ۹ درصد ‌می‌رسد

بدون تحریم تا سال ۲۰۲۵ میلادی ایران می تواند روزانه ۳ میلیون خودرو تولید کند 

اولین دلیل ورود خودروسازان چینی به ایران تحریم های غرب علیه ایران بود

 مونا مشهدی رجبی |از آنجا که صنعت خودروسازی یکی از صنایع بسیار مهم و کلیدی در اقتصاد ایران است، پیش بینی وضعیت آینده آن در سال‌های آتی نه تنها برای فعالان این صنعت بلکه برای تمامی فعالان اقتصادی اهمیت زیادی دارد. درطرح صنعت خودروسازی ایران در سال ۲۰۲۵ میلادی آمده است: صنعت خودروسازی ایران درسال ۲۰۲۵ میلادی به بزرگترین صنعت خودروسازی منطقه تبدیل می شود و از نظر شمار خودروهای تولیدی جایگاه پنجم خاورمیانه و جایگاه یازدهم دنیا را به خود اختصاص خواهد داد. این هدف تنها از راه تمرکز روی طرح های توسعه ای، افزایش قدرت رقابت و توسعه تکنولوژیکی در این زمینه مهیا می‌شود.

این طرح درسال‌های اخیر به عنوان یک دستورالعمل اجرایی در صنعت خودروسازی مطرح شده است و بر مبنای آن تا پایان دوره مورد نظر باید ایران بتواند سالانه ۳ میلیون دستگاه خودرو تولید کند.

البته در بخشی از این طرح به مساله تحریم‌های غرب و تاثیر آن روی سرعت رشد صنعت خودروسازی هم اشاره شده است. تحریم ها می تواند مانع رشد سریع صنعت خودروسازی شود و به همین دلیل اگر تحریم‌های مختلف تا سال ۲۰۲۵ میلادی دراقتصاد ایران ماندگار شود، ایران خواهد توانست سالانه ۲ میلیون دستگاه خودرو را به بازار عرضه کند. در این شرایط نرخ رشد تولید خودرو درصنعت خودروی ایران برابر با نرخ رشدی خواهد بود که صنعت خودروسازی درسال ۲۰۱۱میلادی و درجریان تحریم های اقتصادی آن سال‌ها تجربه کرده بود.

باید درنظر داشت که صنعت خودروسازی ایران هم اکنون با ضعف‌های زیادی روبرو است که مهمترین و تاثیر گذارترین آنها عبارتند از دسترسی ناکافی به منابع مالی، وضعیت مالی ضعیف و کیفیت پایین خودروها  در ازای قیمت بالایی که مردم برای خرید ان باید بپردازند.

ورود خودروسازان چینی به ایران

از سال ۲۰۱۰ میلادی شرکت‌های خودروسازی چینی  تولید در بازار ایران را آغاز کردند. اولین دلیل ورود آنها به ایران تحریم های غرب علیه ایران بود  که مانع از همکاری شرکت‌های اروپایی و امریکایی با ایران می شد. شرکت چری اولین خودروساز چینی بود که محصولاتش را در بازار ایران فروخت ولی به تدریج بر شمار برندها اضافه شد. هم اکنون ۱۰ برند خودروسازی چینی در بازار ایران فعالیت می کنند و در مجموع ۳۰ مدل خودرو را  با قیمت‌های مختلف در اختیار مصرف کننده ها قرار می دهند. مطالعات نشان می دهد هم اکنون ۱ درصد از بازار خودروی ایران در اختیار شرکت‌های چینی است  ولی انتظار می رود تا سال ۲۰۲۵ میلادی این سهم به مرز ۹ درصد برسد .

 پیش بینی تولید در سال ۲۰۲۵

بررسی  روند تغییر تولید خودرو از سال ۲۰۰۰ میلادی تا کنون و پیش بینی این روند تا سال ۲۰۲۵ میلادی  نشان می دهد که تحریم های اقتصادی می‌تواند تاثیر چشمگیری در روند رشد تولید داشته باشد. طبق برآورد بدون وجود تحریم های اقتصادی  تا سال ۲۰۲۵ میلادی ایران می تواند روزانه ۳ میلیون خودرو تولید کند  که با تداوم تحریم‌ها تولیدش یک میلیون دستگاه کم می شود  ولی با توجه به وضعیتی که هم اکنون در بازار حاکم است ، تا سال ۲۰۲۵ میلادی و در صورت تداوم تحریم‌های اقتصادی علیه ایران شاید توان تولید ایران به کمتر از ۱.۵ میلیون هم برسد همانطور که  دلیل آن فشار مالی  و تحریم بانکی و عدم همکاری شرکت‌های خودروسازی خارجی است.

در این گزارش تاکید شده است که تحریم‌های اقتصادی تاثیر بسزایی روی سرعت صنعت خودرو و تصمیم گیری های آتی این صنعت دارد. تصمیم گیری درمورد استراتژی هایی که در این صنعت به کار گرفته می شود تنها با  توجه به زیر ساختهای موجود برای صنعت و گزینه های پیش رو– به دلیل فشارهای خارجی – انجام می‌شود.از گزینه‌های پیش روی صنعت خودروسازی می توان به انعقاد قراردادهای جوینت ونچر با شرکت‌های فرانسوی یا المانی یا چینی اشاره کرد. گفته می شود محتمل ترین کشور برای انعقاد این قراردادها  کشور المان است  با وجود اینکه فرانسه و چین سابقه همکاری دیرینه ای با ایران دارند. با توجه به این  مساله که صنعت خودروسازی همچنان یکی از اصلی ترین و مهمترین صنایع در ایران خواهد بود، در سال‌های اتی باید تمرکز روی استفاده از سیاستی باشد که بالاترین بهره وری را در صنعت ایجاد می کند و زمینه را برای رشد تولید فراهم خواهد کرد.

سناریوهای پیش روی صنعت خودروسازی ایران

با وجود اینکه طرح های و استراتژی های زیادی برای توسعه صنعت خودروی ایران تهیه شده است و برای اجرا شدن انها تلاش می شوی ولی  پیش بینی آینده صنعت خودروسازی ایران کار دشواری است زیرا شرایط اقتصادی ایران در آینده تحت تاثیر تحریم ها با چالشهای زیادی روبرو خواهد شد. اما تمامی کارشناسان بر این باورند که صنعت خودروسازی ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی یکی از صنایع کلیدی در اقتصاد کشور است. آنها بر این باورند سهم خودروهای چینی در بازار ایران کاهش پیدا می کند و خودروسازان ایرانی می توانند سهم خود را در بازار افزایش دهند. اگر زمینه برای انعقاد قراردادهای جوینت ونچر بین خودروسازان ایران و شرکت‌های غربی فراهم شود، روند رشد صنعت خودروسازی در کشور تسریع خواهد شد.

چندین سناریو برای آینده صنعت خودروسازی ایران وجود دارد که مهمترین آنها را در این بخش می بینید.  در اغلب سناریوها تاثیر فاکتورهای کلان اقتصادی بسیار پر رنگ است و اهمیت توجه به آنها بسیارجدی است.