در سال ۲۰۰۴ در یکی از مناطق چین اتفاق عجیبی افتاد: کشف مقبره مادربزرگ اولین امپراتور چین! در داخل این مقبره به غیر از طلا و گنجینه های ارزشمند، تعدادی استخوان حیوان هم کشف شد که در میان آن ها یک میمون دراز دست (گیبون ) با شکل و شمایل عجیب به چشم می خورد. دانشمندان با دیدن جمجمه عجیب این میمون کوچک خیلی زود فهمیدند که با یک گونه منقرض شده و جدیدی از یک میمون طرف هستند. چیزی که در این کشف جدید بیشتر از همه جلب توجه می کرد دندان های بسیار بزرگ آن بود که تا به حال در هیچ گونه ای از این حیوان دیده نشده است.
اسکلت این حیوان در کنار مقبره پادشاه نشان داد که انسان های اولیه نقش زیادی در انقراض این گونه داشته اند. درباره گذشته گیبون ها اطلاعات کمی وجود دارد چون در آسیا تنها نشانه هایی که از این جانور کشف شده دندان ها و چند تکه استخوان کوچک است که اطلاعات چندانی به دانشمندان نمی دهند. در واقع، فسیل های به جای مانده آنقدر ناقص اند که به هیچ وجه نمی‌توانند دانشمندان را با اطلاعات جدید روبرو کنند. اما این اسکلت کشف شده جدید برای باستان شناسان اهمیت زیادی دارد برای همین تیمی دست به کار شد برای تحقیق و بررسی. جمجمه ی این میمون برای باستان شناسان ارزش زیادی دارد برای همین محققان نتوانستند بر روی دی ان ای این میمون مطالعه کنند چون برای بدست آوردن دی ان ای باید بخشی از جمجمه ارزشمند حیوان از بین می رفت.
پس دانشمندان مجبور بودند برای مطالعه روی این حیوان به شکل ظاهری جمجمه و دندان ها اکتفا کنند. شکل ظاهری جمجمه شباهت زیادی با میمون های امروزی دارد ولی با به کار بردن اشعه لیرز و مقایسه داده های بدست آمده از جمجمه و دندان های این اسکلت با صدها میمون گیبون دیگر معلوم شد که این گونه کاملا با گونه های دیگر فرق دارد. شکل پیشانی و ابروها کاملا متفاوت از گونه های دیگر است و از همه مهمتر شکل ظاهری دندان هاست که بزرگ است و غیر عادی! دندان های فک پایین کاملا از بین رفته اما دندان های فک بالا خبر از تفاوتی بزرگ با میمون‌های دیگر می دهند. به گفته یکی از محققان گاهی شکل ظاهری استخوان حیواناتی که با انسان ها زندگی می کنند متفاوت از دیگر حیوان ها می شود اما هیچ توجیهی برای دندان های بزرگ این گیبون وجود ندارد و کاملا معلوم است که این میمون، گونه ای منقرض شده است که سال پیش از بین رفته.
امروز همه میمون های گیبون چین به خاطر جنگل زدایی و شکار بی رویه در معرض انقراض قرار دارند و زیستگاه آن ها فقط در منطقه ای کوچک خلاصه شده است. تا به حال محققان فکر می‌کردند که میمون های باستانی نسبت به دخالت انسان ها در طبیعت و از بین رفتن زیستگاه طبیعی شان منعطف هستند اما کشف جدید نشان داد که در زمان های باستان، گونه ای وجود داشته که منقرض شده است.
به نظر می آید یکی از دلایل انقراض حیوانات در طول تاریخ، تغییرات گسترده آب و هوایی است. حدود ۱۱ هزار سال پیش، در آخرین دوره عصر یخبندان کم کم از شدت سرمای هوا کاسته شد. یخچال های طبیعی عقب نشینی کردند و دمای هوا بیشتر شد در نتیجه تعدادی از حیوانات مثل ماموت ها و تنبل های زمینی به سمت انقراض پیش رفتند. اما میمون های گیبون خودشان را با شرایط جدید وفق دادند، شاهد این ادعا فسیل هایی است که نشان می دهند در حدود ۲ هزار سال پیش و در دوره ثبات آب و هوایی، جنگل های نواحی مرکزی چین پر از گیبون هایی بود که با دست های دراز خود درخت ها را یکی پس از دیگری پشت سر می گذاشتند. شواهد تاریخی نشان می دهد که آن ها تا همین چند صد سال پیش در این جنگل ها بودند اما ناگهان ناپدید شدند! چه بلایی سر این میمون ها آمد؟ پای انسان ها در میان بود! از بین بردن جنگل ها توسط انسان ها اصلی ترین دلیل برای کم شدن جمعیت گیبون ها در چین بود. در واقع، در این دوره، رشد جمعیت باعث شد تا مردم برای ساخت مزارع، جنگل ها را نابود کنند. گیبون ها ترجیح می دهند تا در ارتفاع زندگی کنند پس با قطع درختان دیگر خانه ای برای زندگی نداشتند. به این وضعیت، شکار و خرید و فروش به عنوان حیوانات خانگی را هم اضافه کنید تا به دلیل از بین رفتن تعداد زیادی از آن ها پی ببرید.
شاید فکر کنید در دنیای امروز دیگر خطرات گذشته این حیوانات را تهدید نمی کند اما اصلا این طور نیست! امروز برخی از مشکلات این حیوانات حتی شدید تر از قبل شده است. در شبکه های اجتماعی آگهی های زیادی برای فروش این حیوان هست که بسیاری از آن ها را در آستانه انقراض قرار داده است. امروز تعداد زیادی از میمون های گیبون در خطر انقراض هستند و از گونه ای از آن ها به اسم «هاینان» فقط ۲۶ میمون باقی مانده که تیمی از محققان وظیفه محافظت از آن ها را بر عهده دارد.
به گفته یکی از محققان، تا به حال تعداد زیادی از گونه های این حیوان از بین رفته و چون هیچ نام و نشانی از آن ها باقی نمانده محققان از شناسایی آن ها ناتوان هستند. کشف این گیبون باستانی شاهدی بر تاریخچه بلندبالای آن هاست که با انقراض برای همیشه فراموش شده اند. این کشف به یادمان می آورد که باید از گونه های دیگر این حیوان مراقبت کرد و آینده را تغییر داد.
منبع: news.nationalgeographic.com
