هدف صنعت بیمه؛ خنثی کردن اثر تحریم ها

سیستم بانکی نتوانسته مشکل انتقال پول را برای صنعت بیمه حل کند

هنوز از سطح مطلوب در صنعت بیمه ایران  فاصله داریم

بیشتر مشکلات در روابط با بیمه گران اروپایی مربوط به نقل و انتقال پول است

صنعت بیمه اگرچه با چالشهای بسیاری به خصوص بعد از تحریمهای آمریکا مواجهه شده است اما می توان اذعان داشت که با تدبیر این مشکلات و نابسامانی ها رفع شود. رییس کل سابق بیمه مرکزی و رییس کل کنونی بانک مرکزی در این حوزه معتقد است که “صنعت بیمه با هدف خنثی کردن اثر تحریم ها، اقداماتی مانند ایجاد حساب اتکایی ویژه تحریم، تشکیل کنسرسیوم های اتکایی و کلوپ های P&I، ارائه پوشش های اتکایی مناسب در تمامی رشته ها و افزایش ظرفیت نگهداری ریسک در داخل کشور را انجام داده که نتایج خوبی را به همراه داشته است”.

اگرچه انتقال پول چالش مهم همکاری بیمه های ایرانی با اروپایی است اما همتی بر این باور است که “حق بیمه و دریافت خسارت نیازمند انتقال پول است و هنوز سیستم بانکی نتوانسته این مشکل را برای صنعت بیمه حل کند.

انتقال پول؛ چالش همکاری بیمه‌های ایرانی و اروپایی

رییس  کل سابق بیمه مرکزی بیشتر مشکلات در روابط با بیمه گران اروپایی را مربوط به نقل و انتقال پول دانست و افزود: حق بیمه و دریافت خسارت نیازمند انتقال پول است و هنوز سیستم بانکی نتوانسته این مشکل را برای صنعت بیمه حل کند. عبدالناصر همتی اظهار داشت: ما حق بیمه برای پوشش های اتکایی به طرف های اروپایی را به یورو پرداخت می کنیم و در زمان بروز خسارت نیز به یورو این خسارت ها را دریافت می کنیم. همتی گفت: بیشتر ذخایر ارزی بیمه مرکزی و شرکت های بیمه نیز به یورو است؛ با این حال برای پوشش برخی از ریسک های موجود در صنایع نیاز به دلار و سایر ارزها داریم که این موضوع باعث می شود تا حق بیمه مقداری گران تر شود.

وی درباره آخرین وضعیت صنعت بیمه کشور پس از برجام گفت: قبل از تحریم ها، روابط بیمه ای ایران با بیمه گران عمده و اصلی اروپایی بسیار گسترده بود ، در حالی که این روابط در دوران تحریم، متوقف شده بود اما بعد از برجام بتدریج دوباره از سرگرفته شد.

وی با بیان اینکه در دو سال گذشته مذاکرات بسیار گسترده و سطح بالایی با بیمه گران اتکایی و کارگزاران بیمه ای داشتیم، افزود: در مذاکرات با اروپایی ها به نتایج خوبی رسیدیم هرچند که بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا متاسفانه این مذاکرات دچار شوک شد. رییس شورای عالی بیمه ادامه داد: بعد از روی کار آمدن ترامپ، شرکت های بیمه اروپایی با احتیاط بیشتری فعالیت‌های خود با ایران را ادامه می دهند.

همتی در عین حال تصریح کرد: با این وجود در طی این مدت، بیمه گران اروپایی ۳۰ درصد پوشش های مربوط به حوادث فاجعه آمیز در کشور را که حدود ۱.۲ میلیارد یورو می شود را تحت پوشش قرار داده اند. رییس  کل سابق بیمه مرکزی خاطرنشان کرد که در دو سال اخیر کشتی های ایرانی تحت پوشش بیمه های خارجی قرار گرفته اند و حتی می توانند با بیمه ایرانی در اروپا تردد کنند.

وی با اشاره به اعطای مجوز به چند شرکت ایرانی برای پوشش اتکایی بیمه های زندگی اظهار داشت: ما پوشش های خوبی را از یکی از شرکت های بیمه اروپایی در زمینه بیمه های زندگی گرفتیم؛ این اجازه برای این داده شد تا شرکت های ایرانی با محصولات جدید بیمه گران اروپایی آشنا شده و آموزش های لازم را در این زمینه ببینند. رییس شورای عالی بیمه در عین حال بیشتر مشکلات در روابط با بیمه گران اروپایی را مربوط به نقل و انتقال پول دانست و افزود: حق بیمه و دریافت خسارت نیازمند انتقال پول است و هنوز سیستم بانکی نتوانسته این مشکل را برای صنعت بیمه حل کند. همتی تصریح کرد: با این وجود، حساب ویژه اتکایی را با قدرت حفظ کرده ایم و بخشی از پوشش های اتکایی را به آن می دهیم. رییس  کل سابق بیمه مرکزی اظهار داشت: در بحث واگذاری های اتکایی به طرف های خارجی حتما باید منافع دو طرف دیده شود و تا زمانی که این منافع لحاظ شود، به گسترش روابط بیمه ای ما با طرف های خارجی به ویژه اروپایی کمک خواهد کرد.

مهم ترین چالش صنعت بیمه

رییس  کل سابق بیمه مرکزی با تشریح مهم ترین چالش های درونی و بیرونی صنعت بیمه کشور، چشم انداز این صنعت را دستیابی به ضریب نفوذ ۳.۲ درصدی تا پایان سال ۱۴۰۰ و تا پایان دولت دوازدهم عنوان کرد.

عبدالناصر همتی  درباره مهم ترین چالش های درونی و بیرونی صنعت بیمه گفت: چالش درونی صنعت بیمه کشور مطلوب نبودن عملکرد بازیگران و فعالان بازار بیمه است.

وی افزود: مهم ترین عوامل این مساله نامتعادل بودن ترکیب پرتفوی صنعت بیمه، پایین بودن سهم بیمه های زندگی در پرتفوی بیمه کشور، پایین بودن حق بیمه سرانه، بالا بودن سهم بخش دولتی از پرتفوی بازار بیمه و پایین بودن سطح تعاملات بین المللی صنعت بیمه است.

رئیس شورایعالی بیمه چالش های بیرونی صنعت بیمه را نیز وضع عوارض متعدد مستقیم و غیر مستقیم بر حق بیمه شخص ثالث و سایر رشته ها، اخذ مالیات بر ارزش افزوده از عملیات بیمه و موانع مقرراتی برای جذب و حفظ منابع انسانی کارآمد برشمرد.

صنعت بیمه به دنبال خنثی کردن اثر تحریم هاست

همتی، مدیریت منابع ارزی را از جمله ارکان مهم اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و افزود: صنعت بیمه با هدف خنثی کردن اثر تحریم ها، اقداماتی مانند ایجاد حساب اتکایی ویژه تحریم، تشکیل کنسرسیوم های اتکایی و کلوپ های P&I، ارائه پوشش های اتکایی مناسب در تمامی رشته ها و افزایش ظرفیت نگهداری ریسک در داخل کشور را انجام داده که نتایج خوبی را به همراه داشته است.

وی تصریح کرد: بیمه مرکزی در دولت دوازدهم گسترش پوشش های جدید بیمه ای، گسترش و استقرار کامل سامانه سنهاب و هایت الکترونیک صنعت بیمه (سنهاب)، اعطای مجوز به شرکت های بیمه تخصصی با اولویت شرکت بیمه زندگی، درخواست کاهش عوارض وضع شده بر بیمه شخص ثالث، پیگیری روابط بیمه اتکایی با شرکت های معتبر خارجی و تسهیل جذب سرمایه گذاری خارجی در صنعت بیمه را با جدیت می کند.

همتی، ارتقاء سلامت و ثبات مالی موسسات بیمه؛ استقرار نظام حاکمیت شرکتی از طریق تصویب آئین نامه حاکمیت شرکتی موسسات بیمه؛ ارتقاء نقش اقتصادی بیمه در تامین رفاه و امنیت مردم از طریق افزایش ضریب نفوذ بیمه، افزایش و گسترش رشته های بیمه ای؛ افزایش سهم بیمه های عمر از حق بیمه های بازرگانی تا ۵۰ درصد نسبت به سال پایه اجرای قانون برنامه ششم؛ افزایش ظرفیت پذیرش ریسک در بازار بیمه کشور و شناسایی بازارهای جدید بین المللی را از جمله مهم ترین اولویت های صنعت بیمه در دولت دوازدهم عنوان کرد.

رئیس کل بیمه مرکزی چشم انداز صنعت بیمه را در دولت دوازدهم مثبت ارزیابی می کند و معتقد است: با برنامه ریزی های انجام شده تا سال ۱۴۰۰ سهم بخش غیردولتی در بازار بیمه به حدود ۶۵ درصد و سهم بیمه های زندگی نیز به ۲۰.۱ درصد خواهد رسید.

رئیس شورایعالی بیمه ادامه داد که تا سال ۱۴۰۰، حق بیمه سرانه سالانه ۲۰ درصد رشد خواهد داشت و ضریب نفوذ بیمه نیز به ۳.۲ درصد خواهد رسید.

محدودیت ها و چالش های صنعت بیمه در کشور

رئیس کل سابق بیمه مرکزی نامتناسب بودن حق بیمه ها با تعهدات بیمه ای شرکت ها از جمله مشکلات این صنعت عنوان کرد

و با بیان اهمیت این صنعت در توسعه کشور تصریح کرد: در کشور ما صنعت بیمه پیشرفت خوبی داشته اما هنوز از سطح مطلوب فاصله داریم.

همتی رشد و توسعه بیمه را وابسته به توسعه کلان کشور دانست و گفت: تا زمانی که ما از نظر اقتصادی و اجتماعی توسعه مطلوب نداشته باشیم، نمی توانیم به تنهایی شاهد توسعه بیمه در سطح بین المللی باشیم.

رئیس کل بیمه فعالیت فعلی صنعت بیمه در کشور را نسبت به سایر خدمات عمومی در سطح خوبی دانست و گفت: ما حتی در شرایط تحریم هم فعالیت خوبی داشتیم و همکاران ما پوشش خوبی در زمینه های مختلف از جمله کشتی های بزرگ تجاری داشتند.

همتی خصوصی سازی این صنعت در کشور را از عوامل رشد نسبی صنعت بیمه دانست و گفت: البته برای رشد و توسعه این صنعت نیاز به راهکارهای جدید وجود دارد. این صنعت همانند بانکداری حساس است و نیاز به کنترل ها و نظارت های جدید وجود دارد و ما در راه تقویت کنترل قرار داریم و اقدامات جدی و مناسبی شروع شده است.

رئیس کل بیمه مرکزی با اشاره به تغییراتی که در ساختار فعالیت های بیمه ایجاد شده، افزود: در برخی از صنایع ما مدیریت ریسک چندان قوی نیست و در چنین شرایطی هر لحظه ممکن است مشکلات بزرگ رخ دهد. از همین رو بیمه ها در زمینه مدیریت ریسک درحال همکاری با شرکت های صنعتی هستند در این راه از تجارب شرکت های بین المللی نیز استفاده می شود.

همتی افزود: در برخی از موضوعات همانند شخص ثالث، حد بیمه را قوه قضائیه مشخص می کند و این امر باعث می شود ما نتوانیم حق بیمه را متناسب با ارقام آنها بالا ببریم و در حالی که تعهدات بیمه افزایش یافته، حق بیمه ما تغییر چندانی نکرده است و شرکت ها در این زمینه متضرر می شوند.

رئیس کل بیمه مرکزی بیمه های درمانی را نیز از جمله مواردی عنوان کرد که باعث ضرر شرکت های بیمه می شود.

مدیریت ریسک، چالش اصلی صنعت بیمه

عبدالناصرهمتی وظیفه نهاد ناظر بیمه ای را حصول، اطمینان از تامین حقوق بیمه گزاران و بالطبع در این راستا حقوق بیمه گران می داند.

وی در این باره گفت: چارچوب حاکمیت شرکتی منافع کلیه ذینفعان از جلمه بیمه گزاران و سهامداران خود را تامین می کند. به موجب آیین نامه مصوب شورای عالی بیمه در مورد حاکمیت شرکتی، شرکت های بیمه بایستی سیستم های اثربخش مدیریت ریسک و کنترل های داخلی داشته باشند.

وی افزود: دو سیستم فوق بایستی چهار وظیفه اصلی را تامین کنند: مدیریت ریسک، تطبیق، آکچوئری و حسابرسی داخلی، لذا مدیریت ریسک و آکچوئری جزو الزامات اصلی حاکمیت شرکتی هستند. فلسفه وجودی کسب و کار بیمه گری، قبول ریسک از بیمه گزاران و تجمیع و توزیع آن است. شرکت های بیمه بایستی ریسک های تهدید کننده کسب و کار خود را شناسایی و مدیریت کنند.

بر این اساس همتی وظیفه نهاد ناظر را رصد اثربخشی اقدامات بیمه گر توصیف می کند و می گوید: بدیهی است اگر بیمه گر نتواند ریسک هایی را که می پذیرد به شکل اصولی و منطقی مدیریت کند، با عواقب ناگواری مواجه می شود. به علت متغیر بودن و پویایی پرتفوی ریسک شرکت های بیمه، صنعت بیمه باید به طور دائم این ریسک ها را رصد نموده و راه حل های بیمه ای برای مدیریت آنها را عرضه کند. چالش اصلی در مقوله مدیریت ریسک صنعت بیمه، فقدان برداشت یا رویکرد صحیح نسبت به این موضوع مهم است. فقدان آموزش های دقیق و صحیح و ضعف ارتباطات بین المللی دو دلیل مهم این چالش است.

وی می افزاید: به موجب آیین نامه حاکمیت شرکتی، شرکت های بیمه ملزم به طراحی و ایجاد سیستم های مدیریت ریسک و کنترل های داخلی و واحدها و کمیته های مربوط هستند و به این نکته هم واقفیم که پیاده سازی و استقرار کامل و نهادینه شدن آن در فرهنگ سازمانی شرکت های بیمه زمان بر خواهد بود. همایش امسال نیز در همین راستا و در جهت طرح و پیگیری موضوع مهم مدیریت ریسک در سطح بنگاه های کشور و شرکت های بیمه است.