غلامحسین شافعی در نشست صبحانه کاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با فعالان بخش خصوصی ضمن اشاره به قطع ارتباط ایران با بازارهای جهانی در طول یک دهه گذشته گفت: شکاف قابل‌توجه تکنولوژیک بین تولیدکننده‌های ایرانی و سایر کشورها باعث شده ما از دنیای رقابت جهانی فاصله بگیریم.
رئیس اتاق ایران در نشست با معاون علمی رئیس‌جمهور گفت: موضوع استفاده از دانش‌های نوین چنانچه مورد تأکید مقام معظم رهبری هم هست و ایشان بر رشد اقتصاد با توجه به موضوعات فناوری و دانش‌های نوین تأکید دارند، موردتوجه ما به عنوان بخش خصوصی هم قرار دارد.
غلامحسین شافعی با تأکید بر ضرورت استفاده از تکنولوژی روز در همه زمینه‌های اقتصادی و تولیدی افزود: چنین به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی کشور و با توجه به گذشته ناموفقی که در طول یک دهه گذشته در مسائل اقتصادی داشته‌ایم، تنها راه‌حل مسائل و گرفتاری‌های اقتصادی به‌ویژه در حوزه تولید، رفع عقب‌ماندگی ما در زمینه دانش و تکنولوژی روز است.
به گفته شافعی در طول سال‌های گذشته به دلیل قطع ارتباط با بازارهای جهانی و اعمال تحریم‌های بین المللی، یک شکاف قابل‌توجه تکنولوژیک بین تولیدکننده‌های ایرانی و سایر کشورها به‌ویژه در حوزه صنعت ایجادشده است و این شکاف تکنولوژیکی باعث شده ما از دنیای رقابت جهانی فاصله بگیریم و کالاهای ما با قیمت خوب تولید نشود و قابل‌رقابت در عرصه جهانی نباشد.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور لزوم استفاده از تکنولوژی روز در حوزه کشاورزی را هم موردتوجه قرارداد و گفت: علی رغم مسائل و مشکلاتی که در زمینه کشاورزی داریم به‌ویژه بحران آب، هنوز نتوانسته‌ایم از روش‌های جدید کشاورزی و روش‌های نوین آبیاری استفاده کنیم.
شافعی همچنین با تأکید بر موضوع اقتصاد سبز گفت: در زمینه محیط زیست هم مشکلات زیادی داریم که با توجه به مفهوم توسعه اقتصاد سبز ضمن برطرف کردن مشکل محیط‌زیست، می‌توانیم به مسائل اقتصادی هم در حوزه محیط‌زیست توجه کنیم.
رئیس اتاق ایران با اشاره به کمیسیون‌ها و تشکل‌های فعال در اتاق ایران در حوزه کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین گفت: کارآفرینان و فعالان اقتصادی اتاق ایران آماده‌اند که شروع تازه‌ای در همکاری با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته باشند و حمایت و پشتیبانی خود از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌ویژه در سطوح استانی را تقویت کنند.
شافعی در همین زمینه همچنین پیشنهاد کرد کمیته مشترک همکاری میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سراسر کشور شکل بگیرد تا موضوعات مرتبط و مسایل مشترک میان دو طرف را پیگیری کند.
او در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم تسهیل فضای کسب‌وکار برای شرکت‌های نوپا و کسب‌وکارهای نوین تأکید کرد و گفت: فضای کسب‌وکار کشور در مورد شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان باید بیش‌ازپیش تسهیل شود.
رئیس اتاق ایران همچنین با اشاره به پارک‌های علمی و فناوری و مراکز رشد گفت: این مراکز فاصله زیادی با بخش خصوصی دارند و اداره امور هم در این مراکز به‌شدت دولتی است.
شافعی بر لزوم تدوین یک نقشه راه بلندمدت تأکید کرد و گفت: به باور من نیاز داریم نقشه راهی برای این حوزه تدوین و اولویت‌ها را مشخص کنیم؛ هرچند من مطلعم که تلاش‌ها و برنامه‌های قابل‌توجهی در جهت این موضوع در معاونت شما انجام‌شده و می‌گویم که بخش خصوصی هم آماده است آنچه قوه و قوت خود است را در اختیار این معاونت بگذارد.
توجه دولت به رشد شرکت‌های دانش بنیان
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در جمع فعالان اقتصادی اتاق ایران گفت: از ابتدای دولت یازدهم همواره فکر می‌کردیم که چگونه ایده‌های جدید در حوزه اقتصادی داشته باشم و بتوانیم به این حوزه کمک کنیم، ما به موضوعاتی مانند فرار مغزها و عدم ارتباط دانشگاه با صنعت هم فکر کردیم و به دنبال راه‌حل‌هایی برای این موضوعات بوده‌ایم و بر همین اساس هم رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را شروع کردیم و الآن به‌جایی رسیده‌ایم که 3300 شرکت دانش‌بنیان داریم.
سورنا ستاری بر آموزش به‌عنوان موضوع کلیدی شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد و گفت: نیروی انسانی پایه اقتصاد دانش‌بنیان است و برای نیروی انسانی هم هیچ‌چیزی مهم‌تر از آموزش نیست.
ستاری بابیان اینکه فرایند آموزش در افراد از سنین بسیار پایین شروع می‌شود گفت: در مدارس ما بچه‌ها خودباور به بار نمی‌آیند و ابتکاراتشان سرکوب می‌شود. در مورد دانشگاه‌ها هم باید گفت دانشگاهی که صد در صد پولش را از دولت می‌گیرد نیرویی تربیت می‌کند که تنها برای دولت مفید است.
به گفته معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، دانشگاهی مطلوب است که 60 تا 70 درصد بودجه‌اش را از بخش خصوصی بگیرد و این‌گونه بتواند کارآفرین تربیت کند.
ستاری افزود: ما باید نوع اقتصاد خود را عوض کنیم و اقتصادی بر پایه دانش ایجاد کنیم و کارآفرینی را هم در کنار این موضوع رشد دهیم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان در مورد استارتاپ‌ها گفت: استارتاپ‌هایی در سال‌های گذشته تشکیل‌شده‌اند که زندگی روزمره ما را تغییر می‌دهند و با این استارتاپ‌ها به‌راحتی می‌توانیم هزینه‌های مختلف در توزیع و خدمات را کاهش دهیم.
معاون رئیس‌جمهور در مورد رتبه کشور در زمینه نانوتکنولوژی هم گفت: سال گذشته فروش شرکت‌ها در حوزه نانو 900 میلیارد تومان بوده و رتبه ایران در مقالات نانو در کشورهای دنیا رتبه چهارم است.
به گفته ستاری صدسال حاکمیت اقتصاد نفتی دولتی خیلی موارد را در کشور تغییر داده است و خیلی از موارد را ازدست‌داده‌ایم و مهمترین آن موارد فرهنگ کارآفرینی است که از بین رفته است و ما به‌هیچ‌عنوان به یک جوان صاحب ایده اعتماد نمی‌کنیم.
معاون علمی رئیس‌جمهور در جمع‌بندی از سخنان خود گفت: ما باید همه برای تشکیل یک زیست‌بوم اقتصادی که شرایط مناسب رشد شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم کند تلاش کنیم.
دغدغه‌های فعلان بخش خصوصی
نایب‌رئیس اتاق ایران، تداخل وظایف و اهداف معاونت علمی با وزارت علوم را مورد توجه قرارداد و گفت: وظایف این دو نهاد در خیلی از موارد باهم هم‌پوشانی دارد.
حسین سلاح ورزی افزود: حوزه نوآوری و کارآفرینی در کشور متولی ندارد و معاونت علمی هم بیشتر به سمت تکنولوژی و مسائل دانش‌بنیان تمرکز دارد. سلاح ورزی تصریح کرد: برخلاف تصوری که می‌شود بسیاری از روندهای کاری در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار طولانی است و این موضوع فعالیت این شرکت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
محمدرضا انصاری، دیگر نایب‌رئیس اتاق ایران هم گفت: خواسته بسیاری از فعالان بخش خصوصی این است که معاونت علمی رئیس‌جمهور، فعالیت خود را متمرکز به تصدی‌گری نکند و تنها به مدیریت امور بپردازد و امور اجرایی را به بخش خصوصی بسپارد.
به گفته محمدرضا انصاری اتاق می‌تواند شریک معاونت علمی رئیس‌جمهور باشد و بسیاری از امور اجرایی و نظارتی را انجام دهد.
همچنین نایب‌رئیس اول اتاق ایران طی سخنانی گفت: فعالان اقتصادی به‌واسطه انجام مسئولیت‌های اجتماعی خود و حضور در مدارس محروم و توسعه این مدارس، از نزدیک شاهدند که کودکان تا چه میزان از فضاهای آموزشی مطلوب بی‌بهره‌اند؛ همچنین به‌طورکلی فضاهای آموزشی ما با فضاهای آموزشی در کشورهای دیگر هماهنگ و همگام نیست و شکاف ما با این کشورها روزبه‌روز بیشتر می‌شود.
پدرام سلطانی افزود: در حوزه آموزش معلمان هم ضعف داریم و باید به معلمان هم آموزش‌های کافی و لازم داده شود؛ به‌عنوان نمونه معلمان مناطق محروم معمولاً افرادی هستند که تازه فارغ‌التحصیل شده‌اند و یا اینکه رتبه علمی خوبی ندارند که این وضعیت برای توسعه آموزش در سطح آن مناطق مطلوب نیست.
به گفته سلطانی امروز نظام آموزشی ما محافظه‌کارترین بخش در دولت محافظه کار است و این خود خطای بزرگ دولت محسوب می‌شود.
سلطانی با تأکید بر مهارت آموزی گفت: بهتر است نرخ بیکاری جوانان را که حدود 26 درصد است به نرخ بی مهارتی تبدلی کنیم. چراکه تعداد زیادی از افرادی که بیکار هستند قابلیت جذب در بازار کار را ندارند؛ بازار کاری که به نیروی کار ماهر احتیاج دارد.
نایب‌رئیس اتاق ایران در بخش دیگری از سخنانش گفت: در دنیای امروز ابزار تولید هم‌تغییر کرده است و از آنجا که تبلت و گوشی‌های هوشمند از ابزارهای تولید محسوب می‌شوند پیشنهاد اتاق ایران است که برای سرعت بخشیدن به تولید دانش، حقوق ورودی گوشی‌های هوشمند و تبلت را به صفر برسانیم تا شهروندان به‌راحتی به این ابزار تولید دسترسی پیدا کنند.
رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین دانش‌بنیان اتاق ایران مواردی را برای همکاری مشترک میان معاونت علمی و فعالان اقتصادی عنوان کرد.
افشین کلاهی گفت: ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان ضمن اینکه روالی طولانی و بروکراتیک دارد، در دو نهاد انجام می‌شود؛ هم معاونت علمی رئیس‌جمهور و هم صندوق نوآوری و شکوفایی. اتاق ایران می‌تواند در این حوزه کمک کرده و بخشی از امور را به دست بگیر د و به تسریع روند کمک کند.
کلاهی افزود: از مشکلات دیگر هم این است که حوزه دانش‌بنیان بر اساس تفکر دانشگاهی شکل‌گرفته است و بازار و صاحبان سرمایه در آن دیده نشده‌اند که اتاق می‌تواند در این زمینه کمک کرده و این دو حوزه را به هم نزدیک کند.
رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین دانش‌بنیان اتاق ایران همچنین لزوم تغییر روند اعطای تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان را موردتوجه قرار داد و گفت: اگر این تسهیلات را در اختیار شرکت‌هایی قرار دهیم که می‌خواهند در شرکت‌های دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنند، نتیجه بهتری می‌گیریم.
کلاهی همچنین لزوم تغییر در قانون تجارت را مطرح کرد و گفت: قانون تجارتی که 30 سال قبل نوشته‌شده، نمی‌تواند جوابگوی کسب‌وکارهای نوین باشد.
وی همچنین از حضور خصولتی‌ها در این حوزه گله کرد و گفت: حضور این شرکت‌ها توان رقابت را از شرکت‌های کوچک و نوپا گرفته است.
فرشید شکر خدایی، نایب‌رئیس کمیسیون رقابت، خصوصی‌سازی و سلامت اداری اتاق ایران نیز بر لزوم تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد و گفت: برای حمایت از شرکت‌های نوپا باید شرکت‌های شتاب‌دهنده فعال شوند. معاونت علمی رئیس‌جمهور در جایگاهی نیست که بتواند این شرکت‌ها را ارزیابی کند بلکه این معاونت فقط باید کار سیاست‌گذاری را انجام دهد.
محمدرضا نجفی منش، نایب‌رئیس کمیسیون مالیات، کار و تأمین اجتماعی اتاق ایران هم پیشنهادی را برای تشویق شرکت‌های اقتصادی به انجام امور تحقیق و توسعه مطرح کرد و گفت: دولت می‌تواند هزینه‌هایی که شرکت‌ها صرف تحقیق و توسعه می‌کنند را به‌عنوان هزینه مالیاتی قبول کند و این‌گونه ارتباط صنعت و دانشگاه را هم تقویت کند.
رئیس کمیسیون گردشگری، اقتصاد هنر و اقتصاد ورزش اتاق ایران هم مواردی را برای تقویت استارتاپ‌های گردشگری عنوان کرد.
احمد اصغری گفت: حذف قوانین مزاحم و مخل کسب‌وکار و تقویت استارتاپ‌های گردشگری، استفاده از کارشناسان و مشاوران اتاق، انجام پژوهش و تحقیقاتی میان مرکز تحقیقات اتاق و معاونت علمی رئیس‌جمهور و شکل‌گیری فضاهای تجمیع برای فعالان حوزه فناوری از مهمترین موارد برای تقویت استارتاپ‌های گردشگری است.
رئیس اتاق کرمان هم گفت: حجم زیادی از فعالیت‌های شما در حوزه دولت دنبال می‌شود؛ به‌عنوان نمونه در کرمان محوریت فعالیت‌های دانش‌بنیان با یک دانشگاه دولتی است و همین موضع باعث شده این موضوع به‌خوبی رشد نکند.
سید مهدی طبیب زاده همچنین گفت: با توجه به آمار بالای فرار مغزها در کشور، باید بگویم که شما در قبال نسل آینده مسئولید چراکه با این حجم خروج نیروهای مستعد کشور، نسل‌های بعدی هم با مشکل مواجه می‌شوند.
رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران هم گفت: ما در کشور مشکل کمبود منابع و نیروی انسانی نداریم، بلکه مشکل ما ایجاد نشدن زنجیره‌های ارتباطی در کشور است. در کشور ما دانش و صنعت باهم پیوند نخورده‌اند و این موضوع مشکلاتی را به وجود آورده است.
کاوه زرگران افزود: باید بدانیم که کسب‌وکارهای نوین به مراقبت‌های نوین هم احتیاج دارند و شاید نیاز باشد معاونت علمی حوزه‌ای را با همین هدف تشکیل دهد.
رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران هم لزوم توجه به اقتصاد سبز را مطرح کرد و گفت: کشورهای مختلف دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که با اعتبارات دولتی نمی‌توانند از تخریب محیط‌زیست جلوگیری کنند و به اقتصاد سبز که همان مشارکت بخش خصوصی در ترمیم مسائل زیست‌محیطی است، روی آورده‌اند.
محمدحسین شریعتمدار از نهایی شدن تدوین طرح جامع اقتصاد سبز تا پایان سال جاری در مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران خبر داد و گفت: برای پیگیری این موضوع می‌توانیم با معاونت علمی رئیس‌جمهور هم تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده و امور را با سرعت بیشتری پیش ببریم.