گفت و گو با سید پرویز فتاح| فروردین ١٣٩٤ وقتی سید‌پرویز فتاح، وزیر نیروی دولت نهم، با حکم رهبری به ریاست کمیته امداد منصوب شد، تصورم و شاید تصور میلیون‌ها نفر مثل من، حضور دوباره یک مدیر «احمدی‌نژادی» بود؛ با همان ویژگی‌ها و با همان معیارها که نیازی به توضیح بیشتر ندارد.
به گزارش رتبه آنلاین، در تصور من، این مدیر «احمدی‌نژادی» آمده بود برای ریاست بر نهادی که تا پیش از فروردین ٩٤ و حداقل در یک بازه ١٠ ساله، دیوارهای هرچه بلندتر به دور خود کشیده بود. هر چه می‌گذشت هم، ابرهای تیره بر فراز این تصور کنار نمی‌رفت چون علاوه بر آنکه در دوران پیش از حضور فتاح، رسانه‌های اصلاح‌طلب، مشهورترین تحریمی‌های ورود به این نهاد حمایتی بودند، ساختار کمیته امداد پیش از حضور فتاح هم، یک ساختار بسته، غیر شفاف، به‌شدت جناح زده و در نقطه مقابل جلب اعتماد عمومی بود.
جداول کمک‌های ارسالی کمیته امداد برای بی‌بضاعت‌های ده‌ها کشور مسلمان آنقدر طویل بود که اگر می‌خواستیم فهرست ارقام کمک‌های ویژه بازسازی خانه‌ها و برگزاری سفره‌های اطعام و ایجاد مدرسه و بیمارستان و حمایت از ایتام و پرداخت مستمری به نیازمندان و دستگیری از سالمندان غیر ایرانی ساکن در این کشورها را منتشر کنیم، حداقل به دو صفحه روزنامه نیاز داشتیم. (هر صفحه روزنامه، یک برگ کاغذ A٣ است که حدود ٤٠٠٠ کلمه گنجایش دارد.) شنیده‌ها از هزینه کرد صدقات و کمک‌های مردمی برای تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٨٤ و به نفع نامزد مورد وثوق حزب موتلفه، کم نبود که همین شنیده‌ها، بر تیرگی ابرهای بر فراز تصورات من می‌افزود. خبرنگاران حوزه اقتصادی هم نگرش متفاوتی از وزیر نیروی سال‌های ٨٤ تا ٨٨ به دست نمی‌دادند و تمام معابر برای دریافت وجهه‌ای متفاوت از این سپاهی سال‌های دور، رو به انسداد بود. تا تیر ١٣٩٤ که خبرنگاران به افطاری کمیته امداد دعوت شدند و پرویز فتاح به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد تا یک اعلام غیر رسمی داشته باشد از اینکه آمده تا به عمر حاکمیت مطلق اقتصادی‌ترین جناح سیاسی کشور پایان دهد، این تصور تغییر نکرد.
اما وقتی اردیبهشت سال گذشته، وقت اولین گفت‌وگوی اختصاصی را به «اعتماد» داد، به یاد سپرده بودم که این مهندس عمران، همان وزیری است که در ماه‌های پایانی فعالیت دولت نهم، در جمع اعضای شورای نگهبان حاضر شد تا از طرح غیر‌کارشناسانه رییس دولت، همان رییسی که او را به صندلی وزارت رسانده بود انتقاد کند. فتاح، دو هفته قبل به دیدن همرزم قدیمی‌اش آمد و در فرصتی که پیش از گپ و گفتی محرمانه با مدیر‌مسوول در اختیار گذاشت، به سوالاتی درباره نحوه پرداخت یارانه مددجویان تحت پوشش این نهاد حمایتی، عاقبت واگذاری سهام عدالت یک میلیون و ٥٠٠ هزار خانوار مددجو و ابهامات فعالیت‌های اقتصادی کمیته امداد پاسخ داد؛ ضمن آنکه در اغلب جملاتش، تبصره‌ای درباره لزوم همراهی با دولت دوازدهم داشت.
چندی قبل پیشنهادی درباره واگذاری پرداخت یارانه به کمیته امداد مطرح کردید با این توجیه که افراد غیرنیازمند از دریافت یارانه حذف شوند و این رقم، بین اقشار نیازمند و آسیب‌پذیر توزیع شود. دولت در چند سال گذشته هر ماه برای پرداخت یارانه دچار مشکلات اعتباری بوده و در صورت موافقت دولت با این واگذاری، برداشت من این است که ممکن است دولت از خود سلب مسوولیت کرده و کسری اعتباری هر ماهه به دوش کمیته امداد بیفتد مگر اینکه ردیف بودجه جداگانه‌ای برای کمیته امداد منظور کنند که یارانه، از این محل پرداخت شود.
صحبت‌های من ناقص منتقل شد که شما به چنین برداشتی رسیده‌اید. من در جمع نخبگان پیشنهادی دادم، و گفتم بنا بر بررسی‌های ما، ٥٠ درصد یارانه‌بگیران فعلی باید از روند دریافت یارانه حذف شوند که تعداد این افراد ٤٠ میلیون نفر است و دولت هم همین حدود رقم را استخراج کرده است. بخش دیگری از پیشنهاد من این بود که کمیته امداد، می‌تواند در شناسایی اقشار نیازمند به دولت کمک کند چون وظیفه ما، شناسایی این افراد است اما به هیچ‌وجه نگفتم یارانه را به ما بدهید ما توزیع کنیم. چرا باید چنین درخواستی بدهیم؟ شاید برخی افراد نیازمند به هر دلیل به دلیل غروری که دارند، به دلیل بازتاب اجتماعی کمک گرفتن از کمیته امداد، دل‌شان نخواهد یارانه‌شان را از طریق کمیته امداد دریافت کنند. یارانه ماهانه، ابلاغ ملی دارد و در سطح کشور پرداخت می‌شود و یک نوع حمایت اجتماعی به شمار می‌آید. با همت مشترک دولت و مجلس برای حذف افراد غیرنیازمند از دریافت یارانه بودجه‌ای در جیب دولت می‌ماند که دولت اعلام کرده می‌خواهد این رقم را برای اشتغال و تولید و تقویت یارانه چند دهک پایین خرج کند و این ایده خوبی است و ما هم استقبال می‌کنیم چون یک ایده منطقی و عقلانی و مورد تایید اقتصاددانان است. بنابراین، ما درخواستی برای واگذاری توزیع یارانه به کمیته امداد نداشتیم و این کار را هم به صلاح نمی‌دانیم.
برخی نخبگان از پیشنهاد شما برای معرفی و شناسایی اقشار نیازمند استقبال کردند چون این اتفاق – معرفی و شناسایی دهک‌های پایین توسط نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد و سازمان بهزیستی – می‌تواند مانع از شکل‌گیری بستر اظهارات غلط توسط مردم غیرنیازمند شود.
ما هم به همین دلیل، این پیشنهاد را مطرح کردیم چون همه احساس می‌کردند یارانه، حق‌شان است اما اعتقاد من این است که دهک‌های غیرنیازمند باید از فهرست دریافت یارانه حذف شوند.
واقعا حق‌شان هست یا نیست؟
من نمی‌توانم تشخیص بدهم و برای تشخیص افراد مستحق از بین دهک‌های بالا، نیازمند قانون هستیم اما واقعا به نظر نمی‌آید که مستحق باشند و منطقی هم نیست. واقعا ٤٥ هزار تومان در زندگی دهک‌های بالا چه تاثیری دارد؟
با توجه به صحبت‌های رییس‌جمهوری مبنی بر هدفگذاری در توسعه اشتغال، کمیته امداد برای اشتغالزایی چه هدف‌ها و برنامه‌هایی دارد؟
کاملا با هدفگذاری دولت و مجلس درباره اشتغال هماهنگ هستیم و موثرترین وظیفه کمیته امداد، همین است و با ادامه روال توزیع مستمری و پرداخت ارقامی از جنس یارانه به جایی نمی‌رسیم و به صلاح دولت و ملت هم نیست. دین ما تاکید دارد و عقل هم حکم می‌کند که حمایت‌ها و دستگیری‌ها به گونه‌ای باشد که افراد بتوانند روی پای خودشان بایستند. در طول دو سال و نیم گذشته، ١٥ درصد از جامعه هدف کم کردیم که این افتخاری برای نظام است. این کاهش، به معنای کاهش فقر در جامعه نیست بلکه ما وظیفه‌مان را انجام دادیم. جامعه هدف ما تا قبل از فروردین ١٣٩٤، یک میلیون و ٧٥٠ هزار خانوار مستمری‌بگیر بود که امروز به یک میلیون و ٥٠٠ هزار خانوار کاهش پیدا کرده و تعداد زیادی از خانوارها به دلیل خوداتکایی و خودکفایی و پیدا کردن شغل یا معرفی به صاحبان مشاغل از فهرست حمایتی ما خارج شدند. سال ٩٦ هم از طرف مقام معظم رهبری به نام سال اشتغال نامگذاری شد و هدف و شعار دولت هم، توسعه تولید و اشتغال است. ما هم با دولت و مجلس همگام شدیم و البته دولت و مجلس هم شرایط مساعد را فراهم کردند. دولت در لایحه بودجه ٩٧، ٢ هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه اشتغال برای مددجویان کمیته امداد پیشنهاد داد که کمیسیون تلفیق هم با تصویب تبصره ١٦، این پیشنهاد را بدون مخالف تصویب کرد. این رقم برای سال ٩٥، یک هزار میلیارد تومان بود که صد درصد جذب شد و حالا با کمک دولت و مجلس، دو برابر شده است. جامعه هدف ما هم از نظر عزت اجتماعی با این نحوه کمک و دستگیری سازگارتر است.
این وام برای گروه‌های خاص، خانواده زندانیان یا اقلیت‌های مذهبی تحت پوشش امداد سقف و کف ندارد؟
به هیچ‌وجه؛ سال ٩٦سقف این وام ١٥ میلیون تومان بود. وقتی در شورای اقتصاد به ریاست رییس‌جمهوری درخواست دادم، رقم وام برای سال ٩٧ به ٢٠ میلیون تومان رسید. اما همه مددجویان به این سقف نیاز ندارند. ممکن است گره کار یک مددجو برای راه‌اندازی کارگاه خیاطی یا گلدوزی یا فرشبافی با ٥ میلیون تومان باز شود. تابستان امسال با منابع قرض‌الحسنه کمیته امداد و بانک‌های عامل، ٥ هزار دستگاه زامیاد از سایپا خریدیم که هم تولید ملی است و هم در سال تولید ملی و اشتغال، در رونق کارخانه تاثیر داشت. کل ٥ هزار دستگاه هم در روستاها توزیع شد که برای این واگذاری، وام قرض‌الحسنه ٤٠ میلیون تومانی پرداخت کردیم. وام غیر قرض‌الحسنه در کمیته امداد ممنوع شده مگر آنکه مددجو، بدون اطلاع ما از محل دیگری وام بگیرد که ما ممانعت نمی‌کنیم اما در روال معمول، مددجو وام قرض‌الحسنه را هم با زحمت برمی‌گرداند. چه سودی ازشان بگیریم؟ برآورد ما نشان می‌دهد که به طور متوسط، سالانه به هر خانواده ٣ میلیون تومان پول می‌دهیم.
٣ میلیون تومان مستمری؟
ارزش ریالی مستمری و سایر کمک‌ها ٣ میلیون تومان است. وقتی می‌توانیم یک مددجو را با پرداخت وام قرض‌الحسنه، از جرگه حمایت خارج کنیم، در واقع یک خانوار از دریافت ٣ میلیون تومان کمک نقدی و غیرنقدی بلاعوض حذف می‌شود. با همین رویه توانستیم در دو سال و نیم گذشته ٢٥٠ هزار خانواده را از پوشش امداد خارج کنیم.
یعنی ٢٥٠ هزار شغل ایجاد کردید؟
برخی موارد معرفی به صاحبان مشاغل بود، بعضی موارد تکمیل مسکن بود، بعضی موارد هم اعطای معافیت به فرزند ذکور یا کمک به آزادی سرپرست خانوار از زندان بود. ٢٥٠ هزار خانواده خارج شده از پوشش امداد را در ٣ میلیون تومان ضرب کنید. اگر این خانواده‌ها از پوشش امداد خارج نمی‌شدند، باید امسال ٧٥٠ میلیارد تومان کمک بلاعوض نقدی و غیرنقدی به آنها می‌دادیم. فکر می‌کنم تقویت وام قرض‌الحسنه، در مجموع به نفع نظام و دولت و ملت است و اقدام مثبت مجلس طی سال ٩٦ و ٩٧ که از همراهی دولت هم برخوردار شد، پرداخت وام قرض‌الحسنه ازدواج بود که سال ٩٦، ١٠ تومان بود و برای سال ٩٧ به ١٥ تومان افزایش یافت. مددجویان ما این وام را می‌گیرند و ما هم ضامن‌شان می‌شویم چون نمی‌توانند ضامن ببرند. چند روز قبل پرسیدم و گفتند ٩٠ درصد مددجویان امداد این وام را گرفته‌اند.
برای سهام عدالت چه برنامه‌ای دارید ؟ آیا قرار است پرداخت سود سهام عدالت به کمیته امداد واگذار شود؟ پیشنهادی در این باره مطرح کرده‌اید؟
مصوبه سال ٨٥ این بود که امتیاز مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی نسبت به افراد عادی بیشتر باشد. به همین دلیل، ٥٠ درصد سهم این گروه را دولت تقبل کرد و باقی هم از سود سهام بازپرداخت می‌شد. پایان سال ٩٥، سهام عدالت مددجویان ما آزاد شد چون دولت به تعهدش عمل کرد و سود سهام هم پرداخت شد. امروز مددجویان ما صاحب یک میلیون تومان سهم اولیه هستند که بیش از دو میلیون تومان ارزش دارد. امسال هم دولت اعلام کرد که سود سهام ٩٥ را پرداخت می‌کند که بنا بر مصوبه ٨٥، سهم مددجویان ما دو برابر افراد عادی و ١٥٠ هزار تومان است. اعتقاد ما، مدیریت سهام عدالت است که به سرنوشت یارانه‌ها دچار نشود. مددجو، ١٥٠ هزار تومان سود را خرج می‌کند و ممکن است فردا هم در بازار، سهامش را دو میلیون تومان به یک سهامدار عمده بفروشد و پولش را هم خرج کند. امسال به دولت و رییس سازمان خصوصی‌سازی پیشنهاد دادیم که دولت سهامداری سهام عدالت مددجویان را به ما بدهد تا ارزش افزوده ایجاد کنیم. چطور دولت به ما اعتماد کرد و چند هزار میلیارد تومان در ردیف بودجه به ما اختصاص داد؟ امروز سهامداری مددجویان ما، در روند دولتی اداره می‌شود. روند دولتی هم فاقد انگیزه است. اما ما به عنوان متولی مددجویان می‌توانیم پیگیر علت ناچیز بودن سود باشیم. دولت از ما پرسید آیا اجازه مددجویان را برای چنین اقدامی کسب کرده‌ایم؟ گفتیم این اجازه را می‌گیریم. مددجویان هم موافق هستند. همان طور که یارانه و مستمری و وام‌شان دست ما است، آنها ما را امین خودشان می‌دانند. از تمام مددجویان وکالت می‌گیریم که سهام عدالت‌شان به امداد واگذار شود.
مردم هنوز درباره فعالیت‌های اقتصادی کمیته امداد دچار ابهام هستند. جامعه عمومی می‌خواهد درباره فعالیت‌های اقتصادی کمیته امداد به عنوان یک نهاد خیریه، بداند. آیا می‌خواهید در این باره، گزارشی به مردم بدهید؟ درباره اینکه درآمدزایی فعالیت‌های اقتصادی امداد در چه محلی هزینه می‌شود؟
با اطمینان می‌گوییم که کمیته امداد، هیچ فعالیت اقتصادی به مفهوم بازرگانی ندارد. هر که در این باره نشانه‌ای پیدا کرد به ما بگوید. امکان ندارد. خرید و فروش، واردات و صادرات، به هیچ‌وجه و ممنوع است. کمیته امداد در هیچ بنگاه اقتصادی سهام ندارد. در کدام کارخانه یا صنعت فولاد و سیمان و پتروشیمی؟ کمیته امداد سهامداری نمی‌کند. از بورس سوال کنید که آیا کمیته امداد سهامی در بورس دارد؟ حتی شرکت‌های زیر مجموعه ما هم اجازه سهامداری ندارند و ممنوع است.
از دوره ریاست شما ممنوع شده؟
پیش از ما هم ممنوع بود ولی ما هم تقویت کردیم. کمیته امداد، املاک و اموالی در اختیار دارد که یا توسط مردم، برای امداد و جامعه هدف امداد، وقف شده یا با اذن حضرت امام به امداد واگذار شده تا از درآمد این اموال، برای مددجویان و ایتام هزینه شود که این اموال، مصوبه دولت هم دارد. کمک‌های مردمی، در پول ریختن به صندوق صدقات خلاصه نمی‌شود بلکه مردم، زمین و باغ و خانه‌شان را برای مددجویان ما وقف می‌کنند. مردم، وقف می‌کنند و ما، نیت واقف را اجرا می‌کنیم. برخی از املاک امداد در تهران یا سایر استان‌ها، زمین‌های مصادره‌ای تبصره ٨٣ نخست‌وزیری است که منافع آن، با اذن امام به مددجویان ما تعلق دارد. فروش این زمین‌ها، قطعا ارزش افزوده دارد اما ساخت و تبدیل این زمین‌ها به آپارتمان و فروش ملک، منافع صددرصدی برای مددجویان خواهد داشت که یکی از منابع درآمد کمیته امداد و هزینه‌کرد برای مددجویان هم، فروش همین املاک است چون بودجه دولتی کفاف نمی‌دهد.
شرایط اقتصادی دولت خوب نیست. دولت با فشارهای اقتصادی مواجه است و این می‌تواند در اعتبار دهی از محل بودجه عمومی به کمیته امداد هم تاثیر بگذارد. برای پیشگیری از این مشکل، آیا نمی‌خواهید با کم کردن تعداد نیروها یا ساختمان‌های متعلق به کمیته امداد، کوچک‌سازی کرده و از فربه شدن کمیته امداد جلوگیری کنید؟
نقدی به ما وارد است که چرا کمیته امداد تا این حد گسترده شده و ما هم این نقد را می‌پذیریم. به اعتقاد ما، نهادهای خیریه، کار ما را انجام می‌دهند. خیریه‌ها، مزاحم و رقیب نیستند و اگر به نهادهای خیریه اعتماد کنیم، می‌توانند بخش مهمی از بار ما و دولت را بردارند. منتهی با یک اشکال قانونی مواجهیم که من در صحن مجلس هم این اشکال را مطرح کردم. سازمان بهزیستی کشور، وزارت کشور و نیروی انتظامی به نهادهای خیریه مجوز فعالیت می‌دهند اما پس از صدور مجوز، مرجع متولی نظارت بر فعالیت خیریه‌ها نامعلوم است. بسیاری از خیریه‌ها هم اسامی ائمه را انتخاب کرده‌اند و مردم با اعتماد و اعتقاد به این اسامی، به این خیریه‌ها کمک می‌کنند.
نگرانی ما این است که فردا، بعضی از این خیریه‌ها، سرنوشت مشابه صندوق‌های مالی اعتباری که امروز، دولت را هم گرفتار کرده پیدا کنند و مردم معترض بگویند این خیریه غیرمجاز یا متخلف، ٢٠ سال فعال بود و تابلو داشت و ما هم اعتماد کردیم اما چرا دولت مجوز داد و چرا نظارت نکرد و چرا مانع فعالیتش نشد ؟ و این ایراد، صددرصد وارد است چرا که کم نیست پرونده خیریه‌هایی که از پول و اعتماد مردم سوءاستفاده کردند.
ما در صدور مجوز خیریه‌ها و نظارت بر فعالیت آنها هیچ دخالتی نداریم اما شاهد این خلأ قانونی هستیم و از مجلس خواهش می‌کنیم و من هم به نمایندگان مجلس نامه نوشتم و در صحن هم گفتم نظارت بر خیریه‌ها نیازمند قانون است. ما می‌توانیم بار کمیته امداد را بر دوش خیریه‌ها بگذاریم و امروز هم این همکاری را داریم چرا که خیریه‌ها، وظایف کمیته امداد را بهتر هم انجام می‌دهند چون سبکبار‌تر هستند. طی دو سال و نیم گذشته هم کمیته امداد را ٢٠ الی ٢٥ درصد کوچک کردیم. بیش از ٥ هزار نفر از نیروهای امداد تعدیل شدند اگرچه برای من بسیار دشوار بود چون اقدام دردآوری است و شاهد ناراحتی نیروهای تعدیل شده در این اوضاع اقتصادی بودم و حتی بحث‌هایی هم در مجلس مطرح شد و این بحث‌ها را هم قبول دارم اما قصد ما کوچک‌سازی کمیته امداد است و جذب نیرو را در کمیته امداد ممنوع کردیم. در مورد ساختمان‌ها هم همین طور عمل کردیم. چه در تهران و چه در سایر استان‌ها هر نوع ساخت و ساز و توسعه تشکیلات اداری ممنوع است. کمیته امداد باید کم هزینه اداره شود و خودمان هم از سوهانک به میدان آزادی نقل مکان کردیم. ساختمان سوهانک با دولت معامله شده، امضای دو وزیر را هم داریم اما وزارتخانه شان دچار مشکلاتی است و باید گره گشایی شود تا به ما پول بدهند چون معامله و خرید ملک در این اوضاع اقتصادی دولت ممنوع است و دولت از توسعه اداری منع شده است. البته این وزرا هم این ساختمان را برای توسعه دانشگاه می‌خواهند؛ دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه خواجه نصیر. به نظر ما هم، ساختمان سوهانک برای دانشگاه مناسب است.
قرار است با قیمت دو سال پیش به شما
پول بدهند؟
فعلا قرار این است، چون ما گرانفروشی نمی‌کنیم.
اما این پول قرار است برای مددجویان هزینه شود.
قیمت، توسط کارشناس زبده ملی تعیین شده اما طرفین هم می‌توانند در مورد قیمت نظر بدهند. اگر لازم شد، برای قیمت روز هم کارشناسی می‌کنیم هرچند که چندان تغییر نمی‌کند.
طی روزهای گذشته، کارشناسان اقتصادی در مورد جمعیت گرفتار فقر صحبت کردند. حوادث طبیعی می‌تواند به جمعیت زیر خط فقر اضافه کند چنانکه بعد از زلزله کرمانشاه، این هشدار مطرح بود که به جمعیت مددجویان کمیته امداد اضافه خواهد شد. از آن سو، بیمه‌های ما چندان قوی و کارآمد نیستند که وظایف خود را به درستی انجام دهند. پیش بینی شما برای سال‌های آینده چیست؟ آیا جمعیت مددجویان کمیته امداد رو به افزایش خواهد بود یا راهکاری دارید که از افزایش جمعیت کمیته امداد، در همان خطوط اول و پیش از بحران جلوگیری کنید؟
این اتفاق به نظر مجلس و دولت بستگی دارد. کمیته امداد، هم می‌تواند چترش را باز کند و هم می‌تواند انقباضی عمل کند که در حال حاضر هم انقباضی عمل کردیم. مردم دچار مشکل هستند و رفع مشکلات مردم، هم مد نظر مجلس است و هم مد نظر مقام معظم رهبری و دولت. وفاق ملی همین است که همه مایلند مشکلات مردم برطرف شود. همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم. در این کشتی، آقای روحانی و تیمش هستند، من هم هستم. استکبار از همه ما به یک اندازه ناراحت است. وقتی آقای ترامپ عقده گشایی می‌کند از من و حضرت آقا و آقای روحانی و آقای خاتمی به یک اندازه ناراحت است چون متفق، از نظامی که می‌خواسته ساقط کند، دفاع کرده‌ایم. همه ما در یک کشتی هستیم و نه تنها نباید این کشتی را سوراخ کنیم بلکه اگر سوراخی هم دیدیم باید به سرعت ترمیم کنیم. بنا بر اعتقادم، در همان همایش هم گفتم که هر دولتی در ایران روی کار بیاید، دولت نظام اسلامی است. ما به این دولت‌ها رای دادیم، چه دولت آقای روحانی و چه دولت آقای احمدی‌نژاد و چه دولت آقای خاتمی و چه دولت مرحوم آقای هاشمی، همه دولت نظام اسلامی است و باید کمک کنیم موفق شود چراکه اگر دولت موفق نشود دودش در چشم مردم و نظام و انقلاب خواهد رفت. پس موظفیم به تمام دولت‌ها کمک کنیم. اگر فرمان ماشین دولت می‌لنگید، آیا باید بخندیم و خوشحال شویم یا تعمیرش کنیم که راهش را ادامه دهد؟ امروز می‌گویند این نظام فقط به درد شهیدپروری و فرستادن به جبهه و برگزاری عزاداری و مراسم محرم و مراسم یادبود شهدا می‌خورد. این اتهام صحت دارد؟ این نظام می‌تواند در عرصه اقتصادی حتما موفق باشد همان طور که در عرصه‌های نظامی و امنیتی هم موفق است. منافع همه ما به وفاق ملی گره خورده و فکر کنم همه ما، از نظر شرعی و قانونی در قبال این نظام مسوولیم. امروز در کمیته امداد همین روال را پیش گرفته‌ایم و باید در زمین نظام بازی کنیم و قاعده دولت را به هم نزنیم. دولت می‌خواهد اشتغال ایجاد کند و برای رفع فقر مطلق هدفگذاری کرده و ما، حتما همراهی می‌کنیم. مجلس هم به ما کمک کرد و یکباره با اختصاص ردیفی در تبصره ١٤، ٤ هزار میلیارد تومان به کمیته امداد اختصاص داد در حالی که شاهد بوده‌ام برخی وزرا برای ٥٠ میلیارد تومان، ١٠ بار آمد و رفت دارند. من افزایش مستمری ٢٠ الی ٣٠ درصدی برای مددجو می‌خواستم که مثلا ١٠٠ هزار تومانش، بشود ١٣٠ هزار تومان، مجلس، امسال این رقم را برای خانواده پنج نفره و بیشتر به ٤٦٥ هزار تومان رساند. سال ٩٦، در تبصره ١٤ بودجه، ٤ هزار میلیارد تومان برای افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد در نظر گرفته بودند که دولت، امسال این رقم را با ٧٥ درصد افزایش به ٧ هزار میلیارد تومان رسانده است. سال ٩٥، بانک‌ها هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه برای مددجویان کمیته امداد در نظر گرفته بودند و امسال در این آشفته بازار، با دستور رییس کل بانک مرکزی به ٢ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. با بحثی که آقای رییس‌جمهوری درباره رفع فقر مطلق مطرح کرده، توافق ما با وزارت تعاون این است که مجلس و دولت اجازه بدهند پشت‌نوبتی‌ها را تحت پوشش بگیریم. اما اگر مجوز بگیریم که با ٣ هزار میلیارد تومان ذیل تبصره ١٤ پشت نوبتی‌ها را تحت حمایت بگیریم، بیشتر به صلاح است. آقای ربیعی (وزیر تعاون) چند روز قبل، مصاحبه‌ای داشت و اعلام کرد که ٦ میلیون شاغل فاقد بیمه تامین اجتماعی داریم که اغلب این افراد، کارگران ساختمانی و روزمزدی هستند و این نقص است. من از مجلس خواهش کردم و دوباره تقاضا دارم تدبیری کنیم که بیمه اجتماعی اجباری شود. بیمه شخص ثالث را برای یک آهن‌پاره اجباری کردیم در حالی که ارزش جان راننده ماشین، بیشتر است.
باز شدن چتر حمایت دقیقا به مفهوم افزایش جمعیت زیر خط فقر است.
آنها موجودند، آنها واقعیت‌های جامعه هستند. امروز در کشورهای غربی، افراد به محض بیکار شدن، بیمه بیکاری می‌گیرند. می‌پرسیم چرا ؟ می‌گویند اگر بیمه بیکاری ندهیم می‌روند سراغ دزدی و کار خلاف. من دو هفته قبل رفته بودم بازدید زندان‌ها و پرسیدم یک زندانی، در ماه چقدر هزینه دارد ؟ گفتند ٦٠٠ هزار الی یک میلیون تومان. این رقم، ضرب در دوازده ماه، می‌شود ٧ میلیون و ٢٠٠ هزار تومان در حالی که من در طول یک سال، به یک خانواده ٣ میلیون تومان می‌دهم. پس عقل می‌گوید خرج کنیم که آدم‌ها به زندان نیفتند. از نیروی انتظامی پرسیدم هزینه درمان معتادانی که به کمپ می‌روند چقدر است در حالی که می‌گویید ٨٠ درصد هم بازگشت دوباره به اعتیاد دارند؟ گفت ماهانه یک میلیون تومان، پس خرج کنیم که معتاد نشوند و به کمپ نروند. کار ما و بهزیستی از جنس پیشگیری است. کمترین نرخ طلاق مربوط به خانواده‌های تحت پوشش ما و بهزیستی است. چند روز قبل با هیات‌مدیره بانک ملی جلسه داشتم. پرسیدم لاوصولی و معوقات وام‌های قرض‌الحسنه ما چقدر است؟ گفتند کمتر از یک درصد. خوش‌حساب‌ترین مشتریان بانک‌ها، مددجویان ما هستند و حالا معوقات کسانی که وام‌های ٥٠٠ میلیاردی و یک هزار میلیاردی گرفته‌اند چقدر است؟
شما از باز بودن دروازه حمایتی استقبال می‌کنید؟
اصلا لازم نیست این حمایت، زیر تابلوی کمیته امداد باشد. توسعه بیمه تامین اجتماعی هم چتر حمایتی است. نظام باید از تمام اقشار ملت حمایت کند.
تمام صحبت‌های شما، برآمده از مجموع نظر هیات امناست یا اختیار هم دارید؟
هیات امنا سیاست‌ها را در تمام حوزه‌ها تدوین کرده و بنده به عنوان رییس امداد، حتما باید در چارچوب اساسنامه و سیاست‌های تدوین شده حرکت کنم. من نمی‌توانم برای امداد هزینه بتراشم و تعهد ایجاد کنم. این ماه که یارانه مددجویان توسط کمیته امداد پرداخت شد، هیات امنا در جریان و موافق بود ولی اگر مخالف بود، من به دولت این مخالفت را اعلام می‌کردم و می‌گفتم معذوریم و حق نداشتم پیگیری دوباره‌ای داشته باشم.
آیا تمام نظرات هیات امنا را قبول دارید؟
من خودم عضو هیات امنا هستم. هفت نفریم و بنده، در هیات امنا، رییس کمیته امداد نیستم بلکه عضو هیات امنا هستم. دفاع می‌کنم، مخالفت می‌کنم، اظهارنظر می‌کنم، بعضی اوقات، اکثر اوقات نظر من تصویب می‌شود و گاهی هم خلاف نظر من تصویب می‌شود اما بنده باید همان نظر را اجرا کنم. من موظفم تمام مصوبات و ابلاغیه‌های هیات امنا را اجرا کنم و هیچگاه هم نگفتم که این نظر را با وجود مخالفتم اجرا می‌کنم. هیات امنا مصوبه‌ای دارد و نظر من هرچه بوده، امروز باید مصوبه هیات امنا اجرا شود.
هیچ موردی در این دو سال و نیم پیش نیامده که نیاز باشد برای کسب تکلیف از حضرت آقامشورت بخواهیدکه چطور عمل کنید؟
من از حضرت آقا بارها مطلبی را استعلام یا استفتاء کردم منتها اختلافی در کار نبوده بلکه بحث شرعی به میان آمده و هیات امنا را در جریان گذاشتم که این گره باید به دست ایشان باز شود چون هیات امنا هم مطلع نیست. سوال بود که آیا از صدقه مردم می‌توانیم وام بدهیم یا خیر. هیات امنا نتوانست پاسخی پیدا کند. قرار شد من به مقام معظم رهبری نامه بنویسم. نامه نوشتم و فرمودند بله، شرعا می‌شود. ما هم نامه را آوردیم و گفتیم از بخش صدقات وام قرض‌الحسنه بدهید. هیات امنا به اختلاف نیفتاده بود بلکه مطلع نبودیم. در مورد املاک رفسنجان هم، اختلافی با قوه قضاییه داشتیم و نتوانستیم گره را باز کنیم. به حضرت آقا نامه نوشتیم و ایشان هم به نفع کمیته امداد رای دادند و گره باز شد.
