به گفته مهرداد اکبریان رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران، مباحث زیادی در این جلسه مطرح شد که از آن جمله می‌توان به تاثیری که تحریم‌های گذشته روی معاملات ایرانی‌ها با چینی‌ها گذاشته و در چند موضوع تقسیم می‌شود اشاره کرد؛ در این راستا می‌توان به مواردی همچون «ملاحظه‌کاری‌های سیاسی کشورها» و بحث مهم «حملونقل شرکت‌های سنگ‌آهن» اشاره کرد. در مواردی دیده شده که شرکت‌های بزرگ دولتی چین به دلیل ملاحظه‌کاری‌های سیاسی که آمریکا به دلیل تحریم ایران برایشان حاکم کرده، عقب‌نشینی کرده‌اند و شرکت‌های SME یا شرکت‌های «کوچک- متوسط» را جلو فرستاده‌اند. در این‌باره شرکت‌های کوچک-متوسط مطرح می‌کنند که آشنایی با ساز و کار ایجاد رابطه و کار با این شرکت‌ها را نداریم و از سوی دیگر خود این شرکت‌ها هم به لحاظ میزان تعهدی که در بازار دارند، قطعا پایین‌تر از شرکت‌های بزرگ هستند و این موضوع ریسک قراردادها را بالا برده است.
موضوع دیگری که برای فعالان سنگ‌آهن از اهمیت ویژه برخوردار است، بحث حملونقل دریایی است که متاسفانه در مواردی دیده شده که صاحبان خارجی کشتی‌ها از وضعیت سوءاستفاده می‌کنند و قیمت‌هایی بالاتر از قیمت‌های منطقه را اعلام می‌کنند.
رئیس انجمن سنگ‌آهن در توضیح وضعیت حملونقل کشتی‌ها ادامه داد: قیمت‌های حملونقل برای ایران تقریبا هم‌تراز با قیمت «بندر سحار عمان» است، این در حالی است که برخی اوقات دیده شده است که صاحبان کشتی‌های خارجی بیش از ۱۰دلار برای هر تن طلب می‌کنند که یکی از معضلات منطقه است.
اگر بخواهیم روال چین برای حملونقل را در نظر بگیریم باید گفت، زمانی که یک شرکت چینی در داخل خاک ایران سرمایه‌گذاری می‌کند در ساختار اداری این کشور مجموعه‌ای به نام «اداره بیمه چین» وجود دارد که در این خصوص آن شرکت‌ها به‌طور کلی بخش سرمایه‌گذاری و خیلی از مباحث دیگر آن شرکت‌های چینی را در ایران بیمه می‌کنند که طرف چینی با اطمینان در ایران سرمایه‌گذاری کند، این در حالی است که متاسفانه «China insurance» این موقعیت و شرایط بیمه‌ای را از روی شرکت‌هایی که می‌خواستند اقدام به سرمایه‌گذاری در ایران کنند برداشته و این موضوع، خود معضلی است که باعث می‌شود رغبت این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران کم شود.
اکبریان ادامه داد: این یکی از مسائلی است که مسوولان دولتی کشور باید در مورد آن وارد عمل شوند، در واقع این مسوولان باید با دولت چین صحبت کنند و بیمه سرمایه‌گذاری را به حالت معمول برگردانند و از قطع شدن آن جلوگیری کنند.رئیس انجمن سنگ‌آهن در ادامه با اشاره به بحث مبادلات مالی و سامانه ارزی گفت: موضوع نیما یکی از مسائلی است که ذهنیت تولیدکنندگان و صادرکنندگان را بسیار درگیر کرده است و ادامه این روند باعث «توقف صادرات» و «ضعف تولید» خواهد شد چنان که یک اضافه بهایی است که هم به صادر‌کننده و هم به تولیدکننده تحمیل می‌شود و تاثیر مثبتی ندارد؛ در واقع فعالان حوزه معدنی حرفشان خطاب به دولت درخصوص سامانه نیما این است که «ای کاش دولت راهکار جایگزین را برای سامانه نیما در این شرایط بتواند مهیا کند.»
اکبریان درباره مبادلات تجاری میان ایران و چین گفت: قرار بر این شد که دفتری در چین، تحت عنوان «حافظ منافع تجار ایرانی» توسط اتاق بازرگانی ایران و چین راه‌اندازی شود، کارکرد این دفتر به این منوال خواهد بود که مسائل و مشکلات تجار به‌صورت مستقیم از طریق آن قابل پیگیری باشد چنان که با راه‌اندازی آن می‌توانند بسیاری از معضلات و مشکلاتی را که در حال حاضر تجار ایرانی با آن مواجه هستند و حتی مسائل ریزی که در ذیل قراردادها وجود دارد حل کنند، درخصوص هزینه‌های این دفتر باید گفت آن را هم خود ذی‌نفعان این موضوع پرداخت خواهند کرد.
وی درخصوص نگرانی از تحریم ۱۳ آبان به بعد که شرایط را بغرنج‌تر خواهد کرد گفت: پیشنهاد من به‌عنوان رئیس انجمن سنگ‌آهن درخصوص تجارت مواد معدنی در حال بررسی است، در این‌باره امکان استفاده از عمان را به‌عنوان «هاب معدنی موقت در منطقه» در دستور قرار دادیم که استفاده از این هاب تا زمان بهبود شرایط ایران مطرح است.اما در شرایط تحریم به چه صورت از عمان استفاده خواهیم کرد؟ مواد معدنی با کشتی‌های کوچک به عمان منتقل شود و از آنجا با کشتی‌های بزرگ، هم با هزینه کمتر و هم با شرایط حقوقی خارج از تحریم امکان صادرات به چین را فراهم کند که در جلسه فعالان معدنی با اتاق بازرگانی ایران و چین بررسی و موافقت و بر این اساس قرار شد مسائل کارشناسی روی این موضوع انجام شود.
تاثیرپذیری مواد معدنی از تحریم
اکبریان با اشاره به تحریم ۱۳ آبان به بعد که بیشتر تحریم‌های نفتی را شامل می‌شود گفت: تقریبا مسیر مشخصی برای تولید و صادرات مواد معدنی باز شده است و در این مدت هم با خیلی از تحریم‌ها کنار آمده‌ایم. شاید عمده‌ترین این تحریم‌ها روی دو موضوع است: ۱- حملونقل ۲-ترانسفر مالی.
درخصوص «ترانسفر مالی» خیلی وقت است که مسیر آن قطع شده است و در این‌باره مجبوریم از شبکه‌های مالی مجزایی که ایجاد می‌شود استفاده کنیم که در آن دوران هم این وضعیت ادامه پیدا خواهد کرد. موضوع بعدی تبدیل شرکت‌های برند و معتبر به‌عنوان خریدار است؛ به این معنی که انتقال قراردادها به شرکت‌های کوچک و متوسط می‌تواند یک راهکار جایگزین باشد، شرکت‌های کوچک چینی از تحریم‌های آمریکا ترس و واهمه‌ای را که شرکت‌های بزرگ دارند، ندارند، به این دلیل که کوچک هستند و به اندازه شرکت‌های بزرگ چینی زیر ذره‌بین
نیستند. اما با گذر از این بحث باید گفت نگرانی ما در زمینه سنگ‌آهن ایران بیشتر در زمینه داخلی است؛ در واقع نگرانی این است که با سخت‌تر و بغرنج‌تر شدن شرایط مسوولان دولتی هنوز به آن درجه از اعتقاد نرسند که با این اوصاف باید شرایط را برای فعالان حوزه سنگ‌آهن و بقیه حوزه‌ها تسهیل و ساده‌تر کنند، به چه معنا؟ از موضع قوانین جدید و بخشنامه‌ها عقب‌نشینی کنند، محدودیت‌هایی را که برای تولیدکننده طی چندماه گذشته با دستپاچگی اعمال کرده‌اند بردارند و اجازه دهند هزینه تولید و صادرات در کشور بالا نرود. چین را کشوری می‌دانم که طی سال‌ها توانسته‌ایم با انعطاف با آن کار کنیم ولی این انعطافی که شرکت‌های چینی در ارتباط با ما دارند، برایمان قیمتی دارد، یعنی درخواست تخفیف می‌کنند یا یک عددی را باید به‌عنوان هزینه بیشتر به این شرکت‌ها پرداخت کنیم، در این باره نمی‌توانیم هزینه بالاتر را هم به چینی‌ها و هم در داخل متحمل شویم. حداقل دولت تا زمانی که شرایط پایدار نشده و به حالت اول بازنگشته است، اجازه ندهد که «هزینه تولید و صادرات» بالا رود و حتی اگر از دست دولت بر می‌آید این هزینه‌ها را کاهش دهد، یعنی اجازه این را به بخش خصوصی بدهد که با قرار گرفتن در شرایط جدید با قدرت مانور هزینه کردن بیشتر برای چینی‌ها بتوانیم سقف تولید و صادراتمان را حفظ کنیم.
