روز گذشته رئیس سازمان بورس میزبان اهالی رسانه بود. در این جلسه شاپور محمدی به تشریح عملکرد سازمان در طول فعالیت خود به‌عنوان سکاندار بورس پرداخت. صحبت‌های رئیس سازمان اما این بار موجی از واکنش‌ها و نقدها را در بین فعالان بازار سهام و اهالی رسانه در حوزه بورس به وجود آورد. محمدی در این جلسه در حالی به تشریح ۲۵ اقدام سازمان از ابتدای فعالیت خود پرداخت که واکنش‌های متعددی به این صحبت‌ها منتشر شد.
به گزارش رتبه آنلاین، در این واکنش‌ها ۵ نقد اصلی شناسایی می‌شود. اولین نقد به چالش میان شفافیت و نقدشوندگی بر‌می‌گردد. رئیس سازمان بورس در این جلسه هدف مهم سازمان بورس را شفافیت برشمرد. این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شد که در کمتر بورس معتبری در دنیا نقدشوندگی فدای شفافیت می‌شود. بر همین اساس نمی‌توان با هدف افزایش شفافیت در بورس اصل مهم نقدشوندگی در معاملات را کم‌اهمیت‌تر دانست. نقد دوم اما به نحوه تفسیر‌ها از قانون بر‌می‌گردد. صحبت‌های روز گذشته شاپور محمدی در مورد ابطال معاملات «های‌وب» در روز چهارشنبه، نمونه‌ای از یک تفسیر عجیب از قوانین بود. این صحبت‌ها با منطق کمتر سهامداری منطبق است. این عدم انطباق نشان می‌دهد، مشکل کار جدی است. این امر نشان می‌دهد یا تفسیر از قانون ایراد دارد یا اشکال در خود قانون است که در هر دو صورت باید در مورد این موضوع تمهیداتی اندیشیده شود نه اینکه با بیان اینکه معاملات «های‌وب» تایید نشده و هیچ و ابطال معامله‌ای نداشتیم، اصل موضوع را زیر سوال برد. موضوع دیگری که دیروز نقدهای بسیاری را در بین اهالی رسانه به وجود آورد، نوع پاسخگویی به خبرنگاران حاضر در جلسه بود. در صحبت‌های دیروز شاپور محمدی گویی هدف برگزاری جلسه که شفاف کردن فضا و جواب دادن به پرسش‌های خبرنگاران بود، به فراموشی سپرده شده بود. این نحوه پاسخگویی باعث می‌شود شائبه پاسخگو نبودن مقام ناظر که اخیرا کم و بیش از زبان فعالان تالار شیشه‌ای شنیده می‌شود، هر روز پررنگ‌تر شود. در مورد عدم پاسخگویی سازمان بورس اخیرا نارضایتی‌های متعددی از سوی ناشران مطرح شده است. شائبه‌ای که با این نوع نحوه پاسخگویی تقویت می‌شود (حداقل نزد فعالان تالار شیشه‌ای).
نقد چهارمی که به صحبت‌های رئیس سازمان بورس وارد می‌شود، در مورد تفاوت اقدام، وعده و تصمیم است. در حالی صحبت از ۲۵ اقدام مقام ناظر در نشست دیروز به چشم می‌خورد که بسیاری از این موارد همچنان در حد وعده و تصمیم باقی مانده است. برخی اقدامات دیگر نیز در مراحل ابتدایی هستند و همچنان نتایج ملموسی در‌بر‌نداشته‌اند. در این باره می‌توان به دستورالعمل اصلاح پرتفوی صندوق‌ها اشاره کرد. در حالی صحبت از تغییر پرتفوی صندوق‌های با درآمد ثابت با توجه به نظارت‌های جدید سازمان به میان آمده است که بررسی‌های «دنیای اقتصاد» تغییر محسوسی از پرتفوی صندوق‌های با درآمد ثابت را نشان نمی‌دهد (این موضوع در گزارشی با عنوان «نقشه جدید بازار بدهی» در تاریخ ۱۳ آذر ماه به تفصیل بررسی شده است). نقد مهم دیگر نیز به برخورد سلیقه‌ای مقام ناظر بر‌می‌گردد. موضوعی که نشان دهنده فقدان استراتژی در تصمیم‌گیری‌هاست. در این باره می‌توان به موضع‌گیری‌های سازمان بورس در برخی موارد و عدم شفاف کردن در موارد دیگر اشاره کرد. نتیجه چنین رفتارهایی در نهایت تاوان سنگینی به دنبال دارد. تفسیر‌های مختلف و تصمیمات سلیقه‌ای ریسک را نه تنها برای سهامداران که برای نهادها و ناشران نیز افزایش می‌دهد. خسارت دیگر نیز بی‌اعتمادی سهامداران به بورس است. افزایش ریسک با کاهش اعتماد سهامداران در نهایت منجر به خروج تدریجی پول‌ها از بازار سهام می‌شود. آن وقت است که دیگر نمی‌توان با نشان دادن رشد شاخص سهام، کارنامه مطلوبی از فعالیت‌ها ارائه داد. نکته مهمی که به نظر می‌رسد مسوولان سازمان بورس آن را کمتر در نظر می‌گیرند، این است که رشد شاخص‌ها در بازار سهام را کسی در کارنامه کاری آنها نمی‌نویسد. آنچه به‌عنوان اقدامات این افراد یاد می‌شود، عمق بازار و افزایش اعتماد سهامداران به معاملات است. در ادامه خلاصه‌ای از صحبت‌های شاپور محمدی در نشست دیروز وی را با هم می‌خوانیم.
اقدامات ۲۵ گانه سازمان بورس
در ابتدای نشست روز گذشته، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به تشریح ۲۵ اقدام این سازمان طی فعالیت خود پرداخت و مهمترین و آخرین فعالیت را در زمینه بهروزرسانی سامانه معاملاتی دانست. وی در این زمینه توضیح داد: از روزهای ابتدای فعالیت در سازمان برای بهروزرسانی این سامانه پیگیری‌های زیادی صورت گرفت. سرانجام سامانه مزبور پس از ۱۰ سال فعالیت، از روز شنبه هفته جاری، بهروزرسانی شد.شاپور محمدی در ادامه افزود: این سامانه از ویژگی‌های مناسبی برخوردار است که میزان عملکرد آن در روزهای آتی مشخص خواهد شد.
محمدی اقدام دیگر را در راستای راه‌اندازی سامانه جامع نظارت بر بازار سرمایه دانست و گفت: این سامانه طی ۸ ماه گذشته راه‌اندازی شده و در کنار دو سامانه نظارتی فعلی یعنی «آرامیس» و «نهان» فعالیت خود را آغاز کرد. وظیفه اصلی این سامانه ایجاد نظارت‌های بیشتر در بازار سرمایه خواهد بود. محمدی سومین اقدام را ساماندهی بازار بدهی و کمک به کاهش نرخ اوراق دانست و گفت: در حالی وزیر اقتصاد بر کاهش نرخ سود اوراق تاکید کرد که این امر سبب شد تا اقدامات مناسبی از سوی سازمان بورس در راستای تحقق این امر صورت گیرد. به این ترتیب، در حال حاضر نرخ‌های بالا در این بازار کاهش یافته و به حدود ۱۵ درصد رسیده است. رئیس سازمان بورس در ادامه به راه‌اندازی معاملات اختیار خرید و فروش اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی بستر مناسب برای انجام معاملات اختیار خرید و فروش از دیگر اقدامات اخیر سازمان بورس بوده است. به‌طوری‌که در حال حاضر این معاملات در سهام و سکه در حال انجام است. به گفته محمدی، تقویت جایگاه کالاهای کشاورزی در بورس کالا، عرضه‌های اولیه از طریق ثبت سفارش (بوک بیلدینگ) و اصلاح دستورالعمل مرتبط با توقف و بازگشایی نمادها از دیگر اقدامات اخیر سازمان بورس بوده است.
اجرای دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها از ۱۰ روز آینده
محمدی در ادامه توضیح داد: اصلاح دستورالعمل توقف و بازگشایی نمادها از مدت‌های گذشته مدنظر هیات مدیره سازمان قرار گرفته که سرانجام با توجه به راه‌اندازی سامانه جدید، شاهد اجرای آن خواهیم بود. وی ادامه داد: از آنجا که این دستورالعمل باید از طریق سامانه جدید اجرایی می‌شد، بنابراین راه‌اندازی سامانه جدید معاملاتی، اجرای این دستورالعمل را به تعویق انداخت. حال با توجه به راه‌اندازی این سامانه تا ۱۰ روز دیگر نمادها با دستورالعمل جدید، توقف و بازگشایی خواهند شد.محمدی در ادامه تاکید کرد: اما اجرای این دستورالعمل به منزله توقف طولانی مدت نمادها نیست و چنانچه نمادی بنا بر عدم شفافیت، متوقف باشد این بازگشایی تا ارائه شفافیت کامل صورت نخواهد گرفت. در این راستا ممکن است توقف نمادی حتی به بیش از ۳۰ روز هم برسد.
اقدامات موثر در زمینه بهبود کارآیی صندوق‌ها
سخنگوی سازمان بورس دیگر اقدام را تقویت مکانیزم صندوق‌های با درآمد ثابت عنوان کرد و گفت: اصلاحات صورت گرفته بر صندوق‌های مزبور از جمله دیگر فعالیت‌های مهم سازمان بورس بود. به این ترتیب، موفق شدیم پرتفوی این نهادها را که تا پیش از این با اختصاص ۹۰ درصدی به سپرده‌‌های بانکی تعلق داشت، به ۷۰ درصد کاهش دهیم. البته این حد نصاب باید به ۵۰ درصد برسد. در این‌صورت منابع مزبور در اوراق بخش خصوصی، دولتی و سهام سپرده‌گذاری می‌شوند.محمدی نهمین اقدام را ممنوعیت صدور واحدهای صندوق‌های در شعب بانکی دانست و گفت: خرید یونیت‌ها در شعب بانک‌ها ممنوع شد و در حال حاضر فقط امکان فروش آن در بانک‌ها ممکن است.وی راه‌اندازی سامانه رصد و برقراری حد اعتباری برای کارگزاری‌ها در اتاق پایاپای به منظور پوشش حد اعتباری ریسک عدم ایفای تعهد، کاهش کارمزدهای معاملاتی در راستای افزایش نقدشوندگی را از دیگر اقدامات برشمرد و گفت: یکی از اقدامات در جهت رونق اقتصادی کاهش هزینه معاملات است. در این راستا هر چند مجموع کارمزدها کمتر از ۳/ ۰ درصد است، اما این درصد بازهم کاهش می‌یابد.
به گفته محمدی، راه‌اندازی معاملات الگوریتمی و پربسامد، کاهش محدودیت‌ها برای سبدگردان‌ها و صندوق‌ها برای کاهش زمان برای اخذ کدهای مربوطه و همچنین کاهش مجوزهای کارگزاری‌ها از ۲۳ مجوز به ۸ مجوز از دیگر اقدامات توسعه‌ای در راستای توسعه بازار سرمایه بوده است. رئیس سازمان بورس شانزدهمین اقدام را افشای صورت‌های مالی ۲۳۱ نهاد عمومی غیر‌دولتی خواند و گفت: در راستای اجرای بند ۶ قانون اصل ۴۴ به کمک مجلس هم اکنون ۱۰۱۵ اطلاعیه و ۴۲۵ صورت مالی از نهادهای عمومی غیر دولتی منتشر شد. محمدی کاهش زمان تایید صلاحیت حرفه‌ای مدیران را دیگر فعالیت اخیر دانست و در ادامه با اشاره به راه‌اندازی صندوق تثبیت بازار سرمایه، گفت: مطابق ماده ۲۸ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، این صندوق در شرایط خاص برای حمایت از بازار سرمایه ورود می‌کند. در حال حاضر نیز صندوق تثبیت آمادگی ورود به بازار را مطابق آیین نامه هیات وزیران دارد.
وی تهیه لایحه اصلاح قانون بازار سرمایه را بیستمین اقدام سازمان برشمرد و گفت: امیدواریم به زودی این لایحه با تصویب در شورای عالی بورس و تصویب در هیـأت وزیران به مجلس تقدیم شود. در این راستا و برای دسترسی به قوانین بازار سرمایه سایت تنقیح قوانین بازار سرمایه در حال راه‌اندازی است. این سایت پس از تجمیع و اعمال اصلاحات در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.محمدی فرهنگ‌سازی را از دیگر اقدامات مثبت سازمان برشمرد و گفت: از گذشته اقدامات اساسی در راستای افزایش فرهنگ‌سازی صورت گرفته که در حال حاضر این موضوع در حال تداوم است. به‌طوری‌که مشغول مذاکره با رسانه ملی برای ساخت سریال و فیلم هستیم که این امر پس از دریافت مجوز شورای عالی بورس وارد فاز عملیاتی خواهد شد. سخنگوی سازمان بورس دیگر فعالیت اخیر را پیگیری تبدیل عضویت سازمان بورس در آیسکو از عضو ناظر به عادی دانست و گفت: این عضویت در مراحل اجرایی است. به‌طوری‌که تیم تایید‌کننده گزارش، در مراحل نهایی بررسی قرار دارد و امیدواریم این اقدام به زودی صورت گیرد.
مقابله با نهادهای غیرمجاز در راستای افزایش شفافیت
محمدی الزام به شفافیت در راستای افشای اطلاعات ماهانه تولید و فروش شرکت‌ها را به‌عنوان بیست و سومین اقدام سازمان دانست و توضیح داد: افشای اطلاعات واقعی زمینه‌ساز افزایش دقت در اطلاعات خواهد بود. در این خصوص از کانون نهادهای سرمایه‌گذاری درخواست کردیم تا تحلیل صنایع به عهده رسانه‌ها گذاشته شود. به این ترتیب که مجوزی در جهت انتشار تحلیل صنایع و تحلیل شرکت داده شود. البته در این میان سهامداران خود باید اقدام به تحلیل داشته باشند و تنها به این موارد بسنده نکنند.رئیس سازمان بورس پیگیری قضایی و مقابله با سایت‌هایی را که خلاف قانون و مقرارت شایعاتی را مطرح کردند به‌عنوان بیست و چهارمین اقدام سازمان خواند و گفت: سازمان بورس از فعالیت نهادهای غیرمجاز به شدت جلوگیری کرده و خواهد کرد.
توصیه‌های مدیرعامل به سهامداران
محمدی در ادامه اظهاراتش به ارائه توصیه‌هایی به سهامداران پرداخت و گفت: در گام نخست سهامداران باید در خرید و فروش‌ها به عوامل بنیادی شرکت‌ها توجه خاصی نشان دهند؛ سودآوری، صورت مالی، چشم‌انداز شرکت در سودآوری آینده را مدنظر قرار دهند تا یک سرمایه‌گذاری موفق داشته باشند. وی در ادامه با اظهار این مطلب که البته تحلیل تکنیکی یک روش فنی و پذیرفته شده در دنیا است، گفت: حتما تحلیل بنیادی مد نظر باشد.محمدی دومین توصیه را توجه به ویژگی‌ها و ریسک‌های هر صنعت دانست و گفت: هیچ صنعتی از دوران رشد یا نزول یکنواخت برخوردار نیست. در واقع هر گروهی بنابر ویژگی‌های خود، با ریسک‌های مختلفی مواجه خواهد بود. به‌عنوان مثال، شرکت‌هایی که قرارداد محور هستند حتما تحلیل قراردادها مورد توجه قرار بگیرد. تشکیل سبد سهام به‌جای تک‌سهم، استفاده از مشاوران امین، سالم، راست‌گفتار، غیر‌ذی‌نفع و حرفه‌ای و همچنین به‌کارگیری استراتژی بلندمدت در سرمایه‌گذاری‌ها از دیگر توصیه‌های رئیس سازمان بورس به سهامداران بود.
عدم تایید معاملات «های‌وب» نه ابطال!
محمدی در ادامه درباره وضعیت نماد متوقف «های وب» توضیح داد و گفت: هیات پذیرش تمام اطلاعات این نماد را افشا کرد، اما نحوه اطلاع‌رسانی خارج از کدال این شرکت باعث حساسیت سازمان بورس بود و به همین دلیل نماد متوقف شد.وی ادامه داد: در حالی پس از افشای تمام آیتم‌های قراردادی این شرکت و دریافت پاسخ سوالات و افشای آنها مجددا نماد را بازگشایی کردیم که پس از بازگشایی نماد باز هم مجدد روند اطلاع‌رسانی خارج از کدال با اهدافی نامشخص ادامه پیدا کرد.محمدی در ادامه به معاملات این نماد در روز چهارشنبه اشاره کرد و گفت: قیمت‌هایی که روز چهارشنبه در بازار برای این سهام تعیین شد بنا به ماده ۷ بند ۸ قانون بازار اوراق بهادار ابهام‌آمیز بود. همچنین ابهامات دیگری مثل گزارش کارشناسی و روند مشکوک در عرضه و تقاضای سهام باعث شد سازمان بورس بنا بر وظیفه خود که پیگیری از تخلفات است تصمیم به توقف نماد برای شفاف‌سازی و اصلاح رویه اطلاع‌رسانی بگیرد.
رئیس سازمان درباره موضوع ابطال معاملات این نماد در روز چهارشنبه نیز گفت: بنابر دستورالعمل، هیچ معامله‌ای در بورس و فرابورس تا ساعت ۱۴ قطعی نیست و می‌تواند از سوی مقام مسوول تایید نشود. در واقع عدم تایید معاملات با ابطال معاملات دو موضوع متفاوت است. وی ادامه داد: در راستای نماد «های‌وب» باید گفت که معاملات این نماد در روز چهارشنبه تایید نشده و هیچ ابطال معامله‌ای نداشتیم.محمدی در مورد زمان بازگشایی این نماد نیز گفت: تمام تلاش ما این است که این نماد در کوتاه‌ترین زمان باز شود. البته این موضوع در گام نخست مشروط بر اعمال اصلاحات و همچنین تغییر فرآیند اطلاع‌رسانی توسط هیات مدیره خواهد بود. ضمن اینکه در حال حاضراز نهادهای مربوطه برای گزارش ارزش‌گذاری شرکت که مورد ابهام بوده نیز استعلام کرده‌ایم. وی در ادامه تاکید کرد: هنوز این نهادها گزارش‌های درخواستی را اعلام نکرده‌اند.
محمدی درباره موضوع معافیت مالیاتی از محل تجدید ارزیابی دارایی که در بودجه ۹۷ مطرح شده است، گفت: بحث کاهش حقوق دولتی، معافیت مالیاتی از محل تجدید ارزیابی و اخباری از این دست که در بودجه ۹۷ مطرح شده است، در بازار سرمایه تاثیر‌گذار خواهد بود؛ اما باید منتظر تصویب مجلس و قانون باشیم.محمدی درباره بازگشایی نمادهای بانکی نیز گفت: نماد بانک‌ها می‌تواند بازگشایی شود؛ اما متاسفانه صورت‌های مالی جدید این گروه هنوز ارائه نشده است. وی در ادامه با اظهار امیدواری از برگزاری مجامع آنها گفت: بانک‌ها باید در ابتدا صورت‌های مالی خود را تهیه کنند. سپس تاییدیه حسابرس بر این اطلاعات مالی ارائه شود. در انتها نیز با اخذ نظر بانک مرکزی، صورت‌های مالی مربوطه در اختیار سازمان بورس قرار گرفته و با انتشار روی سایت کدال شاهد بازگشایی نمادهای مزبور خواهیم بود. محمدی در ادامه به ازسرگیری عرضه‌های اولیه در آینده نزدیک و البته با ملاحظات بیشتر خبر داد و گفت: هر چند معتقدیم عرضه‌های اولیه باید انجام شود، اما این عرضه‌ها نباید آسیبی به بازار سرمایه و سهامداران وارد کند.
منبع : دنیای اقتصاد