والدین دوست دارند که بچه‌هایی باهوش داشته باشند. در نظر آن‌ها کودکی که اسم رنگ‌ها را می‌داند، چند لغت انگلیسی بلد است و می‌تواند پایتخت کشورها را نام ببرد، بچه‌ای زیرک است؛ اما معمولا وقتی بحث به پول می‌رسد، با بچه‌ها صادق نیستیم. خیلی پیش می‌آید که از آن‌ها پول قرض کنیم و بدهی خود را نپردازیم.
به گزارش رتبه آنلاین به نقل از مجمع فعالان اقتصادی ایران، در دارایی آن‌ها دخل و تصرف کنیم. گاهی برایشان بدون مرز پول خرج کنیم و وقتی خواسته‌هایشان بیش از توان مالی ما است، موضوع را به صراحت به آن‌ها توضیح ندهیم. شاید برخی از والدین دوست نداشته باشند فرزندانشان درگیر مفهوم پول شوند؛ اما سواد مالی کودکان جدی‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم. سوادی که می‌تواند بر آینده آن‌ها تاثیر بگذارد.
ارزش زمانی پول چیست؟
بعضی از بچه‌ها به پول فیزیکی دل‌بستگی پیدا می‌کنند و به بانک اعتماد ندارند. داشتن کارت‌بانک و تجربه خرید با آن می‌تواند تا حد زیادی اعتماد او را جلب کند. مسائل امنیتی استفاده از کارت را به او توضیح بدهید؛ مثلا به او بگویید که رمز کارتش یک راز بزرگ است و هیچ‌کس (حتی خود شما) نباید از آن خبر داشته باشد.
همچنین می‌توانید با او در مورد تورم صحبت کنید. به او بگویید که اگر بهره بانکی ۱۵ درصد است و تورم ۱۰ درصد، پول او بعد از یک‌سال ۵ درصد زیاد شده است. برای او مثال بیاورید. قبلا با ۱۰۰ هزار تومان می‌توانست ۱۰۰ نان بخرد، اما حالا با ۱۱۵ هزارتومانش می‌تواند ۱۰۵ نان بیشتر بخرد. این یعنی ۵ نان در ۱۰۰ نان، یا ۵ درصد.
سوال اینجا است که در چه سنی در مورد چه چیزهایی با آن‌ها حرف بزنیم؟
7سالگی: پس‌انداز
7سالگی سن بسیار حساسی است. در این سن کودک به مدرسه می‌رود و برای نخستین بار حضور در جامعه را تجربه می‌کند. در این سن معمولا خانواده‌ها به او پول‌توجیبی می‌دهند. به‌این‌ترتیب کودک یاد می‌گیرد که برای خودش خرید کند و مراقب پولش باشد.
8سالگی: طلب
:8سالگی سن خوبی است که کودک با مفهوم طلب آشنا شود. می‌توانیم از او پول قرض بگیریم و برای پرداخت آن یک زمان مشخص کنیم. این زمان را در یک دفترچه یادداشت کنیم و درست سر موقع قرض را به او بازگردانیم.
9سالگی: بدهی
این سن وقت خوبی است که به او تجربه بدهکار بودن را منتقل کنیم. این بار می‌توانیم به او پول قرض بدهیم و از او بپرسیم چه زمان می‌تواند قرض را پس بدهد. می‌توانیم از آموزه‌های قبلی استفاده کنیم. او تا اینجا با دو مفهوم پس‌انداز و طلب آشنا شده است. حالا می‌تواند از پس‌انداز برای پرداخت بدهی‌اش استفاده کند.
10سالگی: ارزش زمانی پول
برای این منظور می‌توانیم برای پس‌انداز او یک حساب پس‌انداز کوتاه‌مدت درست کنیم. پس‌انداز او را در بانک بگذاریم و وقتی پولش بیشتر شد، به او توضیح بدهیم که این پول اضافه از کجا آمده است. لازم است او بداند که گرفتن سود از بانک، رخدادی طبیعی است و این مبلغ اضافه جایزه یا رخدادی استثنایی نیست.
11سالگی: مالیات و خیریه
هدف از انتقال سواد مالی این نیست که کودکی ناخن‌خشک تربیت کنیم که همیشه مو را از ماست بکشد. برای همین بود که به او یاد دادیم پول قرض بدهد و به پول فیزیکی دل‌بستگی نداشته باشد.
12سالگی: شغل
بعضی از بچه‌ها مقداری بیشتر از پول‌توجیبی خود درخواست می‌کنند. پاسخ دادن به درخواست آن‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. آیا باید خواسته‌های آن‌ها را بی‌چون‌وچرا پذیرفت؟ یا باید در مقابل برخی از خواسته‌های او مقاومت کرد؟
کارهایی هم وجود دارند که خارج از حیطه وظایف او هستند؛ مثلا ممکن است او در شستن ظرف یا پاک کردن سبزی مشارکت نداشته باشد. حالا می‌توانید برخی از این وظایف را در مقابل دستمزدی مشخص به او بسپارید.
13سالگی: بورس!
بله! بورس! در این سن می‌توانید برای فرزند خود یک کد بورسی بگیرید و پس‌اندازش را به بازار سرمایه ببرید. توصیه می‌شود برای او صندوق قابل معامله در بورس با درآمد ثابت (ETF) بخرید تا در بدو ورودش ضرر را تجربه نکند. حتی خودتان می‌توانید به مقدار پس‌اندازش اضافه کنید.
14 سالگی: سود و زیان
حالا فرزند شما دیگر کودکی آسیب‌پذیر نیست. برای همین می‌شود او را با روی سیاه بازار سرمایه آشنا کرد. البته برای آموزش زیان نباید او را به موقعیتی مضر وارد کنید. بلکه می‌توانید او را با یک سرمایه‌گذاری پرریسک آشنا کنید. (فقط بخش کوچکی از پس‌انداز او را به خطر بیندازید، نه تمام آن را.)
15سالگی: به دنیا واقعی خوش‌آمدی
در سن 15 سالگی فرزند شما دبیرستانی است و باید بتواند برای آینده خود تصمیمات مهمی بگیرد. او باید انتخاب رشته تحصیلی کند و برای ورود به دانشگاه آماده شود. اگر مراحل آموزش مالی را به‌خوبی طی کرده باشد، حالا شناخت بهتری از زندگی واقعی خواهد داشت.