وقتی با گمرکی‌ها صحبت می‌کنم از حضور مجددش در این مکان ابراز خوشحالی می‌کنند و می‌گویند حل مشکلاتمان به دست او ممکن است. همه‌شان معتقدند باوجدان است و برای مردم هر آنچه از دستش بربیاید دریغ نمی‌کند؛ علم این کار را به‌اندازه کافی دارد و اگر می‌گویند آقای دکتر قطعاً لایق است و دکتر بودن تنها عنوانی روی مدرکش نیست.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، حضور مهرداد جمال ارونقی به‌عنوان مدیرکل گمرک شهید رجایی بندرعباس با حذف فعالیت در طبقات بالایی گمرک و انتقال به طبقه همکف آن‌هم درست در وسط سالن گمرک و در دسترس صاحبان کالا، ترخیص کنندگان و ارباب‌رجوع همراه بود، این اتاق به اتاق شیشه‌ای معروف است.
افزایش درآمد گمرک شهید رجایی و کمک به تولید کشور در شرایط تحریم، دو سال مدیریت شاخص، تدریس و تألیف کتاب و جزوه از دیگر ثمرات حضور وی در گمرک شهید رجایی بندرعباس بوده است. اخیراً نیز با حفظ پست سازمانی به‌عنوان عضو اصلی کمیسیون تجدیدنظر رسیدگی به اختلافات گمرکی( نائب رئیس) منصوب شد.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در حاشیه سفر به بندرعباس در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص علت سفر به هرمزگان، عنوان کرد: برنامه‌های مدنظر برای ترخیص کالاهای انباشته‌شده در گمرک و همچنین طبق نظر معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر “انباشت و رسوب کالا در گمرکات و خصوصاً در گمرکات بندرها کشور احساس می‌شود” و نیز بر اساس تصمیمات اتخاذشده در وزارت امور اقتصاد و دارایی و گمرک ایران، بر اساس تأکید وزیر محترم امور اقتصاد و دارائی و دستور رئیس‌کل محترم گمرک ایران مشخص، معین و مقرر شد تیمی به گمرکات جنوب کشور و علی‌الخصوص گمرک شهیدرجایی بندرعباس که بیشتر از 50 درصد حجم واردات کشور از این گمرک است؛ اعزام شود.
تمامی رویه‌های گمرکی در گمرک شهیدرجایی بندرعباس قابل‌اعمال است
جمال ارونقی با بیان اینکه تمامی رویه‌های گمرکی در گمرک شهیدرجایی بندرعباس قابل‌اعمال است، افزود: من با همراهی 7 نفر از مدیران کل و معاونین دفاتر ستادی ازجمله صادرات، ترانزیت، تعیین ارزش، تعیین تعرفه، مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه و سایر دفاتر ستادی جهت رسیدگی به امور، در وهله اول به بندرعباس اعزام شدیم.
وی با اشاره به اینکه در ابتدا قصد بر این بوده است که مهمترین علل رسوب کالا در گمرک شناسایی شود، اظهار کرد: بدواً با بازدید دقیق از محوطه‌ها و انبارهای منطقۀ ویژۀ اقتصادی بندر شهید رجائی، دلایل رسوب کالا مشخص‌شده، سپس با مراجعه‌کنندگان، صاحبان کالا مصاحبه و دغدغه و مشکلات آنان بررسی شد.
مدیرکل اسبق گمرک شهیدرجایی بندرعباس اظهار کرد: جالب است بدانید در طول روز اول حضور این گروه فنی در این گمرک تعداد 120 نفر مراجعه‌کننده، روز دوم بیش 100 نفر و روز سوم بیش از 50 نفر و در جلسه برگزارشده در اتاق بازرگانی بندرعباس تعداد این مراجعه‌کنندگان به بیش از 100 نفر رسید. جلسات متعددی نیز با سازمان‌های هم‌جوار برگزار شد. در حال حاضر مطابق مشاهدات خبرنگار ایسنا، تعداد زیادی از صاحبان کالا و ارباب‌رجوع نیز در این جلسه حاضر و در خصوص مشکلات خود سخن گفتند.
درصد کمی از مشکلات به گمرک مربوط است
جمال ارونقی با بیان اینکه درصد کمی از مشکلات به گمرک مربوط است، عنوان کرد: گمرک به این موانع و مسائل بلافاصله پس از احصاء رسیدگی کرده و راهکارهای لازم را ارائه خواهد داد.
نویسنده کتاب مکث در مکس، در خصوص اصلی‌ترین و مهمترین مسائل مطرح‌شده از سوی مراجعه‌کنندگان گفت: گاها صاحبان کالا و ترخیص‌کاران موفق به ثبت سفارشان خود در سامانه سازمان صنعت، معدن و تجارت با رویه‌های بدون انتقال ارز و یا واردات در مقابل صادرات که از رویه‌های مرسوم ترخیص کالا است، نمی‌شوند که این امر به دلیل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های مقطعی است که مراجع ذی‌ربط، در برهه‌ای از زمان بنا به دلایل و مصالحی اتخاذ می‌کنند. دومین مورد نیز مباحث بانکی ازجمله تطویل در رسیدگی به پرونده‌های بانکی مطروحه گزارش‌شده است. موارد ذکرشده بیش از 50 درصد مشکلات مراجعه‌کنندگان را به خود اختصاص داده است.
جمال ارونقی با اشاره به اینکه این مشکلات شناسایی و در کنار آن مواردی که مربوط به گمرک بوده است نیز بررسی شد، بیان کرد: تا این لحظه بیش از 60 مورد احصاء و یادداشت شد، موارد و تصمیمات قابل‌اعمال در گمرک شهید رجایی لحاظ شد، همچنین تصمیم بر آن شد مواردی را که به رسیدگی و بررسی بیشتری نیاز دارند در ستاد مرکزی ایران مطرح شوند و نهایتاً تصمیمات لازم اتخاذ شود.
قاچاق و تخلف دو مقوله جداگانه در گمرک هستند
مدیرکل سابق گمرک شهیدرجایی بندرعباس از آمادگی وزارت صنعت، معدن و تجارت به جهت رفع موانع و مشکلات موجود برای ترخیص کنندگان و مربوط به این وزارت را اعلام و اظهار کرد: طبق تفاهم‌ها و صحبت‌های انجام‌شده قرار است گمرک مسائل و مشکلات مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت را استخراج و ـن را به این مرجع اعلام کند. از طرفی جلسات متعدد ریاست کل گمرک ایران با این وزارتخانه تشکیل و از موارد احصاء شده، مسائل مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسات طرح و بررسی می‌شود، در کنار آن‌ها موضوعات و موارد مربوط به بانک و انتقال ارز و گروه‌های کالایی نیز بررسی خواهد شد تا مشکلات این حوزه نیز طرح شود؛ بدین ترتیب، با طرح این موضوعات در جلسات مشترک فی‌مابین، در صورت پذیرش موضوع از سوی نمایندگان تام‌الاختیار این سازمان‌ها، بالغ‌بر50 درصد مشکلات ترخیص‌کاران، صاحبان کالا و فعالان مجاز اقتصادی رفع خواهد شد.
جمال ارونقی در خصوص اقدامات صورت گرفته برای شفاف‌سازی تخلفات احتمالی موجود در گمرک، بیان کرد: تخلف صاحب کالا یا اظهارکننده در قانون امور گمرکی تعریف‌شده است و البته غیر از مصادیقی که در این قانون، به‌عنوان قاچاق ذکرشده باشد، کشف هر نوع مغایرت بعد از اظهار و قبل از ترخیص کالا از گمرک که این مغایرت، متضمن زیان مالی دولت باشد و مستلزم اخذ تفاوت وجوه متعلقه باشد به‌عنوان تخلف به این موضوع نگریسته و با آن برخورد لازم از طرف گمرک صورت می‌پذیرد.
وی با بیان اینکه مطابق قانون، قاچاق و تخلف دو مقوله جداگانه در گمرک هستند؛ عنوان کرد: اگر تخلفی صورت گرفته باشد معمولاً مصداق قاچاقی برای طرح این موضوع نیست. قاچاق گمرکی، هم در قانون امور گمرکی مصوب 1390 و هم قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 با مصادیق مربوطه‌اش ذکر شده است.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران با اشاره به اینکه قاچاق، خود جرمی تعریف‌شده در قانون امور گمرکی و تخلف نیز مبحثی است که در قانون امور گمرکی به آن پرداخته شده است، افزود: در تخلفات کشف‌شده از خدمت گیرندگان از گمرک مواد قانونی تعریف‌شده‌ای وجود دارد که بر اساس این استناد قانونی، از صاحبان کالا یا نمایندگان قانونی آن‌ها، جرائمی علاوه بر مابه‌التفاوت دریافت می‌شود.
جمال ارونقی بابیان اینکه این جریمه درهرصورت از صاحب کالا دریافت می‌شود، تصریح کرد: اگر در واردات یا صادرات، پروسه تخلف موجود شفاف‌سازی شود به ما کمک خواهد کرد، که به قولی گلوگاه‌های فساد را احصا کنیم و آن‌ها را تا حد امکان از بین برده و به حداقل برسانیم.
به کمک سامانه در اختیار گمرک کشف تخلفات احتمالی بسیار سرعت گرفته است
وی تأکید کرد: به کمک سامانه‌هایی که در حال حاضر در اختیار گمرک وجود دارد کشف تخلفات احتمالی در این خصوص بسیار سرعت بخشیده شده و علاوه بر اینکه تخلف کشف‌شده بررسی می‌شود بلکه می‌توان تمام سوابق قبلی این افراد و ارتباط احتمالی آنان با دیگر متخلفین رصد کرد.
مدیرکل اسبق گمرک شهیدرجایی بندرعباس همچنین در خصوص تخلفات احتمالی کارکنان گمرک خاطرنشان کرد: درصورتی‌که چنین موردی کشف و مشاهده شود کارمند متخلف به دادگاه رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان معرفی می‌شود و اگر این تخلف، مصداق بارز جرم تلقی شود از طریق مراجع قضایی به آن رسیدگی خواهد شد.
وی بیان کرد: به‌طورکلی در این راستا باید سعی کنیم با اقدامات شفافی که صورت می‌پذیرد گلوگاه‌های فساد خیز شناسایی و از بین برود. طبیعتاً شناسایی این گلوگاه‌ها کنترل، کاهش و پیشگیری تخلفات و فساد گمرکی کمک خواهد کرد.
جمال ارونقی در خصوص سؤال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه” مهمترین برنامه‌هایتان در سمت جدید گمرکی کشور چیست؟” عنوان کرد: در قانون امور گمرکی وظائفی برای گمرک تعریف‌شده است؛ در حقیقت ما باید این وظائف و اختیارات رازمانی که در متن قانون تصریح می‌شوند سرلوحه کار ما خود قرار داده و فراتر از آن حرکت نکنیم. ما اگر بتوانیم وظایف و اختیارات محول شده را به نحو احسن انجام دهیم، وظیفه و رسالت کاری خود را تا حدود زیادی به پایان رسانده‌ایم.
وی در خصوص برنامه‌های شخصی خود در این سمت افزود: برنامه‌ام برای این پست سازمانی که در شاخه فنی مشغول خدمت‌رسانی هستم این است که بخشنامه‌ها و مقررات را با شفاف‌سازی، ویرایش یا نگرش مجدد کنیم.
نویسنده کتاب مکس پدیا ادامه داد: باید رویه‌ای کلی و ثابتی برای مکاتبات و تصمیم‌گیری‌ها در نظر بگیریم و این رویه ثابت در گمرکات اجرایی ابلاغ شوند. بدین ترتیب گمرکات نیز بر اساس شیوه‌نامه‌ها و رویه‌های در نظر گرفته‌شده، رویه ثابت و مشخصی را در پروسه‌های گمرکی خود لحاظ کنند.
نباید خللی در امر انجام تشریفات گمرکی پیش بیاید
وی بیان کرد: بحث آموزش پرسنل و آموزش خدمت گیرندگان گمرک یکی از مواردی که گمرک باید بیشتر و کاربردی‌تر به آن بپردازد. به‌صورت کلی بهتر است موارد و سرفصل‌های موردنیاز گمرک مشخص و کلاس‌های کاربردی‌تری برگزار شوند که مبادا براثر کم بودن آموزش یا عدم اشراف کارکنان گمرک خللی در امر انجام تشریفات گمرکی پیش بیاید.
جمال رونقی با اشاره به وضعیت اقتصادی و تحریم‌های اعمال‌شده بر کشور اظهار کرد: باید بتوانیم در کشور تدابیری را بر اساس چهارچوبی که مسئولین نظام برای ما مشخص کرده‌اند، اندیشیده و تصمیماتی در زمینهٔ تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی گرفته شود تا تجارت پویایی را در این شرایط داشته باشیم.
وی افزود: به‌جرأت می‌توانم اذعان کنم فضای بسیار خوبی برای همدلی سازمان‌ها و مراجع ذی‌ربط برقرارشده است. ازیک‌طرف قانون امور گمرکی تصریح می‌کند به‌منظور تسهیل و تسریع در انجام تشریفات گمرکی در مبادی ورودی و خروجی، نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسئول سایر کنترل‌ها موظف‌اند تحت نظارت گمرک اقدام کنند. از طرف دیگر مقامات مسئول این سازمان‌ها قول هر نوع همکاری در این خصوص صادر کرده‌اند.
این مدرس دروس مرتبط با صادرات و واردات کالا بابیان اینکه کالاهای اساسی کالاهایی هستند که به‌طور مستقیم با سلامت جامعه در ارتباط هستند، افزود: واردکنندگان ملزم به دریافت مجوزهای قانونی هستند. ازجمله آن‌ها می‌توان مجوزهایی مانند قرنطینه، بهداشت و استاندارد و سایر مجوزها را که برای ورود کالاهای اساسی به کشور اخذ می‌شوند، را نام برد.
ترخیص و تعیین تکلیف خودروهای خارجی وارداتی به کجا رسید؟
وی تصریح کرد: امید است سایر سازمان‌های هم‌جوار همان‌گونه که تاکنون همکاری‌های لازم با گمرک را داشته‌اند زین پس نیز این همکاری و تعامل را حفظ کرده و در اسرع وقت نسبت به صدور مجوزهای قانونی این قبیل کالاها اقدام کنند تا گمرک نیز بتواند نسبت به ترخیص کالا اقدامات لازم را لحاظ کند.
جمال ارونقی در خصوص ترخیص و تعیین تکلیف خودروهای خارجی وارداتی، عنوان کرد: آن چیزی که در رسانه‌ها اعلام اشاره‌شده است حاکی از این است که حدود 13 هزار خودرو وارداتی در کشور به‌صورت دپو شده موجود و در حال تعیین تکلیف است.
گمرک نمی‌تواند آمار دقیقی از خودروها ارائه دهد
وی در خصوص در دست نبودن آمار دقیق از تعداد خودروهای وارداتی دپو شده بیان کرد: در حقیقت تازمانی که این خودروها به گمرک اظهارنشده‌اند گمرک نمی‌تواند آمار دقیقی از آن‌ها را ارائه دهد یعنی اگر برای این خودروها اظهارنامه تنظیم می‌شد؛ اکنون می‌توانستم به‌طور دقیق آمار این خودروها را به شما بگویم اما بسیاری از این خودروها هنوز به گمرک اظهارنشده‌اند.
مدیرکل اسبق گمرک شهیدرجایی بندرعباس ادامه داد: بر اساس پیگیری‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین گمرک جمهوری اسلامی ایران و نیز وزارت اقتصاد و دارایی، فعلاً پرونده این خودروها تعیین تکلیف شده و مصوبه‌ای در خصوص این خودروها صادر شد.
جمال ارونقی خاطرنشان کرد: به‌محض ابلاغ این مصوبه از جانب وزارت صنعت، معدن و تجارت صاحبان کالا می‌توانند به گمرک مراجعه کرده و نسبت به ترخیص کالا و انجام تشریفات اقدام کنند. این در صورتی است که با توجه به اندک زمان باقی‌مانده تا پایان سال این اقدام می‌تواند منبع درآمدی خوبی برای کشور باشد و درآمدها پیش‌بینی‌شده را تا حدودی تحقق ببخشد.
وی در پایان گفت: گمرک با سرویس ارزیابی جداگانه‌ای می‌تواند کالاهای رسوب‌کرده را که نهایتاً توسط پیگیری‌های صورت گرفته سازمان‌ها تعیین تکلیف شدند؛ اقدامات لازم را جهت ترخیص آن‌ها انجام دهد.
بنا به گفته معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در این سفر یک‌هفته‌ای جلسات متفاوتی با اداره استاندارد، صداوسیما، کارمندان گمرک و صاحبان کالا، ترخیص کنندگان برگزار شد.
گفت‌وگو از: اسما سارنگی، خبرنگار ایسنا، منطقه خلیج‌فارس
