زبان های درخطر :
به زبانی میگویند که در معرض نابودی باشند. تعداد گویشوران یک «زبان درخطر» لزوماً کم نیست، بلکه حتی اگر تعداد آنها طی مدت به نسبت کوتاهی در حال کاهش شدید بوده باشد، باز با آن به سان زبان درخطر برخورد می‌شود.
یکی از عوامل تأثیرگذار و تهدید کننده زبان‌ها و گویش‌های قومی و روستایی، مهاجرت‌های مهار گسیخته از روستاها و شهرهای کوچک به کلان‌شهرها بوده و هست. با اوج گرفتن زندگی شهری و میل به صنعتی شدن و به ویژه تمرکز واحدهای صنعتی در جوار شهرهای بزرگ با هدف نزدیکی به بازار مصرف و تأمین نیاز این واحدها به کارگر و از سوی دیگر، جفا و بی‌توجهی در حق کشاورزی و دامداری سنتی و باغداری، از دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی، کشور با اوج‌گیری مهاجرت از روستاییان به شهرها، روبه‌رو شد. این مهاجران و به ویژه نسل‌های بعدی آنها در جامعه شهری مستحیل شده و حتی مایل یا قادر به حفظ خود به عنوان «خرده فرهنگ» نیز نبودند. با به محاق رفتن مهاجران روستایی و گم شدن آنها در جامعه و جمعیت شهری، زبان و فرهنگ آنها و حتی هویت اصیل آنها نیز در هیاهوی شهر از یاد رفت.
این گزارش نشان می‌دهد که برخی از این زبان‌ها، مانند کورنیش در بریتانیا و مانکس در جزایر کانال، در خطر محو شدن کامل هستند.
1- کورنیش:
کورنیش یک زبان سلتی است که در شهرستان کورنوال در جنوب غربی انگلستان صحبت می شود. این یکی از چهار زبان مادری سلتی است که هنوز در بریتانیا صحبت می شود، بقیه زبان های ولزی، گالیک و بریتانی هستند.
از قرن هجدهم تعداد گویشوران کورنی به شدت کاهش یافت. این زبان تا اواخر قرن هجدهم منقرض شده تلقی میشد، زمانی که گروهی از ناسیونالیست های کورنی دوباره آن را معرفی کردند.
شورای کورنوال و سایر سازمان ها تلاش هایی را برای احیای این زبان انجام دادند.
2- منکس :
منکس (Manx) یک زبان گالیک است که در جزیره Man در دریای ایرلند صحبت می شود که از نظر سیاسی بخشی از پادشاهی متحده است.
این زبان خواهر ایرلندی و گالیکی اسکاتلندی است و نزدیکترین خویشاوند به روز ایرلندی قدیمی، زبانی که در ایرلند قرون وسطی صحبت می‌شود، به حساب می آید.
تعداد مانکس زبانان بومی در قرن گذشته به طور چشمگیری کاهش یافت و اکنون در آستانه انقراض است. با این حال، تلاش هایی برای حفظ و ترویج این زبان صورت گرفت.
3- فریزی غربی:
فریزی غربی یک زبان آلمانی غربی است که در استان فریزلند هلند صحبت می شود. این زبان ارتباط نزدیکی با زبان هلندی دارد و به عنوان یک زبان منطقه ای در هلند به حساب می آید.
4- برتون:
تعداد سخنوران فریزی غربی از قرن هفدهم به طور قابل توجهی کاهش داشت و امروزه در آستانه انقراض است. با این حال، تلاش هایی برای حفظ و ترویج این زبان انجام می شود.
برتون یک زبان سلتی است که در منطقه بریتانی در غرب فرانسه صحبت می شود. این زبان توسط دولت فرانسه یک زبان منطقه ای و یکی از شش زبان سلتیک قاره ای است.
از قرن نوزدهم تعداد سخنوران برتون به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرد و اکنون در آستانه انقراض است.
5- ناواهو:
ناواهو پس از چروکی، دومین زبان بومی آمریکایی در ایالات متحده است. این زبان همچنین یکی از معدود زبان های بومی آمریکاست که امروزه همچنان به طور گسترده صحبت می شود. حدود 175000 زبان ناواهو در ایالات متحده وجود دارد، اما این زبان در خطر از بین رفتن است زیرا افراد کمتری آن را یاد می گیرند.
بیشتر بخوانید:
یادگیری کدام زبان رایج دنیا از همه سخت تر است؟
زبان های در حال انقراض باید حفظ شوند تا از میراث فرهنگی آنها محافظت شود و اطمینان حاصل شود که نسل های آینده می توانند تنوع و تاریخ غنی جهان ما را مطالعه و تجربه کنند.
منبع:
