حتما شما هم آمارهایی را دیدهاید که در آن، شادترین مردم جهان را به نسبت کشوری که در آن زندگی میکنند دستهبندی کردهاند. ما بیشتر مواقع در این لیست دنبال کشور خودمان میگردیم که چه رتبهای را به ما اختصاص دادهاند و خب اینجور وقتهاست که بیشتر از هر زمان دیگری به دنبال پاسخ این سوال هستیم که شادترین مردم جهان در کدام کشور زندگی میکنند.
دانمارکیها را اغلب بخاطر اینکه “هیگه” (Hygge: نوعی ویژگی گرم بودن و راحتی که باعث ایجاد احساس خوبی و خوشحالی میشود. این ویژگی یکی از مشخصههای فرهنگ دانمارکی است) را بیشتر از هر چیزی دوست دارند، به عنوان شادترین مردم روی زمین میشناسند. هیگه (بسته به آن موقع از روز یا سال) میتواند خواندن یک کتاب باشد آن هم در حالی که زیر یک پتو مچاله شدهاند (احتمالاً پتویی از جنس پشم گوسفندهای جزایر فارو (Faroe) که بخشی از دانمارک است) یا گذراندن یک شب آرام با کسانی که دوستشان دارند و یا خندیدن و خوردن یک شکلات داغ یا قهوه در زیر نور شمعهای مخملی.
اما چنین تصویری بیش از حد خوب و کامل است. ولی باید به این موضوع هم اشاره کرد که دانمارکیها هم روزهای بد دارند. پس سوال اینجاست که آنها در مواقعی که چنین همراهان آرامشبخشی ندارند چه کار میکنند؟ دانمارکیها در چنین مواقعی کلمه جادویی پیت (pytیاpyd) را بر زبان میآورند، و پیت ناپن (pyt-knappen [دکمهی پیت]) را فشار میدهند.
“پیت” هم مثل “هیگه” ترجمه دقیقی در هیچ زبان دیگری ندارد. بعضی از مترجمان عبارات “بیخیال” (never mind) یا “نگران نباش” (don’t worry) یا “فراموشش کن” (forget about it) را برای آن ذکر کردهاند – اما این عبارات نمیتوانند جنبه مثبت این کلمه را به خوبی ادا کنند. “پیت” اصطلاحی است که نشان میدهد وقتی شرایط خارج از کنترلتان است آن را قبول میکنید، و حتی اگر ناراحت و عصبانی هم باشید، تصمیم میگیرید بیخود و بیجهت انرژیتان را برای فکر کردن در مورد آن موضوع هدر ندهید. شرایط را قبول میکنید و از روی آن میگذرید. “پیت” برای آرام کردن دیگران و از بین بردن شرایط ناراحت کننده هم به کار میرود.
دانمارکیها آنقدر به”پیت” علاقه دارند که در سپتامبر 2018، در سالگرد “هفته کتابخانهها” که توسط انجمن کتابخانه دانمارک برگزار شده بود، این کلمه را به عنوان کلمه محبوب ملّی خودشان انتخاب کردند. جالب اینجاست که “هیگه” حتی به لیست کلمات برتر هم نرسید.
استین بوردینگ اندرسون (Steen Bording Andersen) رئیس انجمن کتابخانه دانمارک، برنده شدن “پیت” را منعکسکننده زندگیهای پُر از استرس دانمارکیها میداند – چون دانمارکیها دلشان میخواهد سخت نگیرند و آرام باشند. او میگوید، «فکر میکنم این شورشی علیه یکی از ویژگیهای فرهنگی دانمارکی که همان توانایی بالا در غُر زدن و پیدا کردن تقصیرهاست، باشد.»
اما در عین حال، محبوبیت کلمه “پیت” اصلاً کریس مک دونالد (Chris MacDonald) فیزیولوژیست، نویسنده و سخنران آمریکایی که بیست سال پیش به دانمارک رفته است را غافلگیر نکرد. او در مقاله جذاب خود با عنوان “دانمارک در مورد خوشحالی به من چه چیزی یاد داد” در برلینسکه (Berlingske) روزنامهی ملی دانمارک نوشت، «”پیت” یکی از کلمات محبوب من است. این کلمه مثبتترین صدایی است که تا به حال شنیدهام. و وقتی که نوبت به چیزهایی میرسد که نمیتوانیم تغییرشان بدهیم، قدرت بسیار زیاد و شگفتانگیزی دارد. آرامش زیادی در این کلمه وجود دارد.»
او برای اولین بار وقتی مشغول یادگرفتن دانمارکی بود با کلمه “پیت” آشنا شد. او میگوید، «دانمارکی زبان واقعاً یکنواختی است. شنیدن آن مثل شنیدن اثر موسیقیدانی است که در محدودهی خاصی از اصوات کار میکند. و بعد متوجه این کلمه شدم که با بقیه تفاوت داشت. تلفظ این کلمه هم خیلی دوستداشتنی بود.»
این موضوع حقیقت دارد که زبان دانمارکی به خاطر صداهای سختی که از ته گلو بیرون میآیند هیچ وقت به عنوان عاشقانهترین زبان دنیا انتخاب نخواهد شد. هرچند، صدای “پیت” ظریف و نرم است. “پیت” معمولاً در یک موقعیت تنشزا و غیرقابل تغییر به کار میرود – نه شرایطی که زندگی را تهدید کند یا آن را تغییر بدهد. بخشی از این امر مشخصاً بخاطر معنای این کلمه است، اما همچنین بخاطر احساس و اتمسفری است که صدای “پیت” ایجاد میکند.
نکته دیگر اینکه دانمارک یکی از دوچرخهدوستترین کشورهاست، چون اغلب قسمتهای آن را زمینهای مسطح و صاف تشکیل میدهند. یک زوج انگلیسی که بیست سال قبل تصمیم گرفتند با دوچرخه در شبه جزیرهی دانمارک گردش کنند توضیح میدهند که هیچکس نمیتواند از قبل برای تصادفهای عجیب و غریب در دانمارک آماده شود.
در پایان تعطیلات، مادر این خانواده از روی دوچرخه افتاد و استخوان ترقوهاش را شکست. آنها در هنگام وقوع این تصادف در حومهی شهری به نام سوندِر اوم (Sønder Omme) که حدود 20 کیلومتر از بیلاند ( Billund ) – که لِگولَند (Legoland) اصلی در آن قرار دارد – فاصله دارد، حضور داشتند و به راحتی توانستند به بیمارستان محلی دسترسی پیدا کنند. پزشکی که آن روز در آنجا حضور داشت، آن زوج را برای درمان به شهر کناری بُرد و آنها توانستند از خدمات درمانی رایگان دانمارک استفاده کنند. آن دکتر این زوج انگلیسی را به خانهی خود دعوت کرد و از این طریق با کلمهی “پیت” آشنا شدند و توانستند به این شرایط غلبه کنند و یک شب “هیگه” را با خانواده دانمارکی بگذرانند.
از قدرت این کلمه به شکلهای دیگری هم استفاده میکنند. کودکان در مهدکودکها و مدارس ابتدایی دانمارک از طریق دکمهی “پیت” با این کلمه آشنا میشوند. این دکمه معمولاً یک درپوش پلاستیکی است که روی یک تکه مقوا چسبانده شده و کلمهی “پیت” روی آن نوشته شده است و در جایی وسط کلاس قرار میگیرد. وقتی که بچهها از برنده نشدن در مسابقه یا یک بازی ناراحت هستند این دکمه را فشار میدهند. اساساً آنها از کودکی یاد میگیرند که باختن هیچ عیب و ایرادی ندارد و بخشی از زندگی واقعی است.
گردشگرانی که به دانمارک میروند میتوانند دکمهی “پیت” خودشان را از فروشگاههای محلی خریداری کنند. این دکمههای قرمز-و-سفید پلاستیکی به دکمههایی شباهت دارد که در مسابقههای تلوزیونی مورد استفاده قرار میگیرد. اگر این دکمه را فشار بدهید کلمهی “پیت” را میشنوید که به شما یادآوری میکند قدمی به عقب بگذارید و تمرکز کنید. حتی نسخههایی از این دکمه وجود دارد که اگر آن را فشار بدهید به شما میگوید: «نفس عمیق بکش. همه چیز درست میشه!»
به نظر میرسد که این کلمه کاملاً مناسب کشوری است که آب و هوای واقعاً نامتعادلی دارد. شما در چنین کشوری مجبور هستید برنامههای سفر و گردشتان را در دقیقهی 90 تغییر بدهید چون آنقدر باران میبارد که مجبورید پیک نیک را در خانه برگزار کنید و به جای رفتن به ساحل به استخرهای سربسته بروید. در چنین شرایطی یک یا چند بار “پیت” را به زبان بیاورید و نفس عمیق بکشید – و نقشهی دوم را عملی کنید. و اغلب پیش میآید که نقشهی شمارهی دو خیلی “هیگهتر” (!) از نقشهی اصلی از آب دربیاید!
به نظر میرسد حالا دیگر کاملا برایتان روشن شده باشد که چرا اهالی این کشور به عنوان شادترین مردم جهان شناخته شدهاند. آیا شما هم واژهای را در زبان خودمان میشناسید که مثل “پیت” عمل کند؟
منبع: bbc.com