معاملات روز گذشته فرابورس ایران در فضایی مثبت دنبال شد و رونق نسبی معاملات سهام را در پی داشت. به این ترتیب شاخص کل این بازار طی دادوستدهای دیروز حدود ۶/ ۶ واحد(معادل ۶/ ۰ درصد) افزایش یافت و در ارتفاع ۱۰۹۲ واحدی قرار گرفت. در بازار ابزارهای نوین مالی نیز یک مرحله دیگر از اوراق اسناد خزانه اسلامی عرضه شد. به‌طور کلی، طی روزهای اخیر در بازار بدهی شاهد افزایش آرام نرخ سود هستیم. به نظر می‌رسد گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش دوباره نرخ سود بانکی طی روزهای اخیر، روند نرخ سود در بازار بدهی را تحت تاثیر قرار داده است.
«اخزا۶۰۷» میهمان جدید فرابورس
به گزارش رتبه آنلاین، یکی از مهمترین رویدادهای دیروز در بازار ابزارهای نوین مالی عرضه مرحله دیگری از اوراق اسناد خزانه اسلامی بود. بر این اساس، فعالان فرابورس روز گذشته شاهد عرضه دور جدیدی از اوراق اسناد خزانه اسلامی در نماد «اخزا۶۰۷» بودند. دیروز ۱۷ میلیون از این اوراق آماده انجام معامله شد که در نهایت با معامله حدود ۷۶ هزار ورقه‌ای، به مبلغ ۸۶ هزار و ۵۰۰ تومان کشف قیمت شد. با احتساب قیمت ثبت شده برای این اوراق در نخستین روز حضور در فرابورس، نرخ سود آن به میزان ۵/ ۱۷درصد رقم خورد. شرایط کلی حاکم بر بازار بدهی در روزهای اخیر نشان می‌دهد که معاملات آن با رکود نسبی مواجه است. نزدیک‌شدن به پایان سال و نیاز فعالان بازار به نقدینگی به‌خصوص از جانب سرمایه‌گذاران حقوقی در ایجاد وضعیت فعلی اثرگذار بوده است. از سوی دیگر میانگین نرخ سود موثر طی روزهای اخیر با رشد همراه بوده است. به نظر می‌رسد علت این رویداد را باید در نااطمینانی‌های اخیر در فضای اقتصاد کلان کشور جست‌وجو کرد که در التهابات ارزی نیز پدیدار شده است. علاوه بر این، گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش احتمالی نرخ سود بانکی در روزهای اخیر موجب تقویت انتظارات در بازار بدهی و رشد نرخ‌ها شده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد میانگین نرخ سود موثر اوراق بدهی که در هفته‌های گذشته تا محدوده ۱۵ درصد نوسان می‌کرد، در دو، سه روز اخیر و به‌طور خاص در معاملات دیروز به بالای ۱۷ درصد رسیده است. طبق منطق اقتصادی، نرخ سود بدون‌ریسک در بازارهای مختلف(بازار بدهی و پول) میل به همگرایی دارند. این موضوع پس از اجرای سیاست کاهش نرخ سود سپرده از سوی بانک مرکزی بیش از پیش نمایان شد و به همین دلیل شاهد حرکت نرخ سود بازار بدهی در مسیر نزولی بودیم. به این ترتیب، نرخ سود اسناد خزانه که در تابستان در محدوده بالای ۲۰ درصد در نوسان بود در ۶ماه گذشته طی روند نزولی به نزدیکی ۱۵ درصد رسید. اما در روزهای اخیر و با توجه به حرکت نوسانی نقدینگی به سمت بازارهای دارایی از جمله ارز، سکه و شتاب نسبی تورم در بازار مسکن، به نظر می‌رسد نگرانی نسبت به سرنوشت نقدینگی سرگردان تشدید شده است. همین امر موجب تشدید گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش نرخ سود از سوی نهاد ناظر شده است. بنابراین افزایش نرخ سود در بازار بدهی را می‌توان در تحولات نرخ سود در بازار پول ردیابی کرد.
مروری بر تحولات بازار اول و دوم
دادوستد سهام فرابورسی در بازارهای اول و دوم طی روز گذشته رونق محسوسی را به نمایش گذاشت. دیروز حدود ۴۲ میلیارد تومان سهم بین سهامداران این دو بازار دست‌به‌دست شد. این رقم نسبت به معاملات روز یکشنبه رشد قابل‌توجه ۷۰ درصدی را تجربه کرد. به نظر می‌رسد پس از اصلاح قیمت‌ها در هفته گذشته نشانه‌های مثبتی در بازار نمودار شده و رفتار سهامداران با چرخش نسبی مواجه است. نشانه‌هایی که از روز یکشنبه به شکلی کمرنگ در رشد تقاضا نیز پدیدار شد. صعود مداوم نرخ دلار غیررسمی در روزهای اخیر و پایداری قیمت مواد خام در بازار جهانی انتظارات مثبتی نسبت به سودآوری بیش از پیش شرکت‌های کالامحور بازار به وجود آورده است. هر چند تردیدها درباره آینده نرخ‌ها همچنان به قوت خود باقی است، اما در صورت ثبات شرایط فعلی و عدم رویداد غیر‌قابل پیش‌بینی می‌توان این حرکت را به فال نیک گرفت. اما نکته قابل‌توجه در معاملات دیروز تمرکز سهامداران بازار اول و دوم در نماد پتروشیمی زاگرس بود. بیش از یک‌سوم نقدینگی فعال در این دو بازار(۱۵ میلیارد تومان) به سهام پتروشیمی زاگرس تعلق گرفت. عرضه قابل‌توجه از سوی سهامداران عمده این شرکت و قدرت‌نمایی خریداران حقیقی موجب شد تا نماد «زاگرس» میدان‌دار جذب نقدینگی در میان نمادهای معاملاتی این دو بازار باشد. نماد معاملاتی پالایش نفت لاوان نیز پس از «زاگرس» به‌عنوان دومین نماد پرگردش بازار قرار گرفت. همچنین نماد معاملاتی گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی برای چندمین روز متوالی معاملات پرحجمی را تجربه کرد.
همگام با صنایع فرابورسی
چنان‌که اشاره شد بخش عمده نقدینگی در بازار اول و دوم جذب معاملات زیرمجموعه گروه پتروشیمی و پالایشی فرابورس شد. به بیان دقیق‌تر، حدود نیمی از ارزش معاملات در این روز در بین سهام این دو گروه جابه‌جا شد و بیشترین سهم از نقدینگی به نام دو نماد «زاگرس» و «شاوان» به ثبت رسید. گروه فلزات که در هفته‌های قبل صدرنشین جذب نقدینگی بود در پایان دادوستدهای دیروز در رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات قرار گرفت و حدود ۹ درصد ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. گروه‌های سرمایه‌گذاری و انبوه‌سازی نیز در رتبه‌های بعدی جذب نقدینگی قرار گرفتند. علاوه بر گردش نقدینگی، به نظر می‌رسد تغییرات قیمت در مقیاس صنایع معیار مناسبی برای ردیابی رفتار سهامداران است. بررسی شاخص صنایع فرابورسی نشان می‌دهد که روز گذشته اغلب گروه‌ها با رشد قیمت همراه بوده‌اند. به بیان دقیق‌تر، شاخص ۱۵ صنعت فرابورسی در این روز با رشد همراه شدند. در این میان، گروه‌های رایانه، خرده‌فروشی و پالایشی به ترتیب افزایش تقریبی ۴ درصدی، ۵/ ۳ درصدی و ۷/ ۱ درصدی شاخص را تجربه کردند. از سوی دیگر، شاخص هشت صنعت دیگر فرابورسی در پایان معاملات دیروز کاهش یافت. معاملات منفی در گروه‌های پیمانکاری صنعتی، زراعت و محصولات غذایی بیشترین افت شاخص در مقیاس صنایع را رقم زدند. همچنین شاخص صنعت سیمان در توقف تک‌نمادش یعنی نماد معاملاتی سیمان لار سبزوار بدون تغییر ماند.
تداوم خرید حقیقی‌ها
در میان تحولات دیروز بازار اول و دوم شاهد تغییر خالص مالکیت سهام به نفع سهامداران حقیقی بودیم. در واقع، فعالان حقیقی در بازار دیروز با قدرت در سمت خرید قرار گرفتند و در نتیجه ارزش دارایی خود را بیش از پیش افزایش دادند. در جریان دادوستدهای دیروز، حدود یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان از سبد سهام اشخاص حقوقی بازار به پرتفوی فعالان حقیقی منتقل شد. این جابه‌جایی سهام حاصل خرید بیشتر سهامداران حقیقی در دادوستدهای ۲۴ نماد معاملاتی بود. بیشترین خالص خرید فعالان خرد بازار به واسطه معامله در نماد شرکت‌های پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت لاوان و گروه سرمایه‌گذاری سمگا رقم خورد.
منبع : دنیای اقتصاد
