بر اساس گزارشهای رسمی مهمترین عامل افزایش بهره وری و رقابت پذیری اقتصادهای توســعه یافته و در حال توســعه، فناوری اطلاعــات و علم فرآوری و تحلیل داده هاست. اینترنت اشیا و هوش مصنوعی از نمونه های بارز کاربردهای فناوری اطلاعات در افزایش بهره وری است. سرعت بالای تغییرات فناوری و لزوم تطابــق و اقتباس از این فناوریها بدون ایجاد ارتباط موثــر و ارزان و فراگیر فنــاوران و دانش آموختگان و فعالان اقتصادی میسر نیست. از طرف دیگر تغییر ذائقه و رفتار مردم از ســوی خرید ســنتی به خرید آنلاین محصولات و خدمات، یک روند جهانی غیرقابل اجتناب است و توسعه اقتصاد اشتراکی که مالکیت اشتراکی بر روی کالاهای گران مانند خانه و خودرو را توسعه داده است، یک فرایند در حال توسعه اســت که نمود آن در پلتفرمهای اجاره خودرو و ملک مشاهده میکنیم و در آینده شامل بسیاری از داراییهای بلااستفاده ما هم خواهد شد. توسعه بلاکچین با هدف تمرکززدایی از همه چیز روند کلان دیگری است که هرچیزی را که مرکز دارد تضعیف خواهد کرد؛ خواه آن موجود بانک مرکزی باشد یا مرکز هواشناسی! تجمیع این موارد و دهها مورد دیگر در فناوریهای در حال رشد کنونی و فناوریهای غیرقابل پیشبینی آینده یعنی جهان بدون ارتباط موثر و آســان بین انسان با اشیا و انسان با انسان و اشیا با اشیا غیرقابل تصور بوده و هرکسی به دنبال دنیای قابل کنترل مرکزی است در این پیچ تاریخی یا حذف خواهد شد یا به بازیگر غیرموثری در دنیا تبدیل میشود. حال در این جنگ هولناک فناوری، عده ای ساده انگارانه از لزوم کنترل ارتباط مردم با هم میگویند و به آن عمل میکنند و با محدود شدن ارتباطات انسانها با هم به دنبال افزایش توان کنترل اتفاقات و وقایع هســتند. شاید قطع ارتباط مردم موجب کنترل عده ای شود، ولی تمام دستاوردهای علمی و فناورانه را هم بلافاصله نابود خواهد کرد. سیاستمداران باید بین دوراهی توسعه و انقلاب صنعتی چهارم و قطع ارتباط بین اجزای اکوسیستم اجتماعی یکی را انتخاب کنند، بدیهی است که خروجی این انتخابها کاملا ً متفاوت است و قطع ارتباط بین اکوسیستم اجتماعی نیز به نظر میرسد غیرقابل انجام اســت. چون مردم به گذشته برنخواهند گشت و نیاز مردم به ارتباط در نهایت منجر به اختراع و ابداع میشود چون همیشه نیاز مادر اختراع است. امیدواریــم قدر این ثانیه های امکان فعالیت بر روی موج انقلاب صنعتی چهارم و جبران عقب ماندگی تاریخی کشور خودمان را بهتر و بیشتر بدانیم، این فرصت به زودی و به راحتی از دست خواهد رفت، کسانی که به دنبال رویای اینترنت ملی هستند شاید نمیدانند یا نمیخواهند بدانند که دانش و فناوری از طریق شبکه اینترنت در دسترس همگان قرار میگیرد و خروجی اینترنت ملی چیزی شبیه خودروی ملی خواهد بود نه بیشــتر. توسعه ارتباطات بین مردم جهان است که منجر به انتقال سریع دانش و اطلاعات است. در انتها آرزومندم که این آخرین فرصت رشد و ارتقای فناوری و توسعه کشور نیز مانند بسیاری از فرصتهای چند دهه اخیر نابود نشود.
یادداشت فرشید شکرخدایی در شماره ۱۲۵ نشریه آینده نگر
