پنج‌شنبه 17 آبان 1403
خانهنظام‌های رتبه‌بندیتازه‌های رتبه‌بندیرتبه بندی ریسک عملیاتی 33 گروه اقتصادی

رتبه بندی ریسک عملیاتی 33 گروه اقتصادی

مرکز پردازش اطلاعات استاریت وابسته به مرکز رتبه بندی اعتباری استاریت (www.irstarit.ir) با استفاده از بزرگترین پایگاه داده اطلاعات مالی و اقتصادی خود در کشور و به منظور انجام انواع پردازش های مالی و اقتصادی وضعیت صنایع مختلف در کشور را پایش می کند.

به گزارش رتبه آنلاین، در این پایگاه داده اطلاعات مالی و اقتصادی حدود 5000 بنگاه اقتصادی در قالب 52 صنعت از سال 1382 تاکنون بر اساس صورت های مالی حسابرسی شده موجود است.

یکی از بررسی هایی که با استفاده از این اطلاعات ارزشمند می توان انجام داد رتبه بندی صنایع بر اساس ریسک عملیاتی آنهاست. ریسک عملیاتی عبارت است از نوسان پذیری در سود به دلیل تغییرات فروش و ارتباط مستقیم با میزان استفاده از هزینه های ثابت عملیاتی در ساختار هزینه های شرکت دارد. شاخص اندازه گیری ریسک عملیاتی، اهرم عملیاتی است. هر چقدر اهرم عملیاتی بالاتر باشد ریسک عملیاتی بیشتر است. بنابراین به طور عمومی انتظار می رود در صنایع سرمایه بر ریسک عملیاتی بالا باشد. در شرایط رونق اقتصادی، صنایع با اهرم عملیاتی بالا، سود بیشتر می برند و در شرایط رکود اقتصادی زیان بیشتری می بینند. با ثابت بودن سایر عوامل، افزایش مقدار و مبلغ فروش در یک صنعت خاص، باعث کاهش اهرم و افزایش هزینه های متغیر باعث افزایش اهرم عملیاتی می شوند.

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییرات سود عملیاتی، در مقابل درصد تغییرات فروش. در واقع اهرم عملیاتی درجه حساسیت سود قبل از بهره و مالیات را در مقابل تغییرات فروش اندازه گیری می نماید. در این اهرم، فروش متغیر مستقل و سود عملیاتی متغیر وابسته می باشد. عامل ایجاد کننده اهرم عملیاتی هزینه های عملیاتی می باشد. افزایش هزینه های ثابت عملیاتی مانند اهرم در فیزیک باعث تشدید حساسیت سود عملیاتی در مقابل تغییرات فروش می شود. بنابراین اهرم عملیاتی بر تجزیه و تحلیل تصمیماتی که فقط بار عملیاتی دارند تاکید می نماید و منحصرا به سمت راست ترازنامه یا قسمت عملیاتی صورت سود و زیان (از فروش تا سود عملیاتی) می پردازد.

 

رتبه بندی 33 گروه اقتصادی فعال در کشور از منظر ریسک عملیاتی

رتبهنام گروهریسک عملیاتی
1گروه منسوجات و فرش بافی23.11
2گروه پلاستيك12.64
3گروه خودرو سازی7.68
4گروه ماشین آلات و تجهیزات3.60
5گروه كاني های غير فلزي2.73
6گروه تایر سازی2.69
7گروه فرآورده هاي نفتي كك و سوخت هسته اي2.49
8گروه شوینده ها و لوازم آرایشی2.31
9گروه محصولات فلزي2.22
10گروه رنگ و رزین و چسب2.22
11گروه محصولات لبني2.15
12گروه سیمان،آهک و گچ2.06
13گروه فلزات اساسي1.67
14گروه مواد و محصولات دارویی1.53
15گروه توليدات پتروشيمي1.50
16گروه لوازم خانگي1.48
17گروه کاشی و سرامیک1.40
18گروه محصولات شيميايي1.38
19گروه قند و شکر1.37
20گروه فولاد1.33
21گروه صنایع غذایی1.24
22گروه بیمه1.06
23گروه ساخت قطعات خودرو1.04
24گروه سرمایه گذاری1.01
25گروه معادن0.99
26گروه رایانه0.81
27گروه ماشين آلات و دستگاههاي برقي0.71
28گروه خدمات فنی و مهندسی-0.29
29گروه واسطه گري هاي مالي-0.37
30گروه خدمات فنی-مهندسی خودرو-0.64
31گروه مخابرات-1.50
32گروه محصولات کاغذی-1.96
33گروه انبوه سازي، املاك و مستغلات-3.21

در مرکز پردازش اطلاعات استاریت به منظور انجام این بررسی پس از برگزیدن 33 گروه اقتصادی از مجموعه گروه هایی که اطلاعات آنها در پایگاه داده است میانگین پارامترهای مورد نیاز جهت اندازه گیری اهرم عملیاتی هر صنعت مورد استفاده قرار گرفته است. به این ترتیب برای یک سال مورد بررسی مقدار این شاخص برای هر صنعت به دست آمده است. در گام بعد به همین ترتیب مقدار این شاخص برای سال های 90، 91 و 92 محاسبه شد و به جهت اینکه مقدار دقیق تری برای هر صنعت به عنوان مقدار اهرم عملیاتی اعلام شود و به منظور کاهش اثر تغییرات ناگهانی که ممکن است به دلایل متعدد در هر صنعت اتفاق افتاده باشد میانگین سه سال مورد بررسی به عنوان مقدار نهایی اهرم عملیاتی برای هر صنعت در نظر گرفته شده است. به این ترتیب رتبه بندی 33 گروه اقتصادی مورد بررسی از نظر ریسک عملیاتی طی 3 سال اخیر به صورت جدول شماره یک است. بنابراین ریسک اندازه گیری شده در این صنایع نشان دهنده تصمیمات مدیران این صنایع در تعیین میزان سرمایه گذاری لازم جهت انجام فعالیت های عملیاتی شرکت های فعال در این صنایع است.

بر اساس آنچه که در جدول شماره یک بر می آید و در تعاریف نیز عنوان شد در شرایط رکود اقتصادی صنایعی که دارای ریسک عملیاتی بالاتری باشند زیان بیشتری می بینند و به صورت عمومی مشاهده می شود پر ریسک ترین صنایع کشور صنایعی که در جدول در رده های بالا قرار گرفته اند، طی سال های اخیر آسیب های زیادی نیز از شرایط رکود اقتصادی دیده اند. اکثر صنایعی که در رتبه های بالا از نظر ریسک قرار گرفته اند سرمایه بر محسوب می شوند و صنایع سرمایه بر که رتبه های پایینی نیز دارند عمدتا از سرمایه های خود مدت زمان زیادی است که بهره برداری می کنند و معمولا در این صنایع طی سال های اخیر نوسازی های بزرگ در دارایی های ثابت خود نظیر به روز رسانی تکنولوژی و استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات جدید کمتر اتفاق افتاده است.

نکته دیگری که در این رتبه بندی قابل توجه است و قابل پیش بینی هم بود پایین بودن رتبه ریسک عملیاتی صنایع خدماتی در کشور است. در این صنایع به دلیل اینکه عمدتا ارزش افزوده ایجاد شده مبتنی بر عملکرد سرمایه های انسانی است لذا در مقایسه با صنایع سرمایه بر دارای هزینه های ثابت عملیاتی کمتری هستند و انتظار می رود که رتبه ریسک عملیاتی آنها نیز پایین تر باشد.

در ارتباط با صنایعی که مقدار اهرم عملیاتی منفی دارند بر اساس اطلاعات مالی آنها به دلیل تغییرات برخی از هزینه های عملیاتی طی سال های مورد بررسی که چندان مرتبط با میزان فروش نبوده است مقدار اهرم آنها منفی شده است اما در هر حال مقدار مطلق این شاخص نمایانگر میزان ریسک عملیاتی این گروه های اقتصادی می تواند باشد.

منابع:

  • سامانه مرکز پردازش اطلاعات وابسته به مرکز رتبه بندی اعتباری استاریت (ir)
  • مدیریت مالی مفاهیم و کاربردها، دکتر حسن قالیباف اصل، انتشارات پوران پژوهش 1384
اخبار مرتبط

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید

بیشترین بازدید