در حالی که شیوع ویروس کرونا بر فعالیت بسیاری از مشاغل و کسب و کارها سایه انداخته و در رکود و تعطیلی بخشهایی از اقتصاد اثرگذار بوده است گزارشها نشان می دهد که تعاونی هایی به کسب و کارهای خانگی پرداخته و یا بر بستر فضای مجازی به فعالیت ادامه دادند، در دوران کرونا از کمترین میزان آسیب و تاثیرگذاری برخوردار بوده اند.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، فراهم کردن امکان مشارکت آحاد جامعه به ویژه زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال کشور درفعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی یکی از اهداف مهم و اساسی تعاونی‌ها به منظور دستیابی به توسعه همه‌جانبه و پایدار کشور به شمار می رود.
تعاونیهای زنان در ایران به دلیل ظرفیتهای قانونی و اجتماعی و به لحاظ گروه هدفی که تحت پوشش دارند، دارای قابلیتها و توانمندی‌های قابل توجهی برای تحقق اهداف توسعه پایدار اقتصادی و اشتغالزایی در کشور هستند.
تعاونیهای زنان به دلیل داشتن ظرفیتهای قانونی و اجتماعی دارای توانمندی‌های قابل توجهی به منظور تحقق اهداف توسعه پایدار اقتصادی و اشتغالزایی هستند.
در دوران کرونا علیرغم آنکه بخش اعظمی از مشاغل خدماتی، کارگاههای کوچک تولیدی و کسب و کارهای خرد و کوچک دچار آسیب شدند ، بخشهایی از تعاونی ها نظیر تعاونی های صنعتی،معدنی و تعاونی های خدماتی نیز لطمه دیدند با این حال تعاونی های زنان به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود به مراتب کمتر آسیب دیدند چرا که تعاونی های زنان با تلاش و پشتکار بسیار در این دوران سهم بسزایی در تولید و مشارکت اجتماعی و اقتصادی داشتند به نحوی که در تهیه و تولید اقلام بهداشتی ضروری و مورد نیاز مردم از جمله انواع ماسک، گان و مواد بهداشتی و ضدعفونی همیاری و حضور پررنگی از خود نشان دادند.
در حال حاضر کسب و کارهای خانگی یکی از بهترین زمینه های اشتغال و درآمدزایی برای زنان به شمار می رود.به اعتقاد کارشناسان، مشاغل خانگی در شرایطی که با بحران کرونا روبه رو هستیم به دلیل لزوم کاهش ترددها و در خانه ماندنها، بهترین فرصت برای اشتغال در منزل است از این رو تعاونی هایی که در این دوران به اشتغال خانگی گرایش پیدا کرده و کسب و کار خود را از این طریق توسعه دادند موفق تر بودند.
تهمینه دانیالی ـ مشاور امور زنان اتاق تعاون ایران ـ در گفت وگو با ایسنا، می گوید: بحران کرونا از یک سو به عرضه نیروی کار و از سوی دیگر به تقاضای کالا و خدمات شوک وارد کرد و شوک به عرضه نیز خود به خود شوک به تقاضا را به دنبال داشت چون تعطیلی کسب و کارها باعث تعدیل نیروی کار و کاهش درآمد می شود و در این بین آن قشری بیشترین آسیب را می بیند که نقدینگی و پس انداز کمتری دارد و سونامی و بحرانی مثل کرونا را پیش بینی نکرده است.
او می گوید: شاید در نگاه کلی این طور به نظر برسد که مجموعه هایی مثل تعاونی‌ها که فعالیتهای مشارکتی دارند آسیب بیشتری می بینند، خصوصا آن گروه از تعاونی‌ها که در سطح ارائه کالا و خدمات فعالیت دارند یا تولیدی هستند چرا که کرونا نه تنها بخشهای خدماتی یا تعاونی های خدمات را تحت تاثیر قرار داد بلکه فعالیت بسیاری از کسب و کارها را مختل کرد و بخشهایی از تعاونی های زنان هم در این دوران نتوانستند آنطور که باید نقشی که در دوره های گذشته داشتند به خوبی ایفا کنند با این حال به دلیل آنکه در دوران کرونا، تمایل به ایجاد اشتغال و کسب و کار خانگی بیشتر شده حضور زنان در عرصه اشتغال خانگی نیز تقویت و افزایش یافته است به نحوی که زنان توانستند در قالب کسب و کارهای خانگی در فعالیتهای تولیدی حضور موثری داشته باشند.
به گفته مشاور امور زنان اتاق تعاون در میان تعاونی ها به ویژه تعاونی های بانوان، آن دسته تعاونی‌هایی که سوار بر بستر فضای مجازی شدند و فروش اینترنتی داشتند و کسب و کار خود را به شکل مجازی گسترش دادند به موفقیت بیشتری دست یافتند چرا که از فضای مجازی برای فروش کالا و تولیدات و محصولات خود بهترین استفاده را بردند و این امر به پایداری آنها در شرایط کرونا کمک کرد.
در دوران کرونا تعاونی‌هایی که سوار بر بستر فضای مجازی شدند و فروش اینترنتی داشتند و کسب و کار خود را به شکل مجازی گسترش دادند به موفقیت بیشتری دست یافتند.
دانیالی یکی از موانع و مشکلات پیش روی تعاونی های بانوان را نبود نقدینگی عنوان کرده و می گوید:در حال حاضر تعاونی هایی که به شکل خانوادگی فعالیت دارند به دلیل داشتن منافع مشترک و ارتباط تنگاتنگ در کنار هم می مانند و ماندگاری بیشتری دارند.این عده از تعاونی ها می توانند ظرفیتهای مالی لازم را ایجاد کنند ولی برای ادامه فعالیت خصوصا در بحرانهای اقتصادی نظیر کرونا و نوسانات ارزی نیازمند حمایتهای مالی هستند.خوشبختانه راستای حمایت از تعاونی های بانوان تفاهم نامه ای بین صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون، صندوق کارافرینی امید و بانک توسعه تعاون امضا شد که به موجب آن ۱۴۰ تعاونی توانستند از تسهیلات پیش بینی شده در این تفاهم نامه بهره مند شوند.
در حال حاضر نزدیک به ۱۰۰ هزار تعاونی در کشور وجود دارد که ۱۰ درصد آنها و معادل ۱۰ هزار تعاونی را تعاونی های زنان به خود اختصاص داده اند.
زنان از دیرباز تا امروز در زمینه های مختلفی از جمله صنایع دستی، فرش دستباف، تولید گیاهان دارویی، کشاورزی و فعالیتهای معدنی و دانش بنیان نقش داشته اند.
از نگاه کارشناسان، اشتغالزایی، افزایش درآمد،کسب استقلال مالی، ایجاد روحیه خودباوری و زمینه سازی برای مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی از مهمترین کارکردهای تعاونیهای زنان به شمار می‌رود.
تجربه فعالیت زنان در قالب تعاونی ها به خصوص در ایام کرونا نشان می دهد که ماندگاری و پایداری در تعاونی های زنان به دلیل پشتکار، نظم و انظباط کاری و اتکا به نیروهای کار بیشتر است از این رو به نظر می رسد با توجه به نقش سازنده در اقتصاد و قابلیتها و کارکردهای ممتاز و بالایی که زنان در قالب بنگاههای کوچک و تعاونی دارند، لازم است توانمندسازی زنان در عرصه های مشارکتی، هدایت به بازارهای هدف، ارائه مشوق ها و پیش بینی حمایتهای مالی از تعاونی های زنان بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
