این روزها که از هر گوشه و کنار خبری از کسادی بازار، کاهش قدرت خرید مردم، کم شدن مشتریان کالاهای تولیدی و آشفتگی در وضعیت معیشتی مردم شنیده می‌شود، حق داریم از داغ بودن بازار جراحی‌های زبیایی تعجب کنیم.
با توجه به گران بودن اغلب این عمل‌ها و به سختی افتادن بیشتر مراجعان برای تهیه هزینه آنها، شلوغی مطب‌های زیبایی، چیزی جز ضرب المثل «طرف نون نداره بخوره، پیاز میخوره اشتهاش باز شه» را در ذهن تداعی نمی‌کند.
واقعا چرا زمان انتظار برای عمل‌های زیبایی اینقدر طولانی شده؟ چرا طی دهه گذشته تعریف و نگرش مردم به ویژه زنان نسبت به فاکتورهای زیبایی تغییر کرده؟ چرا بسیاری از ما از بدن خود راضی نیستیم و چراهای دیگری که ابهام در پاسخ به آنها باعث شده امروز ایران در ردیف 10 کشور اول دنیا در تعداد جراحی‌های زیبایی قرار بگیرد، وضعیتی که باعث شده پای عمل‌های عجیب و غریب مثل «لب‌شتری»، «دماغ خوکی»، «گوش الاغی» و «چشم گربه‌ای» هم به ایران باز شود!
هرچند آمار دقیقی از تعداد عمل‌های زیبایی که در سال انجام می‌شود وجود ندارد ولی با نگاهی به اطراف، دوستان و خانواده به راحتی می‌توان فهمید که تب عمل‌های جراحی در جامعه بالا گرفته و قصد پایین آمدن هم ندارد…
از نگاه در آیینه بیزار بودم
مینا دماوندی به عنوان یکی از طرفداران عمل زیبایی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: قبل از اینکه بینی‌ام را عمل کنم، اعتماد به نفس کافی نداشتم و به ندرت در مهمانی‌ها و جمع‌های دوستانه حاضر می‌شدم.
وی ادامه می‌دهد: پدر و مادرم با عمل زیبایی مخالف بودند و راضی به پرداخت هزینه این کار نمی‌شدند ولی بالاخره با التماس و به واسطه صحبت‌های دوستانم قبول کردند که این عمل را انجام دهم. هرچند در اصطلاح عامیانه خیلی بد زخم بودم و تا 20 روز بعد از عمل اذیت شدم ولی از خروجی کار راضی‌ام و حاضر نیستم به روزهای قبل از عمل برگردم.
وی بیان می‌کند: حالا با اعتماد به نفس کافی با دیگران روبه رو می‌شوم و به خاطر ضعف چهره‌ام از همکلام شدن با آنها فراری نیستم.
دماوندی اظهار می‌کند: من چند سال از عمرم از نگاه کردن در آینه بیزار بوده و حتی با خدا برای اینکه بینی زشتی به من داده میانه خوبی نداشتم. بدون شک اگر روزی بچه‌ای داشته باشم که از صورت یا قسمت دیگری از بدنش راضی نباشد اجازه عمل زیبایی را به او می‌دهم تا با احساس بهتر در این دنیا زندگی کند.
جراحی زیبایی در ایران مد شده است
مریم ایزدی یکی دیگر از موافقان جراحی‌های زیبایی می‌گوید: عمل زیبایی در کشور ما به به شکل مد درآمده و کسی که دستی به صورت یا دیگر اعضای بدنش نبرده باشد از قافله عقب می‌ماند.
وی ادامه می‌دهد: من ایراد خاصی در بدنم نداشتم و وقتی می‌خواستم بینی و فکم را عمل کنم همه با تعجب می‌گفتند نیازی به اینکار نیست و بیخودی پول پدرت را هدر نده ولی گوش من به این حرف‌ها بدهکار نبود.
وی اضافه می‌کند: یک زمانی تب خالکوبی در میان جوان‌ها داغ بود و حالا عمل زیبایی طرفداران زیادی پیدا کرده بنابراین اگر نخواهیم با جریان عمومی جامعه پیش برویم ضرر می‌کنیم.
به گفته مریم، عمل زیبایی تنها در ایران طرفداران زیادی ندارد و بسیاری از سلبریتی‌های مطرح دنیا با این کار ستاره باقی مانده و به عمل‌های زیبایی معتاد هستند.
وی اضافه می‌کند: برخی فکر می‌کنند عمل زیبایی فقط مخصوص خانم‌ها است ولی به نظر من زیبایی زن و مرد نمی‌شناسد و ما به یک اندازه از مصاحبت با زنان و مردان جذاب لذت می‌بریم؛ انسان عاشق زیبایی است و نمی‌توانیم به این بهانه که مرد نیازی به زیبایی ندارد از این واقعیت فرار کنیم.
جراحی زیبایی برای جلب توجه مردان!
سهیلا صفر بیگی به عنوان یکی دیگر از طرفداران عمل‌های زیبایی می‌گوید: شاید یکی از مهمترین دلایلی که زنان امروزی به دنبال عمل‌های زیبایی رفته‌اند، تغییر سلیقه مردان باشد.
وی ادامه می‌دهد: شاید چند دهه قبل حتی برداشتن موهای زائد صورت و ابرو برای دختران باکره عیب و بی آبرویی محسوب می‌شد ولی امروز این موضوع ارزش نیست و حتی به دست مایه‌ای برای تمسخره فرد توسط مردان تبدیل شده است.
وی خاطر نشان کرد: بدون شک سلیقه پدر و پدربزرگ‌های ما در انتخاب زن با سلیقه پسران امروزی که قبل از ازدواج ارتباطات زیادی هم در دنیای واقعی و هم مجازی دارند، تفاوت زیادی دارد و نباید توقع داشته باشیم مردان امروزی زنانی با صورتی طبیعی بپسندند.
وی می‌گوید: واقعیت این است در شرایط امروز جامعه اگر بخواهیم جذابیت خود را برای مردان حفظ کنیم باید تنوع ایجاد کنیم که یکی از راه‌های رسیدن به این هدف انجام عمل‌های زیبایی است. شاید برخی خوششان نیاد ولی واقعیت این است امروز به جایی رسیده‌ایم که دخترانی که جذابیت‌های بصری بیشتری دارند، زودتر ازدواج می‌کنند و کمتر تنها می‌مانند.
مخالفان جراحی زیبایی چه می‌گویند؟
در کنار کسانی‌که عمل‌های زیبایی را حق طبیعی هر فرد می‌دانند، مخالفانی هستند که با استدلالهایی از عقیده خود دفاع می‌کنند، به عنوان مثال اعظم صبوری با بیان اینکه در شرع انجام عمل‌های زیبایی چندان مورد تایید نیست و تنها با شروطی جایز است، می‌گوید: چرا انسان باید در بدنی که هدیه خداست بی مورد تغییر ایجاد کند؟
وی ادامه می‌دهد: ما درقبال تک تک اندام خود مسئولیم و اگر در حق آنها اجحافی صورت دهیم باید در محضر خدا پاسخگو باشیم. خدا عالم به همه چیز است و اگر قرار بود چهره یا بدن ما را جور دیگری می‌آفرید حتماً این اتفاق می‌افتاد پس باید به داشته‌های خود قانع باشیم و با انجام عمل‌های بی مورد و غیر ضروری ناسپاسی نکنیم.
مردان در قید رابطه طولانی‌مدت با زنان جراحی کرده نیستند
مسعود رجبی به عنوان یکی دیگر از مخالفان عمل‌های زیبایی با اشاره به اینکه جذابیت زنانی که هر روز یک تغییری در بدنشان ایجاد می‌کنند دائمی نیست، توضیح می‌دهد: متاسفانه شاهد ترویج نگاه بازاری به زنان در طول چند سال گذشته هستیم.
وی ادامه می‌دهد: این نگاه که بیشتر از تبلیغات غرب و فضای مجازی نشأت می‌گیرد، می‌خواهد این باور را در زنان ایجاد کند که اگر صورت و بدن طبیعی داشته باشند مورد پسند مردان نیستند. هر چند این نگاه تا حدی سلیقه مردان در انتخاب زنان را تغییر داده ولی عمومیت ندارد و قابل تعمیم به اکثریت مردان نیست.
این مخالف عمل‌های زیبایی خاطرنشان می‌کند: واقعیت این است اکثر مردان روی زنانی که با عمل‌های زیبایی به شکل عروسک درآمده‌اند حساب چندانی باز نمی‌کنند و در قید و بند رابطه طولانی مدت با آنها نیستند. امروز در هر خیابانی که قدم بزنیم زنانی را می‌بینیم که از لحاظ چهره تفاوت چندانی با هم ندارند و همه شبیه هم هستند و کمتر چهره منحصر به فردی در بین آنان وجود دارد.
وی می‌گوید: اگر صورت یا بدن فردی مشکل اساسی داشته باشد انجام عمل زیبایی اشکالی ندارد ولی اینکه عمل زیبایی در میان زنان به عادت تبدیل شود اصلا خوب نیست. امروزه تشخیص سن زنان به واسطه عمل‌های متعدد زیبایی سخت شده و میانسالی و پیری به عنوان بخش طبیعی عمر دارد مفهوم خود را از دست می‌دهد.
یکی دیگر از مخالفان جراحی‌های زیبایی توضیح می‌دهد: برخی به بهانه بالا رفتن اعتماد به نفس، بدنشان را به دست جراحان زیبایی می‌سپارند در حالی که این واقعیت را فراموش کرده‌اند که اعتماد به نفس امری درونی است نه بیرونی.
زهرا جهرمی اظهار می‌کند: کسی که خود را باور داشته باشد و به توانایی‌هایش ایمان داشته باشد هرگز از طریق صورت و ظاهر به دنبال جذب دیگران نیست چون می‌داند امور ظاهری گذری هستند.
جراحی زیبایی همیشه هم بد نیست
یک پژوهشگر مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه اغلب زنان به بدنشان به عنوان سرمایه نگاه می‌کنند، می‌گوید: از گذشته تاکنون ویژگی‌های ظاهری و به طور اخص بدن برای زنان جایگاه ویژه‌ای داشته و به عنوان سرمایه‌ای خدادادی مورد توجه بوده است.
شیوا سعادت ادامه می‌دهد: جراحی زیبایی در صورتی‌که فرد با اشکال جدی در ظاهر خود مواجه باشد امری توجیه‌پذیر و حتی ضروری است ولی نگرانی آنجاست که عمل‌های زیبایی به یک جریان و فرهنگ تبدیل شود.
وی توضیح می‌دهد: واقعیت این است گرایش‌های افراطی به عمل‌های زیبایی و خدمات آرایشی، نشانه‌ای از تغییر سبک زندگی است که در آن جسم و ظاهر افراد اصالت یافته و روح و باطنشان به فراموشی سپرده می‌شود.
وی با اشاره به عوامل تغییر نگاه به عمل‌های زیبایی بیان می‌کند: علت بیشتر این جراحی‌ها تلاش برای زیباتر شدن است و در این فرایند رفتار افراد مشهور از جمله بازیگران و هنرمندان، فضای مجازی، تغییر تعریف مردم از زیبایی، دکان بازکردن برخی پزشکان و… تاثیرگذار است. جامعه‌پذیری مردانه در جامعه، غلبه هنجارهای مردانه و رسانه‌های جمعی از دیگر عوامل رواج عمل‌های زیبایی در میان زنان است.
وی به تاثیر رسانه‌های جمعی در گرایش زنان به عمل‌های زیبایی اشاره کرده و می‌گوید: رسانه‌ها در دنیای امروز با خلق معیارهای زیبایی آرمانی و غیرواقعی، زنان (بویژه دختران جوان) را برای انجام عمل‌های زیبایی ترغیب می‌کنند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی اضافه می‌کند: بدون شک زنانی که بیشتر در معرض پیام‌های رسانه‌ای قرار می‌گیرند و این پیام‌ها را درونی می‌کنند، تمایل بیشتری برای انجام جراحی زیبایی و تغییر بدن خود نشان می‌دهند.
چه کسانی به عمل زیبایی گرایش بیشتری دارند؟
در ادامه کارشناس یک ارشد روانشناسی با اشاره به اینکه عوامل روانشناختی هم در افزایش آمار عمل‌های زیبایی تاثیر به سزایی دارد، می‌گوید: با توجه به اینکه جراحی زیبایی در بسیاری از موارد با هدف افزایش اعتماد به نفس انجام می‌شود، نمی‌توان ازدلایل روانشناسانه آن صرف نظر کرد.
امین شفیعی بیان می‌کند: پژوهش‌ها نشان می‌دهد متقاضیان جراحی زیبایی در مقایسه با جمعیت عادی، از عزت نفس پایین‌تری برخوردارند و در ابعاد روانشناختی از بدن خود راضی نیستند. علاوه بر این، میزان اختلالات روانی از جمله اختلال بدشکلی بدن در افراد متقاضی جراحی زیبایی در مقایسه با جمعیت عادی بالاتر است.
وی در توضیح این اختلال می‌گوید: فرد دچار این اختلال در ظاهر خود نقص یا عیبی می‌بیند که خیالی است و دیگران قادر به تشخیص آن نیستند. علاوه بر این، علاقه به جراحی زیبایی از برخی متغیرها مثل مجرد بودن یا داشتن رابطه‌ای بی‌کیفیت با والدین در دوران کودکی نیز نشأت می‌گیرد.
شفیعی توضیح می‌دهد: زنان متاهل و افرادی که در کودکی رابطه صمیمی با والدین خود داشتند، کمتر به انجام عمل‌های زیبایی تمایل دارند.
وی اظهار می‌کند: مورد تحقیر و تمسخر قرار گرفتن به خاطر ظاهر در دوران کودکی یا نوجوانی، آشنایی با افراد دارای سابقه انجام جراحی زیبایی، داشتن شرکای جنسی متعدد، بارداری در سنین پایین، فرزند داشتن، پیشینه سقط جنین و استفاده از قرص‌های ضد بارداری از دیگر عواملی هستند که گرایش زنان برای جراحی‌های زیبایی را افزایش می‌دهد.
وی با اشاره به نتایج متفاوت جراحی‌های زیبایی می‌گوید: افراد پس از جراحی زیبایی نتایج اجتماعی-روانی متفاوتی را تجربه می‌کنند که برای برای مثبت و برای برخی با آسیب همراه است.
شفیعی ادامه می‌دهد: کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به نفس، رضایت از تصویر بدنی، تقویت عملکرد اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی از نتایج مثبت و افسردگی، مشکلات سازگاری، انزوای اجتماعی، اختلالات خانوادگی و رفتارهای خود تخریبگری از مشکلاتی جراحی‌های زیبایی برای برخی است.
وی می‌گوید: بدون شک ارزیابی‌های روانشناختی توسط جراحان پیش از عمل‌های جراحی زیبایی به منظور غربالگری، می‌تواند باعث کاهش تعداد جراحی‌های غیرضروری و افزایش رضایت از نتایج جراحی شود.
گزارش از المیرا دادمهر، خبرنگار ایسنا
