پویا ناظران| مشکل تورم نیست. بهرغم اینکه روش دولت در مهار تورم ناپایدار بوده و ریسک جهش تورمی پیش از پایان دولت دوازدهم است اما تا امروز، جامعه تورم پایینی را تجربه کرده. پس چرا مردم از گرانی گلایه میکنند؟ گرانی غیر از تورم است. گرانی در عرف جامعه وقتی است که دخل از خرج عقب میافتد.
سال ۹۶ که از نیمه میگذرد، زلزله سرپلذهاب رخ میدهد تا پرده دیگری از ناتوانی نهادهای عمومی به نمایش درآید. بعد زلزله کرمان رخ میدهد. بعد تهران میلرزد. کاهش درآمدهای اقتصادی، آب رفتن سفره خانوار، افزایش استرس و فشار عصبی و بعد هم زلزله، جامعه را به نهایت تحملش رساند. شاید بروز این اعتراضات اصلاً برای سلامت روانی جامعه لازم بود!
واکنش سیاستمدار ترسیده از دو حال خارج نیست؛ یا منفعل میشود یا تصمیمات مقطعی میگیرد. آنچه انفعال را تشدید میکند، بحثهایی است که در همین هفتهها حول اصلاحات اقتصادی شکلگرفته. عدهای به سرعت اعتراضات را ناشی از اصلاحات اقتصادی و لیبرالگرایی اقتصاددانهای نئولیبرال و اجرای سیاستهای پلید اقتصاد آزاد طراحان اجماع واشنگتنی توسط غربزدههای پیرو مکتب مانیتاریستی شیکاگو میدانند.
تخممرغ وارد میشود تا سفرهها مشکلدار نشوند. در فضای ایجادشده، دیگر مهم نیست واردات تخممرغ، باعث میشود چند کارگر مرغداری دیگر هم بیکار شوند. برنج وارد میشود تا مصرف خانوار بیش از این کاهش نیابد. دیگر مهم نیست که با برنج ارزان، چند شالیکار از برنجکاری منصرف میشوند و تولید برنج سال بعد کشور باز هم کمتر میشود. قیمت خرید تضمینی گندم افزایش مییابد تا تولید و مصرف گندم بیشتر شود. دیگر مهم نیست که افزایش هزینه خرید تضمینی گندم در بودجه، باعث کاهش بودجه عمرانی و کاهش سرمایهگذاری در زیرساختهای کشور شود.
کوچک شدن پیوسته سفره خانوار در 10 سال گذشته مشکل مردم نیست، عارضه مشکل مردم است. مردم صدقه نمیخواهند، کار میخواهند. مردم غذا نمیخواهند، اقتصادی شکوفا میخواهند تا در آن خود غذای خود را تامین کنند. اما شکوفا کردن اقتصاد کار علمی است و اصلاح حکمرانی و تقویت بخش خصوصی زمان میبرد در حالی که صدقه دادن سریع و آسان است. سبد حمایتی و امثال آن چون مُسکنی است که به جامعه تزریق میکنند تا عجالتاً مشکل این سیاستمدار بشود مشکل سیاستمدار بعدی./تجارت فردا