محدودیت تامین مالی ابرچالش اقتصاد است

جهانگیری را مرد حوزه صنعت می‌دانند و در دو دولت اخیر به چهره دوم دولت یا همان معاون اول رییس جمهور تبدیل شده است. او در این سالها کمتر حاشیه داشته و مرد پرکار دولت بوده است. اما در این ایام با دلار 4200 تومانی به ناگاه شهره ای تازه سافت و حتی عنوان «ارزجهانگیری» را به وایطه اعلام یک نرخ بدست آورد. او در این حوزه برای ساماندهی آشفته بازار ارز تلاش کرد اما این عنوان به نام او بسته شد. او در یک جلسه محرمانه‌ با مدیران عامل بانک‌ها و مسئولان بانک مرکزی، علاوه بر دریافت گزارشی از وضعیت بازار ارز، خواستار به کارگیری تمهیداتی برای خروج تقاضاهای سفته‌بازانه از بازار ارز شد . حال آنکه کارشناسان، ضعف سیاست گذاری و مدیریت را عامل نابسامانی اخیر بازار ارز معرفی می‌دانند و معتقدند در صورت اعمال مدیریت صحیح تنش های اخیر ارزی قابل پیشگیری بود.

به هر سو، جهانگیری در حوزه بانکداری بارها و بارها نقدها و توصیه ها و حتی فرامینی داشته است که در این دوره خواندنی تر شده است. در این مطلب تلاش کرده ایم تا دیدگاه های او را بررسی کنیم. این مطلب را بخوانید:

بانک‌ها در پرداخت تسهیلات سختگیری نکنند

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور که سالها به عنوان وزیر صنعت نیز فعالیت داشته است در خواسته های خود از شبکه بانکی کشور، ارائه تسهیلات به واحد‌های تولیدی کوچک و متوسط و نیز تکمیل طرح‌های نیمه تمام را بارها خواستار شده است.

او در جلسه بررسی مسائل و مشکلات بانکی با اشاره به دستاورد‌های گذشته دولت در اجرای برنامه رونق تولید و کمک به واحد‌های تولیدی کوچک و متوسط، گفته بود: بخش مهمی از وظایف تامین منابع مالی در اقتصاد کشور بر دوش نظام بانکی است. البته نظام بانکی با مشکلات و گرفتاری‌های متعددی روبروست که دولت از این مسائل آگاهی دارد .

وی با قدردانی از تلاش‌ها و زحمات نظام بانکی کشور بخصوص در زمینه ارائه تسهیلات به واحد‌های تولیدی کوچک و متوسط و نیز تکمیل طرح‌های نیمه تمام، اظهار داشت:  کمک به واحد‌های تولیدی کوچک و متوسط و تکمیل طرح‌های نیمه تمام که از مصوبات ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی بود، باید تکرار شود که  لازمه تحقق این هدف مهم این است که مدیران کشور مصمم پای کار بایستند و برای رفع مشکلات و مسائل کشور تصمیم گیری کنند.

جهانگیری ادامه داد: البته همانطور که بار‌ها اعلام شد، اغماض و چشم پوشی در خصوص اینگونه واحد‌های تولیدی به معنای سلب اختیار بانک‌ها نبود چرا که از بانک‌های عامل خواستیم در صورتیکه یک واحد تولیدی را مستحق دریافت تسهیلات نمی‌دانند و بررسی‌های کارشناسی بانکی حکایت از عدم توانایی یک واحد تولیدی برای احیاء دارد می‌توانند از پرداخت تسهیلات به آن خودداری کنند، اما در عین حال از بانک‌ها خواسته شد که پاسخی صریح و شفاف به کارگروه‌های تسهیل و رفع موانع تولید اعلام نمایند و دلایل عدم پرداخت تسهیلات را بازگو کنند.

انگیزه حل مشکلات را ندارند

جهانگیری در دیدگاه‌های خود رویکرد منتقدانه هم به شبکه بانکی داشته و گفته است: با توجه به یکسان بودن قوانین و مقررات بانکی بعضاً شاهد این موضوع هستیم که بعضی از مدیران بانک‌ها نهایت تلاش را می‌کنند تا مشکلات بر سر راه اعطای تسهیلات بانکی به بنگاه‌های اقتصادی را برطرف کنند، اما متأسفانه برخی مدیران بانک‌ها هم هستند آنطور که باید انگیزه حل مشکلات را ندارند و با اتکا به مقررات موجود تلاشی در جهت بازشدن گره‌ها انجام نمی‌دهند.

وی با اشاره به آمار کلی عملکرد و طرح رونق تولید در سال ۹۶، گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد که عملکرد طرح رونق تولید در سال جاری پایین‌تر از سطح انتظارات بوده که البته بخشی از این عدم توفیق می‌تواند بدلیل تغییرات مدیریتی در دولت باشد که باعث کندشدن برنامه‌ها شده است.

معاون اول رئیس‌جمهور از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی، استانداران و بانک مرکزی خواست با جدیت هرچه بیشتر در طرح رونق تولید فعال شوند و از مدیران بانک‌های عامل نیز خواست که از مدیران زیرمجموعه خود بخواهند که میزان سخت گیری را ضمن رعایت مقررات به حداقل ممکن کاهش دهند.

درخواست جهانگیری از بانک مرکزی

معاون اول رئیس‌‌جمهور همچنین بارها از بانک مرکزی خواسته است تا  با اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق مردم را در جریان اقدامات انجام شده قرار دهد.

او در جلسات ستاد اقتصادی ساماندهی امور ارزی ضمن تاکید بر ضرورت تامین نیازهای واقعی و پیش بینی نشده ارزی مردم و شرکت‌های حقیقی و حقوقی، اظهار داشت: خوشبختانه اقدامات موثر و قابل توجهی از سوی کارگروه تشکیل شده در بانک مرکزی برای شناسایی این نیازها و تامین ارزی آنها انجام شده است و هیچ نگرانی از این بابت وجود ندارد.​

معاون ارزی بانک مرکزی در این جلسه با اشاره به شناسایی و تامین ارز بیش از 35 نوع خدمات که پیش از این در سامانه نیما پیش بینی نشده بود،‌ گفت: ترتیبی اتخاذ کردیم که نیاز همه گروهایی که در چارچوب مقررات دولت خواستار ارز با قیمت مصوب هستند برطرف شود بطوریکه هیچ درخواست تأمین ارز واقعی بدون پاسخ نماند.

فرمان ارزی جهانگیری به بانک‌ها

اسحاق جهانگیری همچنین در آیین رونمایی از سامانه الکترونیکی نیما در بانک مرکزی هم گفته بود: از این پس صادرکنندگان و فعالان اقتصادی می‌توانند با اطمینان خاطر بیشتری عملیات ارزی خود را انجام دهند و بر این اساس تلاش بسیاری برای راه اندازی سامانه الکترونیکی نیما انجام شده است.

معاون اول رئیس جمهور از نظام بانکی خواست به صورت جدی برای اجرای سیاست‌های جدید ارزی گام بردارند و در زمینه تبلیغ سپرده گذاری ارزی در بانک ها، اقدام شود.

معاون اول رییس جمهور در گذشته گفته فود: دولت کمترین تردیدی در اجرای موفق سیاست‌های ارزی جدید ندارد. وی از نظام بانکی خواست به صورت جدی برای اجرای سیاست‌های جدید ارزی گام بردارند و در زمینه تبلیغ سپرده گذاری ارزی در بانک ها، اقدام شود.

نظام بانکی نیازمند اصلاحاتی است

معاون اول رئیس جمهور با با بیان اینکه هنوز ارتباطات بانکی میان ایران با برخی بانک‌های دنیا برقرار نشده است گفت: برخی مشکلات غیرهسته‌ای و غیر تحریمی سبب شده تا نظام بانکی ایران نتواند ارتباطات خود را برقرار سازد که البته به همین اندازه گشایش‌هایی هم ایجاد شده است. این در شرایطی که نظام بانکی نیازمند اصلاحاتی است که برخی از آن‌ها در قالب لوایح به مجلس ارائه شده است.

جهانگیری با بیان اینکه ترامپ فکر می‌کند که فردی به عنوان رئیس جمهوری آمریکا کار بسیار بزرگی انجام می‌دهد که بخشی از مقررات دنیا را زیر سئوال ببرد. این در شرایطی است که برخی تهدیدات و حرف‌های ناصحیح وی اقتصاد ایران و سرمایه گذاران را دچار تضعیف کرده این در شرایطی است که بعد از برجام رئیس جمهور آمریکا مدعی است ۱۵۰ میلیارد دلار پول در اختیار ایران قرار گرفته است.

معاون اول رئیس‌جمهور گفت: دولت مکلف است تمام نیاز‌های ارزی کشور را برای واردات رسمی تأمین کند و بنابراین بانک مرکزی به دنبال این است که بتواند این اطمینان را به دست آورد که صادراتی که به خارج از کشور می‌رود، دارایی کشور بوده و ارز آن باید به درون این اقتصاد برگردد. البته ممکن است برخی کشور‌های دیگر راهکار‌های دیگری برای حوزه صادرات اتخاذ کرده باشند، اما در ایران این مکانیزم با یک نظام طراحی شده‌ی کاملاً شفاف، این موضوع را رصد کند.

جهانگیری تصریح کرد: ما قدر صرافی‌ها را می‌دانیم و می‌دانیم که صرافی‌ها در روز‌های سخت به کمک اقتصاد ایران آمده‌اند. این در حالی است که صرافی‌ها در روز‌های سخت اقتصاد ایران، یاری‌رسان بوده‌اند و البته بانک مرکزی نیز سیاست‌هایی دارد که باید خود را با آن تطبیق دهد.

برخی چالش‌های بانکی گفتنی نیست

معاون اول رئیس جمهور در خصوص مشکلات شبکه بانکی هم اظهار نظر جالبی داشته و با بیان اینکه برخی چالش‌های نظام بانکی را نمی توان مطرح کرد، گفت: وضعیت فقر و رفاه مردم اکنون یکی از چالش های جدی اقتصاد ایران است.

اسحاق جهانگیری در همایش اقتصاد ایران گفت: چالش هایی که امروز پیش روی اقتصاد ایران است که به عنوان ابرچالش ها نیز شناسایی می شود، در اندازه ملی و جهانی، ابعاد وسیع به خود گرفته و به هم تنیده شده اند؛ به نحوی که یکی از این ها هدفگذاری شوند تا مشکل آنها حل شود، امکان پذیر نیست.

معاون اول رئیس جمهور افزود: هیچ کدام از این چالش ها صرفا به حوزه اقتصاد مرتبط نیستند، بلکه چالش های پیش رو، تمامی موضوعات کشور رادرگیر کرده است؛ این در حالی است که برخی از این چالش ها قدیمی هستند.

وی تصریح کرد: تورم یکی از مشکلات پیش روی اقتصاد کشور است که اتفاقا بسیار قدیمی است و باید با ابعاد خود به آن پرداخت، به این معنا که چالش هایی نظیر آب، دیگر یک موضوع ساده نیست که در حوزه دو وزارتخانه نیرو و کشاورزی باشد، بلکه نهادهای امنیتی و وزارت کشور نیز درگیر آن هستند، این در حالی است که محیط زیست دیگر یک موضوع فانتزی نیست؛ بلکه تالابهایی در سراسر کشور خشک شده اند که تبدیل به تهدیدکننده های حیات شده اند.

به گفته جهانگیری، بیکاری امروز تبدیل به یک ابرچالش شده است که در هر یک از خانواده ها سه بیکار داریم این طور نیست، بلکه تعداد بیکاران ۳ میلیون نفر است که نوع آنها البته متفاوت از قبل است، بلکه امروز بیکاران ما اکنون دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترا هستند.

وی اظهار داشت: محدودیت های نظام تامین مالی کشور نیز یکی دیگر از چالش ها است که در این رابطه مشکلات نظام بانکی نیز به صورت خیلی پیچیده شده؛  البته نمی توانیم برخی از مسائل و مشکلات بانکهای کشور را باز کنیم.

نظام بانکی در دستور کار   

عضو کابینه دوازدهم  در معارفه رییس کل جدید بانک مرکزی هم افزود: در مقطع فعلی چند نکته فعلی باید در دستور کار قرار گیرد که یکی از مهمترین آنها نظام بانکی است که در روزهای نخست دولت یازدهم این موضوع مطرح بود که نظام بانکی با مشکلات جدی روبرو است و در این میان یکی از مهمترین نکاتی که به آن پرداخته می شود معوقات بانکی بود که بخش عمده آن به خاطر شرایط اقتصادی ایران بود که فعالان اقتصادی نتوانسته بودند وام هایی که گرفته بودند را برگرداند.

وی ادامه داد: ضمن اینکه برخی بحث های دیگر به دروغ مطرح شد که از جمله آن در سال ۹۴ رئیس جمهور دستور داد طرحی برای اصلاح نظام بانکی تهیه شود که همراهان دولت در ستاد اقتصادی به ریاست دکتر نیلی طرحی را تهیه نموده اند و بنده نیز آن را تأیید نموده و رئیس جمهور ابلاغ کرد

معاون اول رئیس جمهور افزود: رئیس جمهور به تازگی یادداشتی به بنده داده اند که بر این اساس جلساتی در رابطه با اصلاح نظام بانکی برقرار شود، ولی آنچه که مهم است آن است که مسائل نظام بانکی ایران نیاز به مطالعه آنچنانی ندارد و تک تک بانک های کشور تقریبا همه مشکلات را می دانند؛ بنده نیز که فردی اقتصادی نیستم، به راحتی می توانم در مورد آنها اظهارنظر کنم.