عقب هستیم؛ از كلمه بيمه عمر بايد گذر كنيم

رئيس كل بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران از مديران مجرب كشور در حوزه بيمه است.فردی که علاوه بر بيمه هاي بازرگاني در حوزه بيمه هاي اجتماعي هم صاحب منصب و اهل فن است و حضورش در رشد و ارتقاء صنعت بيمه اي كشورمان مؤثر خواهد بود.او در سمینار بیمه‌های زندگی از سخنرانان ابتدایی این رویداد بود و نکات مهمی را در مسیر توسعه بیمه‌های زندگی مطرح کرد. در ادامه مشروح نکات و تحلیل‌های غلامرضا سليماني رئیس كل  بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران را در این حوزه می‌خوانید:

ركن بسيار مهم در اقتصاد كشور

سلیمانی در ابتد با اشاره به اهمیت برگزاری این سمینار اشاره و گفت: اين سمينار به نوعي سمينار تخصصي تر از سمينار سالانه صنعت بيمه است كه بايستي خيلي زودتر از اينها به اين بخش و به اين سمت جهت گيري مي كرديم.

وی ادامه داد: بيمه، بانك و بورس سه ركن اصلي بازارهاي پولي و مالي و به عبارتي ركن اصلي اقتصاد هر كشوري هستند و بيمه به عنوان يك ركن مهم در تجهيز منابع، در جمع آوري منابع كه بتواند از اين پس اندازهاي خرد مردم استفاده كند و براي آينده اين جامعه و اين خانواده ها و ريسكهايي كه وجود دارد بتواند برايشان پوشش ايجاد كند.

وی تاکید کرد:  در اين بخش بيمه مي تواند نقش بزرگي داشته باشد و در سطح جهان هم بيمه به عنوان يك ركن بسيار مهم در اقتصاد كشور است. به نظر مي رسد در ايران ما در اين بخش نقصهايي داريم. وقتي بررسي مي كنيم از 1600 هزار ميليارد تومان نقدينگي كه در سطح كشور وجود دارد ارزش بيمه در هر سال حدود 40 هزار ميليارد تومان است. اين نشان دهنده يك شاخصي است كه ما هنوز در اين راه در حد كودكي يا نوجواني هستيم و به نظر مي آيد كه در اين بخش بايستي تلاش بيشتر كنيم

راه درازي در پيش داريم

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه  كارهاي زيادي را بايد انجام دهيم، ادامه داد:اگر به يك يا دو سؤال پاسخ بدهيم كل مسئله را حل مي كنيم؛ ما راه درازي در پيش داريم. به نظر مي رسد كه صنعت بيمه در ايران يك مقدار مهجور شده است.

او افزود: تقريباً از سال 1269 اگر اشتباه نكنم از آن زمان بحث بيمه در سطح كشور در زمان ناصرالدين شاه مطرح شده و جالب همان موقع كه انگليسي ها بحث بيمه را مطرح مي كردند بحث بيمه عمر را نيز مطرح مي كردند. ولي مي شود الان عرض كنم كه به نظر مي رسد ما ديگر از كلمه بيمه عمر بايد گذر كنيم بلكه برسيم به كلمه بيمه زندگي بله ابتدا بر اين اساس تنظيم شده بود ولي حالا آنقدر گسترش پيدا كرده كه من مي خواهم از همه شما اجازه بگيرم كه ما از كلمه بيمه عمر زياد استفاده نكنيم چون توسعه پيدا كرده و بيمه زندگي را جايگزين كنيم و بيمه زندگي بيمه عمر را نيز تحت پوشش قرار خواهد داد.

این مقام مسئول با تاکید بر این موضوع که  كشورهايي كه ضريب نفوذ بالاتري دارند جالب ضريب نفوذ بالاتري در بيمه هاي زندگي هم دارند گفت: در كشوري مثل هند مي بينيد كه حدود ضريب نفوذ 69/3  است و ضريب نفوذ بيمه زندگي 76/2  است يا در ايتاليا 24/8  ضريب نفوذ بيمه است و ضريب نفوذ بيمه زندگي 20/6  است ودر انگلستان تقريبا 58/9 است ضريب نفوذ بيمه اي و ضريب نفوذ بيمه زندگي 22/7 است .

وی تاکید کرد: جالب در ايران ضريب نفوذ كل 23/2 است و ضريب نفوذ بيمه زندگي 31/0 و ضريب نفوذ بيمه غير زندگي 92/1 است اين نشان مي‌دهد كه ما در اين بخش خيلي كارهايي بايد انجام د هيم تا بتوانيم به يك حد قابل قبول در سطح منطقه و در سطح جهان برسيم اين عدد به هيچ وجه قابل قبول نيست.

وی با بیان اینکه خوشبختانه در همين سالها ما رشد بيمه هاي زندگي را در كشورمان داشتيم گفت: در طي 80 سال اخير فراز و نشيبهايي هم داشتيم كه گاهي در بعضي مقاطع 3درصد و در بعضي مقاطع 15درصد سهم رشته بيمه اي ما بوده كه خوشبختانه از سال 1392 به بعد ما به يك رشد نسبتا خوبي داشتيم كه تقريبا از كل بازار 7.8 درصد در سال 91 رسيديم به 14.4 درصد و در سال 90 تنها 10 درصد نمايندگان بيمه به صورت تخصصي در حوزه بيمه زندگي مشغول فعاليت بودند اما در سال 96 به درصد رسيده وطي همين دوره نمايندگي ها از 2840 نمايندگي به 21545 نمايندگي رسيده است .

نگرانی از فشار دوباره بر بخش بيمه

سلیمانی همچنین با اشاره به رشد این حوزه گفت: در اين سالها نگاه ويژه اي به آن شده و رشد خوبي داشته ما در سال 90 حدود 3 شركت بيمه اي سهم بيمه زندگي داشتيم كه بالاي 20 درصد پرتفوي ايشان بيمه زندگي بوده است . اما در حال حاضر تقريبا 10 شركت بيمه اي داريم كه بالاتر از 20درصد هستند و در 4 مورد بالاتر از 50درصد بيمه زندگي از كل پرتفوي بيمه اي آنها است كه اين مي تواند از نگاه جديد كشور به اين بخش حکایت کند.

او در عین حال به وضع کنونی اقتصاد اشاره و افزود: در زمانهايي كه تورم وجود دارد متاسفانه معمولا افراد سعي مي كنند بروند دنبال دارائي فيزيكي و براي حفظ ارزش پولشان به دارائي غير مواد مي پردازند و سرمايه گذاري مي كنند اما در اين سالهايي كه وضعيت تورم نسبتا مناسب بود جهت گيري مناسبتر شد و رفتن به سمت بيمه هاي زندگي .

او ادامه داد:  الان هم ما اين نگراني را داريم از اين به بعد در زماني داريم اين بحث را مطرح مي كنيم كه باز يك مقدار به دليل تورمي كه در كشور ايجاد شده در رابطه با بحث مسئله ارز ممكن است دوباره فشار بر بخش بيمه اي زياد شود كه اتفاقا اين سمينار بايد يكي از راهكارهايي كه در نظر بگيرد اين كه چگونه در زماني كه تورم است ما بتوانيم شرايط را مناسب كنيم براي اينكه مردم همچنان به طرف بيمه زندگي علاقه مند باشند.

آئين نامه هاي مشوق و سهل و روان

رئیس كل بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران درباره نقش بيمه مركزي  هم گفت: وظيفه داریم كه اين بخش را فعال كنیم و سياست گذاري كنیم و آئين نامه هايي كه لازم است اصلاح شود؛ آئين نامه هايي كه مي تواند تشويق كند.

او توضیح داد: سياستهايي كه مي تواند مشوق باشد براي مردم و جامعه كه به اين سمت بروند بايستي در نظر بگیریم؛ به همين دليل من فكر مي كنم آئين نامه 68 آئين نامه 54 در رابطه با نمايندگي فروش آئين نامه 60 در رابطه با بحث سرمايه گذاري بيمه زندگي اينها بايستي بازنگري شوند به سمتي برويم كه اين آئين نامه ها آئين نامه هايي باشد كه مشوق و سهل و روان باشد .

وی همچنین خبر داد: براي اجرا مي دانيد كه در مجموعه بيمه مركزي خوشبختانه يك سياستي پياده شده و آن اينست كه سعي كردند ديگر به بيمار هاي جنرال مجوز ندهند و بروند به سمت بيمه هاي تخصصي و الان تقريبا در همين راستا حدود 5 شركت متقاضي هستند و يك شركت عمليات را شروع كرده و يك شركت ديگر هم در حال پذيره نويسي است .

او تاکید کرد: در همين راستا خوشبختانه بيمه مركزي توانسته با شركتهاي خارجي هم ارتباطي برقرار كند و بعد از جريان برجام يك حركتي و علاقه اي از طرف شركتهاي خارجي در بخش بيمه اي ايجاد شده كه خوشبختانه در همين رابطه قراردادهايي در بحث انتقال دانش فني و توسعه نيروي انساني بسته شده است. وی در عین حال گفت: بعد از اتفاقي كه در رابطه با خروج آمريكا از برجام ايجاد شده و اتفاق افتاده متاسفانه بيمه هاي اتكائي بخشي از ايران خارج شدند اما خوشبختانه از يك طرف هم وضعيت شركتهاي بيمه اي ما هم در حدي بودند و خود بيمه و بيمه مركزي در حدي بود كه بتواند جايگزين شركتهاي بيمه اتكائي خارجي بشود .

او ابراز اميدوارم کرد: انشاالله اين مسئله را هم از طريق شركتهاي ديگري كه خيلي رابطه قوي يا رابطه تجاري با آمريكا ندارد بتوانيم با آن شركتها قرارداد ببنديم و بحث اتكائي را دوباره از طريق شركتهاي ديگر موجود در سطح جهان برقرار كنيم.

موانع برونی و داخلی

سلیمانی در حوزه چالش ها هم گفت: موانع زيادي هم وجود دارد كه عرض كردم . بخشي از موانع به موانع بيرون از صنعت بيمه برمي گردد كه به كسب و كار كل كشور برمي گردد. و بايستي اين مسئله كه خارج از كنترل است بتوانيم با تلاشي كه مي كنيم در اقتصاد كلان كشور ما هم تاثير داشته باشيم.

او افزود: يكي از اشكالاتي كه عرض كردم در ابتدا اين است كه صنعت بيمه در اقتصاد كشور خيلي نفوذ ندارد به نوعي محصولات بانكي رقيب ما هستند محصولات بانكي وقتي رقيب ما باشند ممكن است ما نتوانيم خيلي موفق بشويم بهتر است كه در بازار سرمايه كه به نوعي رقيب ما نيستند بلكه در داخل آن مي توانيم هم باعث رشد بازار سرمايه شويم و هم مي توانيم صنعت بيمه را رشد دهيم در بازار سرمايه در بازار مالي به نظر مي رسد بهتر ما موفق شويم.

وی ادامه داد: به همين دليل بحث بازار ثانويه يكي از بحث هاست بحث بازار كردن اوراق ريسك يكي از بحث هاست كه در بازار سرمايه مطرح مي شود بازار سرمايه خودش في النفسه مفهومي ندارد مگر  اين كه شركتهاي مختلف را در خودش ، يا بستري در خودش ايجاد مي كند و جذب مي كند و اينها مي آيند در آن فضاي آماده اي كه بازار سرمايه در بازار بورس كشور مهيا مي كند عملا اين شركتها فعاليت مي كنند شركتهاي بيمه اي در بازار سرمايه خيلي فعال نيستند.

او تاکید کرد: فقط هم نرويم دنبال اينكه پذيرش توانستيم داشته باشيم از بازار سرمايه يا از بازار بورس پذيرشي انجام شده پس مشكل ما حل شده است . نه مهم اين است اگر شما پذيرش پيدا كرديد اگر پذيرفته شويد چقدر سهم شما در بازار سرمايه ، در بازار بورس خريد و فروش مي شود ؟ چقدر اقبال وجود دارد ؟ و از آن مهمتر اين قسمت كه عرض كردم به عنوان پذيرفته شدن در بازار سرمايه قسمت خيلي خيلي ابتدائي است.

او تصریح کرد: مرحله بعدي استفاده از ابزارهاي مالي است كه در بخش بيمه اي ابزارهاي مالي زيادي وجود دارد كه ما بايد از آن استفاده كنيم و در اين بخش ما خيلي هنوز موفق نبوديم و راضي هم نيستيم بايستي همه با هم كمك كنيم تا به اين بخش انشاالله بيشتر بپردازيم .

آئين نامه ها اصلاح شود

وی ادامه داد :بخش  عوامل درون زا كه خود صنعت بيمه، بيمه مركزي و مجموعه شركتهاي كه در اين بيمه هستند هم مهم است و بايستي بتوانیم تلاش كنیم و اگر لازم است آئين نامه ها اصلاح شود؛اگر لازم است آئين نامه هاي جديد و قانون جديد تصويب شود. ما همينجا دست دوستي و نياز به طرف همه محققين و شركتهاي بيمه دراز مي كنیم.

وی تاکید کرد: به عنوان اينكه در يك خانواده هستيم به اين معنا كه اگر پيشنهادي هست اگر در اين بحثا موجود در پنلها پيشنهادي وجود دارد . راهكارهاي اجرائي وجود دارد حتما استفاده مي كنيم .

جبران عقب ماندگی با ابزارهای جدید

سلیمانی همچنین توصیه کرد: اگر بخواهيم اين بحث بيمه زندگي را كه به عنوان يك برنامه صنعت بيمه و بيمه مركزي است را رشد دهيم بايستي همينطور كه عرض كردم 50درصد اين ضريب را افزايش دهيم؛ در حاليكه در دنيا وض بيمه زندگي تقريبا در حدود 55درصد الي 60درصد است و در ايران 4/44درصد است.

او افزود: يعني غير از بحث برنامه ششم ما حتي نسبت به كشور هاي پيشرفته خيلي عقب هستيم . حتي در منطقه هم ما 4/14درصد هستيم در حاليكه در منطقه 25درصد است و اين براي ما زيبنده نيست كه در چنين وضعيتي باشيم به همين دليل به نظر مي رسد شبكه هاي فروش ما بايد خيلي تلاش كنند . روش هاي تشويقي ايجاد كنيم مردم احساس كنند اگر در بيمه زندگي سرمايه گزاري مي كنند بهتر از اين است كه سهام پتروشيمي بخرند ، بهتر از اين است كه سهم بانك بخرند ، بهتر ازاين است كه پول را در بانك بگذارند . و آنجا از طريق سپرده بهره بگيرند .

اگر ما بتوانيم در بحث معدني ، پتروشيمي ، بانكي كنارش بيمه را بگذاريم و بيمه حتي رقابت كند با اين سهم ها آن وقت مطمئن باشيد در اين بخش شركتها بزرگتر مي شوند و اگر شركتها بزگتر شوند افزايش سرمايه ايجاد مي شود و با افزايش سرمايه آنها حجم يا تعداد افراد بيمه شده افزايش مي يابد و اين صنعت رشد پيدا مي كند . يك مقدار هم برمي گردد به اين موضوع كه ما انتظار داريم از طرف شركتهاي بيمه اي فقط پيشنهاد داده شود و راهكار ارائه شود .

او افزود: نمايندگي ها نقش بسيار بزرگي دارند نمايندگي ها مردم ارتباط مستقيم دارند و كارگزاري ها ارتباط مستقيم دارند اينها مي توانند راهكارها و روشهايي را كه در اين بخش مردم را جذب كند به طرف اينكه بيايند و بيمه هاي زندگي بخرند خيلي موثر است . بخصوص با اين تبليغات خوبي كه الحمدالله در استارتاپ ها ما مي بينيم كه در سطح تهران حداقل همه شما   مي كنيد و مي بينيد كه چقدر استارت هاي قوي و شركتهايي كه در اين بخش فعال هستند وارد شدند و ما اين رو به فال نيك مي گيريم و اميدواريم كه نمايندگي هاي ماهم به روشهاي نوين مصلح بشوند و مسلط بشوند و ياد بگيرند و از اين طريق بتوانند در سطح جامعه نفوذ بيمه زندگي را بيشتر كنند و ما استقبال مي كنم.