دکتر علی سعدوندی
دو سال پیش عرض کردم امریکا دیر یا زود از برجام خارج خواهد شد. البته آن زمان هنوز دونالد شیردل به قدرت نرسیده بود. با وجود این اظهر من الشمس بود که این قرارداد ممکن نیست بعد از هشت سال دوام بیاورد و بهانه موشکی کافی می بود تا تحریمهای جدید وضع شود و روز از نو روزی از نو.
در آن زمان عمیقا معتقد بودم که اگر دولت خمار و مملکت خواب ازآن فرصت استفاده نکند همه چیز را باهم از دست می دادیم. برای اولین پس از جنگ جهانی دوم نظم جهانی به ضرر غرب و امریکا تغییر کرده بود. برای نخستین بار پس از 2000 سال مرزهای ایران به دریای مدیترانه گسترش یافته بود. کدام یک از قدرتهای بزرگ جهانی حاضر می شود به آسانی بپذیرد ابرقدرت جدیدی سر بلند کند و شاخ شود؟ آمریکا؟ هرگز. انگلیس؟ به هیچ وجه. فرانسه؟ مطلقا. چین؟ قطعا نه. روسیه؟ شوخی می کنید؟
کشور با تهدیدهای بسیار جدی روبروست و نقطه ضعف مدیریت اقتصادی است. همین گونه پیش برود بدون شلیک یک گلوله خدای نکرده یاد شوروی در ایران زنده خواهد شد!
متاسفانه فهم و شناخت مفاهیم و مسایل اقتصادی از سطح سال اول کارشناسی اقتصاد بالاتر نمی رود. به همین مبحث ارز مراجعه کنید تا مشخص شود کارشناسان ما مطلقا شناختی از مفهوم بازار و کارکردها و نقاط قوت و ضعف آن ندارند. رشد نقدینگی را ببینید که تصور می کنند کسری بودجه دولت موجب رشد نقدینگی در چند سال اخیر بوده است. تورم را ملاحظه بفرمایید که تخیل می فرمایند معجزه قرن رخ داده است و اصول علم اقتصاد نقض شده است. درونزایی پول که مطرح شد هیچ کس نشنیده بود به جز دوستانی که از همین مفهوم برای کوبیدن علم اقتصاد بهره بردند. به نام خلق پول در این شرایط ویژه خواستار ملی کردن بانکها شدند.
فرصت ها گذشت. ماهی را هر وقت از آب بگیری معلوم نیست تازه باشد. تمام انرژی دلسوزان به جر و بحث صرف شد. حال که انگیزه و توانی برای مدیریت فرتوت کشور نمانده است شاید باید به تنهاترین سردار تمسک بجوییم و دو دستی عنان حکمرانی مسلمین را تقدیم اجنبی کنیم.
اگر بنا نداریم چنین کنیم باید کمربندها را محکم ببنديم و راهی را برویم که آلمان بین دو جنگ رفت:
1.قریب به اتفاق تعطیلات کشور لغو شود.
(2)نرخ ارز تعدیل شود.
(3) هدفمندی یارانه ها زنده شود.
(4) یارانه های غیر مستقیم تماما به یارانه مستقیم تبدیل شود.
(4) کلیه امکانات رفاهی کارکنان دولت به حراج گذاشته شود. مهار بر بودجه جاری زده شود. حتی نهار بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، نهاد ریاست جمهوری، و موسسه نیاوران قطع شود.
(5) از محل صرفه جویی جاری طرحهای استراتژیک عمرانی زنده شود.
(6) بودجه ارزی از بودجه ریالی تفکیک شود.
(7) حداقل دستمزد ملغی شود.
(8) قرارداد تجارت آزاد با همسایگان امضا شود.
(9) مقدمات اتحاد پولی در منطقه گذاشته شود.
(10) صادرات به ارزها رمزپایه انجام شود.
(11) ارز رمزپایه منطقه ای شامل منطقه اکو و فراتر منتشر شود.
(12) قانون کار موازی تصویب شود و کارگران و کارفرمایان مختار باشد قرادادهای کاری را بر اساس هر کدام از دو قانون موازی که صلاح می دانند ببندند.
(13) منابع سپرده های هزینه زای بانکها به بازارهای هدف هدایت شود.
14.از طریق عملیات بازار باز نرخ بهره کاهش یابد.
15.با رفع موانع تولید مخصوصا نرخ بهره بالا و نرخ ارز پایین رونق به صنعت بازگردانده شود
16. پایه بنیادی بازار بورس تقویت شده و منابع آزاد شده از سپرده های هزینه زا به بورس (سهام و اوراق) تخلیه شود.
17. بازار ارز خاورمیانه شکل بگیرد.
18. امکان دسترسی بانکهای تجاری در منطقه به بازارهای بین بانکی کشورهای شریک فراهم شود.
19.بازیافت سرمایه در همه ابعاد آن گسترش یابد.
20.بازارهای محلی کالاهای دست دوم ایجاد شود.
23.از تجارت های کوچک و خدمات حمایت جدی انجام گیرد.
24.جنبش پاکسازی شهرها انجام شود و از این طریق میلیونها نفر تنها برای تمیز نگاه داشتن شهرها و روستا ها و مکانهای عمومی در کمترین هزینه استخدام شوند.
25.قرارگاه حمایت از استارتاپها تاسیس شود.
26.تمامی ابداعات نرم افزاری در کشور مهندسی معکوس شده و بهترین اپ ها به جامعه ارائه شود.
27.طرح بازساری نظام حقوقی کشور به جد دنبال شود.
28.از بازگشت و سرمایه گذاری ایرانیان خارج کشور استقبال شود و موانع مرتفع شود.
29.امکان مهاجرت و سرمایه گذاری و اقامت اتباع کشورهای متحد نظیر عراق، لبنان، سوریه، افغانستان، پاکستان، عمان، کویت، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، ونزوئلا، و اکوادور به کشور فراهم شود.
30.سن بازنشستگی به هفتاد سال افزایش یابد.
31.بازنشستگی پیش از موعد افراد کم سواد شاغل در دستگاههای دولتی و جایگزینی ایشان با فارغ التحصیلان جویای کار صورت گیرد.
32.خط اهن 100 ایستگاه که شهرهای بالای 100 هزار نفر و پایتختهای کشورهای همسایه را باهم متصل می کند احداث شود.
