مهدی رییس زاده-فعال اقتصادی و مشاور بانكی رییس اتاق تهران
صنايع كوچک، نیاز صنايع بزرگ صنايع كوچك و متوســط در دهههای گذشته همواره مورد بیمهری و قربانی سوءمديريتها بودهاند؛ شرايطی كه طی سالهای اخير و در دولت گذشته به شدت تشديد شد. علت هم اين بوده اســت كه ما بيش از اين صنايع، به صنايع بزرگی چون نفت، پتروشيــمی، فولد، سيمان و…. توجه كردهايم، درحالی كه طبق آمارهای موجود، صنايع بزرگ تنها ۳۰ درصد صنعت كشور را اشغال كردهاند حال آنكه ۶۰ تا ۷۰ درصد صنايع موجود در كشور ما به صنايع كوچك و متوسط اختصاص دارد. در دولت قبل صنايع بزرگ ما منابع هنگفتی را بلعيدند. آمارها نيز گويای اين بود كه اين صنايع رشد خوبی دارند اما همزمان صنايع پاييندستی و كوچك روزبهروز در وضعيت نامطلوبتری قرار گرفتند. با توجه به اينكه يكی از دغدغههای مهم اقتصادی امروز، كاهش نرخ بيكاری است و دولت نيز بارها به آن اشاره داشته بايد اميد داشت كه توجه به صنايع كوچك و متوسط افزايش بيشتری يابد چراكه اگر كاهش نرخ بيكاری و افزايش اشتغال يكی از مهمترين برنامههای پيش روی دولت است، اين برنامه محقق نمیشود مگر اينكه از صنايع كوچك و متوسط حمايت جدی به عمل آيد.
اگر رويكرد دولت، توجه به صنايع بزرگ به جای صنايع كوچك باشد، اميدی به اشتغالزايی سريع نبايد داشت چرا كه در صنايع بزرگ نيازمند سرمايهگذاری عظيمی هستيم. براساس آمارهای ارائه شده برای ايجاد شغل در صنايع بزرگی چون نفت، گاز، پتروشيمی، فولد و سيمان حدود 2۰ برابر بودجهای لزم است كه در صنايع كوچكی چون نساجی سرمايهگذاری میشود.
به عنوان مثال دربخش صنايع سلولزی اگر 5۰۰ ميليارد دلر سرمايهگذاری كنيم، تنها 5۰۰ شغل مستقيم ايجاد خواهد شد درحالی كه اگر اين ميزان سرمايه در بخش صنايع كوچك و پاييندستی صرف شود، به مراتب هم ميزان اشتغال افزايش خواهد يافت و هم خروجی آن از نظر ايجاد درآمد مالياتی برای دولت بيشتر میشود. به عبارت ديگر ضريب روند اشتغال دراين صنايع به مراتب بالتر از صنايع بزرگ است.
در كشورهای پيشرفتهای چون كشورهای اروپايی و ايتاليا، استراتژی اقتصادی بر صنايع كوچك و متوسط استوار است و حمايتهای جدی از اين صنايع صورت میگيرد اما در كشــور ما هر روز بيش از ديروز به جای صنايع كوچك و متوســط، به صنايع بزرگ توجه شده است.
با اين توضيحات به نظر میرسد توجه و حمايت دولت از صنايع كوچك و متوسط به جای صنايع بزرگ به ويژه درشرايط فعلی میتواند رشد و شكوفايی اقتصاد كشور و خروج از وضعيت ركود تورمی را به دنبال داشته باشد. فراموش نكنيم كه صنعتهای بزرگ نيز مثل صنعت خودروسازی در صورتی میتوانند استمرار توليد داشته باشند كه واحدهای پاييندستی آن- در اين مورد، قطعهسازی- وضعيت مطلوبی داشته باشند. بنابراين توجه به صنايع كوچك در تمامی زمانها میتواند ياری كننده باشد. برخلف صنايع بزرگ، صنايع كوچك و متوسط توان مالی و تخصص لزم در زمينههايی چون حقوق و فاينانس را به تنهايی ندارند و محتاج مجموعههای ديگر هستند بنابراين بايد تامين مالی صنايع كوچك دغدغه اساسی امروز ما باشد.
