زوم آماری در بازار کار

به گزارش رتبه آنلاین، در این نشست که با حضور جمعی از پژوهشگران و رسانه‌ها برگزار شد، امید علی پارسا با خاطر نشان کردن اینکه فرآیند‌های انجام فعالیت‌های آماری فارغ از تمایلات سیاسی و جناحی است، اعلام کرد جمعیت بیکار کشور ۳ میلیون و ۲۲۶ هزار نفر است که در ۹ ماه نخست امسال ۳/ ۰ درصد کاهش داشته است. علاوه بر این نرخ بیکاری جوانان نیز با ۳/ ۱ درصد کاهش همراه بوده است. در مدت مذکور به نسبت مدت مشابه سال گذشته نرخ مشارکت یک درصد مثبت شده و در نهایت ۸۳۶ هزار نفر بر جمعیت فعال کشور اضافه شده است. او در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر سختی محاسبات آمارهای معیشت و بازار کار اعلام کرد در سال ۱۳۹۵، معادل ۲۵ میلیون و ۷۹۱ هزار نفر جمعیت فعال کشور بوده‌اند که از این میزان سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت به‌صورت مطلق بیکار بودند و ۲۲ میلیون و ۵۸۸ هزار نفر شاغل بوده‌اند که شامل یک ساعت کار در هفته هم خواهد بود. علاوه براین، سهم افرادی که کمتر از تمام وقت کار کرده‌اند معادل ۹ میلیون و ۹۴ هزار نفر بوده است که ۴۰ درصد شاغلان را تشکیل می‌دهند و ۶۰ درصد دیگر تمام وقت یا بیشتر از تمام وقت کار کرده‌اند. همچنین ۲ میلیون و ۳۳۵ هزار نفر افرادی هستند که اشتغال ناقص دارند، به این معنی که اعلام آمادگی کرده‌اند که به دنبال انجام کار بیشتر هستند. او در صحبت‌های خود ابراز امیدواری کرد که در سال آینده آمار مربوط به دستمزد نیز در آمار منتشر شده این مرکز قرار خواهد گرفت.

در ادامه نشست، پژوهشگران این حوزه و خبرنگاران به نقد طرح آمارگیری نیروی کار و نوع انتشار آمارهای بازار کار و بیکاری پرداختند. یکی از پژوهشگران، برای تکمیل این طرح پیشنهادهایی ارائه داد و افزود: به‌عنوان یک پژوهشگر اقتصادی زمانی که با این داده‌ها کار می‌کنید اولین چیزی که به چشم می‌خورد این است که هیچ آماری از دستمزد و حقوق نیست. او در ادامه با تاکید بر دشواری جمع‌آوری اطلاعات در مورد دستمزد به دلیل اینکه ممکن است افراد دستمزد واقعی خود را ابراز نکنند، گفت اما روش‌هایی وجود دارد که می‌توان برای نمونه کوچکتری تحقیقات را انجام داد و سپس با روش‌های آماری آنها را به کل جامعه تعمیم داد.  بخش دیگری از انتقاد‌هایی که مطرح شد به سوالات پرسشنامه مربوط بود که محققان معتقد بودند افزودن برخی سوالات کوتاه که پاسخگویی به آنها ساده باشد می‌تواند سبب غنی‌تر شدن بخش پرسش از مشاغل غیررسمی شود. همچنین جای سوالاتی مانند اینکه شغل فرد رسمی است یا خیر، فرد شاغل قرارداد کار دارد یا خیر به علاوه پرسش از افراد غیرفعال، بحث تحصیلات و… در پرسشنامه‌ها خالی است. مورد دیگری که از دغدغه‌های پژوهشگران این حوزه بود زمان انتشار این آمار و در دسترس بودن آنها است. رئیس مرکز آمار نیز این انتقادات را پذیرفت و اعلام کرد که در بخش‌هایی که امکان‌پذیر است، اصلاحات لازم را در دستور کار قرار خواهد داد.

مشخص شدن مرز فقر

در ادامه نشست غلامعلی فرجادی به‌عنوان کارشناس اقتصادی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در مورد محاسبه یک ساعت کار در هفته به‌عنوان یک فرد شاغل تشریح کرد که این نوع محاسبه تغییری در نرخ بیکاری نخواهد داشت و افزود: از سال ۸۴ به بعد که نرخ بیکاری کاهشی بود برخی معتقد بودند علت این کاهش محاسبه یک ساعت کار در هفته است. این در حالی است که طی سال‌های مورد بررسی جمعیت فعال با افزایش چشمگیری مواجه بود که به دلیل رشد مخرج کسر، این نسبت خود را کاهشی نشان می‌داد.

فرجادی در ادامه تاکید کرد شاید دلیلی که افراد برای کم شماری بیان می‌کنند دلیل دقیقی نباشد و باید دقیق‌تر به بررسی موضوعات پرداخت و در نتیجه از آنجا که جمعیت افرادی که در بازه بین ۱۶ ساعت در هفته تا یک ساعت در هفته کار می‌کنند روندی کاهشی دارد، تاثیر چندانی در محاسبات کلی ندارد و این محاسبات دچار کم شماری نمی‌شود. فرجادی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مشخص نبودن خط فقر اشاره کرد و گفت باید یک نهاد مشخص مسوولیت انتشار خط فقر را بر عهده بگیرد تا درک مشترکی از مفاهیم اساسی در اقتصاد ایجاد شود.

تشریح شاخص‌های کار شایسته

علیرضا زاهدیان، معاون رئیس مرکز آمار ایران نیز با تاکید بر دشواری محاسبه دستمزد افراد به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر ۴ میلیون نفر در بخش کشاورزی و ۳ میلیون نفر در بخش ساختمان مشغول کار هستند و اگر از این افراد بپرسید که دستمزد شما چقدر است به دلیل نوع مشاغلی که دارند نمی‌توانند رقم دقیقی را ارائه کنند. او در ادامه صحبت‌های خود به شاخص‌های کار شایسته اشاره کرد و افزود آمارها نشان می‌دهد از مجموع شاغلین، ۴/ ۱ درصد به دنبال کار دیگری هستند چون معتقدند تعداد ساعتی که کار می‌کنند کافی نیست؛ ۴/ ۷ درصد اعلام کرده‌اند که کاری که انجام می‌دهند با تخصصشان همسو نیست و ۵ درصد به دنبال شغل دیگری می‌گردند زیرا نگرانی دارند که شغلشان پایدار نباشد. زاهدیان در ادامه صحبت‌های خود به بحث رضایت شغلی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر اگر از کارمندان دولت بپرسید که از کار خود راضی هستند، می‌گویند شغل آزاد بهتر است، در حالی که افرادی که شغل آزاد دارند به دنبال دستیابی به یک شغل دولتی هستند که این موضوع کار را پیچیده می‌کند.