رشد ۲۷ درصدی صادرات محصولات کشاورزی در ۶ ماهه نخست سال ۹۷

مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با انتشار گزارشی به بررسی آمار تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی در ۶ ماهه نخست سال ۱۳۹۷ و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های قبل پرداخته است.

این گزارش با بهره برداری، پردازش و تحلیل اطلاعات بخش کشاورزی و صنایع غذایی داده های آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران بدست آمده است. اطلاعات ماهانه سال جاری با داده های مدت مشابه شش سال گذشته (سال‌های ۹۰ الی ۹۶) مقایسه شده و در آن واردات محصولات اساسی کشاورزی و صنایع غذایی، صادرات محصولات عمده کشاورزی و صنایع غذایی و تراز تجاری شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷ و مدت مشابه سال های قبل نیز قید شده است.

• صادرات:

در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷، میزان صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ۳ میلیون و ۵۱۴ هزار تن و به ارزش ۳۱۴۹ میلیون دلار بوده که از نظر وزن ۶.۲ درصد و از نظر ارزش ۱۳.۶ درصد کل صادرات کالاهای غیر نفتی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان ارزش صادرات شش ماهه نخست سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷.۱ درصد افزایش داشته و در مقایسه با کلیه سال‌های قبل از آن بالاترین رقم بوده است.

اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوه های درختی به ارزش ۵۸۳ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۸.۵ درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش ۵۶۴ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۷.۹ درصد، زعفران ۱۵۱ میلیون دلار و سهم ارزشی ۴.۸ درصد و ماهی به ارزش ۱۱۷ میلیون دلار و سهم ارزشی ۳.۷ درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده است. بیشترین میزان صادرات (از نظر ارزش) به کشور های عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، هند، آلمان، ترکمنستان، ترکیه و کویت صورت گرفته که به ترتیب۴۰.۸، ۱۳.۸، ۶.۸، ۵.۷، ۳، ۲.۶، ۲.۴، ۲.۴، ۲.۳ و ۱.۸ درصد می باشد که در مجموع ۸۱.۶ درصد کل ارزش صادرات بخش کشاورزی کشورمان را بخود اختصاص داده اند (جدول ۱). متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۸۹۶ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیر نفتی کشور (۴۰۸ دلار) ۱۲۰ درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در شش ماهه نخست سال ۹۷، ۴۱۹۴۳ ریال لحاظ گردیده است.

جدول ۱- سهم کشورهای عمده از صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷

• واردات:

میزان واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماهه نخست سال جاری ۹ میلیون و ۶۲۵ هزار تن با ارزش ۵۲۹۷ میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن ۵۹.۳ درصد و از نظر ارزش ۲۳.۹ درصد کل واردات کشور را شامل می شود. میزان ارزش واردات ۶.۵ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و در مجموع ۶ درصد کمتر از میانگین سال‌های برنامه پنجم توسعه بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماهه نخست سال ۹۷، شامل ذرت ۹۷۱ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۸.۳ درصد، برنج به ارزش ۹۶۷ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۸.۲ درصد، دانه سویا به ارزش ۷۰۵ میلیون دلار و سهم ارزشی ۱۳.۳ درصد، روغن نباتی به ارزش ۴۶۲ میلیون دلار و سهم ارزشی ۸.۷ درصد، گوشت قرمز به ارزش ۳۵۸ میلیون دلار و سهم ارزشی ۶.۸ درصد، انواع میوه به ارزش ۲۴۲ میلیون دلار و سهم ارزشی ۴.۶ درصد، جو به ارزش ۲۱۹ میلیون دلار و سهم ارزشی ۴.۱ درصد و کنجاله دانه های روغنی به ارزش ۲۴۹ میلیون دلار و سهم ارزشی ۴.۷ درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که در مجموع ۷۸.۷ درصد ارزش واردات بخش کشاورزی را شامل می شوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی این بخش در شش ماهه نخست سال ۹۷، ۵۵۰ دلار می باشد، که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (۱۳۶۸ دلار) ۵۹.۸ درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی ۴۱۲۳۳ ریال لحاظ گردیده است.

کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل هند ۸۹۷، سوئیس ۷۰۰، امارات متحده عربی ۴۹۶، سنگاپور ۴۳۹، هلند ۳۷۱، انگلستان ۳۶۰، برزیل ۲۲۷، ترکیه ۲۰۳، فدراسیون روسیه ۱۹۷ و پاکستان ۱۷۳ میلیون دلار بوده که سهم ارزشی هر یک از کشورهای فوق الذکر از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ترتیب ۱۶.۹، ۱۳.۲، ۹.۴، ۸.۳، ۷، ۶.۸، ۴.۳، ۳.۸، ۳.۷ و ۳.۳ درصد بوده و در مجموع حدود ۷۶.۷ درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص داده اند (جدول ۲).

جدول ۲- سهم کشورهای عمده از واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷

• تراز تجاری:

تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در شش ماه نخست سال ۱۳۹۷، ۲۱۴۸- میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۲.۶ درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات ۲۷.۱ درصد افزایش و ارزش واردات ۶.۵ درصد کاهش داشته است) کسری تراز تجاری شش ماهه نخست سال ۹۷ نسبت به میانگین سالهای برنامه پنجم (۲۶۷۷- میلیون دلار)، ۱۹.۸ درصد بهبود داشته است.

• میزان بارندگی:

طی ۱۲ ماهه گذشته (۹۶.۷.۱ الی ۹۷.۶.۳۱) ۱۷۱.۱ میلیمتر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۶.۶ درصد کاهش و در مقایسه با بلند مدت (۴۹ ساله) نیز ۳۱.۶ درصد کاهش داشته است.

شامل: سیب زمینی، پیاز و موسیر، گوجه فرنگی، انواع کاهو، کلم و سایر سبزیجات تازه و یا خشک کرده و همچنین هندوانه، خیار و خربزه است.