زینب موسوی بررسی کلیات گزارش جدید کمیسیون تلفیق از لایحه بودجه ۹۷ کل کشور، امروز در دستور کار صحن علنی مجلس قرار دارد؛ گزارشی که یکشنبه و پیش از بازبینی کمیسیون تلفیق، طی اقدامی بی‌سابقه از سوی مجلسی‌ها رد شد. اما سوال اینجاست که کمیسیون تلفیق در بررسی مجدد آنچه از لایحه بودجه به تصویب رسانده بود، چه تغییرات و اصلاحات مهمی را به وجود آورد تا بتواند این بار رای موافق نمایندگان را در صحن علنی به‌دست آورد؟
به گزارش رتبه آنلاین، این کمیسیون در مهلت ۷۲ ساعته بازبینی خود، یکی از مناقشه‌برانگیزترین تبصره‌ها یعنی تبصره ۱۴ درباره منابع و مصارف اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را اصلاح کرده و در آن دو انتخاب را به دولت پیشنهاد داده است؛ در‌صورتی‌که دولت راه نخست یعنی سقف ۳۰ هزار میلیارد تومانی را برای پرداخت یارانه نقدی در پیش گیرد، باید برای توفیق در پرداخت، ۲۱ میلیون نفر را از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند؛ اما در راه دوم، مجلس به دولت این امکان را داده که سقف یارانه نقدی خانوارها را تا ۴۱ هزار میلیارد تومان افزایش دهد. دولت در صورت انتخاب این راه می‌تواند روند پرداخت یارانه در سال ۹۶ را در سال آینده نیز تکرار کند و بدون حذف افراد یارانه‌بگیر، به ۷۵ میلیون نفر یارانه نقدی پرداخت کند.
راه نخست؛ حذف ۲۱ میلیون نفر
براساس آنچه گفته شد کمیسیون تلفیق در مهلت ۷۲ ساعته بازبینی خود، در یک تغییر در منابع و مصارف یارانه نقدی، تعداد افرادی را که بر مبنای لایحه پیشنهادی دولت، باید در سال ۹۷ از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌شدند، کاهش داد. کمیسیون تلفیق در این تغییر، با افزایش ۷ هزار میلیارد تومانی سقف منابع برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها، عملا به دولت اجازه می‌دهد در سال ۹۷، به ۵۵ میلیون نفر، یارانه نقدی دهد. بر مبنای تصمیم اخیر کمیسیون تلفیق، سقف منابع برای یارانه نقدی افراد از ۲۳ هزار میلیارد تومان پیشنهادی دولت در لایحه بودجه، به ۳۰ هزار میلیارد تومان افزایش می‌یابد. حال با احتساب تعداد یارانه‌بگیران که براساس آمارهای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، درحال‌حاضر در حدود ۷۶ میلیون نفر است، دولت در سال آینده مجاز به حذف حدود ۲۱ میلیون نفر از یارانه‌بگیران است و سقف منابع ۳۰ هزار میلیارد تومانی برای یارانه نقدی در سال ۹۷، تنها کفاف یارانه نقدی حدود ۵۵ میلیون نفر را می‌دهد.
این در حالی است که بر مبنای مصوبه پیشین کمیسیون تلفیق در تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۹۷، با سقف ۲۳ هزار میلیارد تومانی برای یارانه نقدی، دولت باید در سال آتی حدود ۳۴ میلیون نفر را از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌کرد. این موضوعی بود که از ابتدای بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، با انتقادهایی روبه‌رو شد. با همه این انتقادها، کمیسیون تلفیق در تصویب تبصره ۱۴، علاوه بر تصویب سقف پیشنهادی دولت مبنی بر اختصاص ۲۳ هزار میلیارد تومان برای یارانه نقدی، دولت را مجاز به استفاده از دو ابزار «بررسی تراکنش مالی افراد» و «اجرای آزمون وسع» برای حذف حدود ۳۴ میلیون نفر از یارانه‌بگیران کرده بود؛ موضوعی که در مصوبه اخیر، با تداوم دو ابزار یاد شده، دولت می‌تواند حدود ۲۱ میلیون نفر از یارانه‌بگیران را در سال ۹۷ از فهرست یارانه نقدی حذف کند.
با این همه سوال دیگر آن است که این مابه التفاوت ۷ هزار میلیارد تومانی برای پرداخت یارانه نقدی خانوار از کدام منابع تامین می‌شود و پیشنهاد کمیسیون تلفیق چیست؟
کمیسیون تلفیق در تصمیم جدید خود، به‌طور کلی سقف درآمدی ناشی از هدفمندی یارانه‌ها را از ۸۷ هزار میلیارد تومان، به ۹۹ هزار میلیارد تومان افزایش داد؛ این یعنی این کمیسیون در گزارش جدیدش، ۱۲ هزار میلیارد تومان بر میزان درآمدی که دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۷ پیش‌بینی کرد، افزوده است. کمیسیون تلفیق در این روند افزایشی، بر میزان درآمد حاصل از صادرات فرآورده‌های نفتی ۷۷۰۰ میلیارد تومان افزود و درآمد حاصل از این محل را از حدود ۸ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده در مصوبه پیشین خود، به رقم ۱۵۷۰۰ میلیارد تومان رساند. بنابر آنچه سیده فاطمه حسینی، نماینده عضو کمیسیون تلفیق در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» مطرح کرد، از محل افزایش ۱۲ هزار میلیارد تومانی درآمد حاصل از محل هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۷ سقف منابع، ۷ هزار میلیارد تومان به یارانه نقدی خانوار اختصاص خواهد یافت. با این حال همچنان این سوال باقی است که این درآمد پیش‌بینی شده، تا چه میزان در سال ۹۷ تحقق خواهد یافت؛ موضوعی که می‌تواند دولت را با مشکل پرداخت روبه‌رو کند. دولت در شرایطی با مشکل مواجه نمی‌شود که درآمد پیش‌بینی شده به‌صورت کامل محقق شود.
راه دوم؛ تداوم یارانه ۷۵ میلیون نفر
از سوی دیگر، بر مبنای بندی که به جدول تبصره ۱۴ لایحه بودجه الحاق شده است، افزایش سقف یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها تا ۴۱ هزار میلیارد تومان از سوی دولت مجاز و امکان‌پذیر شده است. دلیل توجیهی کمیسیون تلفیق برای افزودن این بند، توجه به روند افزایشی تعداد یارانه‌بگیران سال ۹۶ بیشتر از سال ۹۵ و در نظر گرفتن افزایش جمعیت ناشی از زاد و ولد در سال ۹۷ است. افزایش سقف یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها تا ۴۱ هزار میلیارد تومان به معنای آن است که دولت می‌تواند به ۷۵ میلیون نفر یارانه نقدی پرداخت کند و ملزم به حذف جمعیت زیادی از یارانه‌بگیران نیست. براساس این تصمیم کمیسیون تلفیق، دولت می‌تواند راه بینابینی نیز برگزیند و به تناسب انتخاب سقف منابع از ۳۰ هزار میلیارد تومان تا ۴۰ هزار میلیارد تومان، یارانه نقدی پرداخت کند.
بنابر اظهار نظر منابع آگاه به نظر می‌ر سد دولت به تداوم پرداخت یارانه نقدی در سال آینده، همانند سال۹۶ تمایل دارد.
منبع : دنیای اقتصاد
