از ابتدای تاسیس صندوق توسعه ملی تا پایان نیمه اول امسال حدود 40 هزار میلیارد تومان از منابع ارزی آن به ریال تبدیل شده و در مرحله پرداخت به طرح‌های مختلف قرار گرفته است.
به گزارش رتبه آنلاین از فصل تجارت، از ابتدای تاسیس صندوق توسعه ملی در کنار تسهیلات ارزی، بخشی از منابع صندوق براساس تکلیف قانونی به تسیهلات ریالی اختصاص یافته است. این تسیهلات طبق قوانین بودجه سنواتی تا انتهای سال 1393 از طریق انعقاد قرارداد عاملیت ریالی با بانک‌های عامل پرداخته شده و از ابتدای سال 1394 صندوق نسبت به سپرده‌گذاری ریالی در بانک‌های دولتی وخصوصی جهت اعطای تسیهلات ریالی به طرح‌های تعیین شده، اقدام کرده است، در این حالت صندوق تنها عامل توزیع سپرده های ریالی بوده و نقشی در تخصیص موردی این تسهیلات به طرح ها و فعالیت ها ندارد و مسئولیت آن برای برعهده بانک‌های سپرده‌پذیر است.
بررسی گزارش عملکرد صندوق توسعه ملی در جریان پرداخت تسهیلات ریالی نشان از آن دارد که در سال‌های 1390 تا 1393، از محل قراردادهای عاملیت ریالی که بر اساس نظامنامه ضوابط و شرایط اعطای تسهیلات ریالی به متقاضیان از محل منابع صندوق توسعه ملی پرداخت شده است، حدود 11 هزار و 883 میلیارد تومان به طرح‌ها و پروژه‌های معرفی شده از طرف بانک‌های عامل، اختصاص و به حساب آن‌ها واریز شده است این در شرایطی است که تا پایان شهریور ماه 1397 نیز حدود 8574 میلیارد تومان بابت اصل تسهیلات دریافتی به صندوق بازپرداخت شده و 3309 میلیارد تومان نزد بانکها به عنوان اصل تسهیلات جاری باقیمانده است که با سود در سال‌های آتی دریافت خواهد شد.
اما از ابتدای سال 1397، در اجرای حکم ماده (52) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی، اقدام کرد. در نیمه اول امسال میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده توسط صندوق در این رابطه در بانک‌های دولتی و خصوصی، در مجموع برابر 3000 میلیارد تومان بوده است، بنابراین جمع سپرده گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال 1394 تا پایان شهریور ماه امسال حدود 25 هزار و 200 میلیارد تومان می‌رسد که از این رقم 184 فقره قرارداد با مبلغی حدود 13 هزار و 100 میلیارد تومان جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار (فعال) اختصاص دارد.
همچنین از مجموع 25 هزار و 200میلیارد تومان سپرده‌گذاری شده نزد بانکها، 16 هزار و 700 میلیارد تومان از اصل منابع نزد بانکها بوده که در قالب تسهیلات اختصاص یافته به متقاضیان به مرحله بازپرداخت نرسیده و مانده قابل تخصیص از محل قراردادهای جاری است. باقی منابع نیز در قالب بازپرداخت اصل سپرده‌ها و مانده مصرف نشده قراردادهایی که پایان یافته، به صندوق بازگردانده شده است. تمام این منابع بازگشتی و سودهای مربوطه، مجددا طی قراردادهای سپرده‌گذاری جدید جهت اختصاص به متقاضیان واجد شرایط، در اختیار بانکها قرار گرفته است.
از سوی دیگر، آمار سامانه مدیریت فرآیند تسهیلات صندوق توسط بانکها نشان می‌دهد که در نیمه اول امسال از محل قراردادهای فعال، مبلغی بالغ بر 3600 میلیارد تومان به متقاضیان اختصاص یافته است که با احتساب مبالغ اختصاصی قبلی در مجموع منابع تخصیص یافته به متقاضیان از ابتدای سال 1394 تا پایان شهریور ماه سال 1397 به 14 هزار و 230 میلیارد تومان می‌رسد که قسمتی از اصل این تسهیلات به صورت کامل به صندوق بازپرداخت شده و بخشی دیگر به عنوان تسهیلات جاری در اختیار متقاضیان قرار دارد.
اما با تصویب «قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» در سال 1396، به صندوق توسعه ملی اجازه داده شده تا با هدف ارتقای تولید و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری، معادل ریالی یک میلیارد و پانصد میلیون دلار را به صورت قرض‌الحسنه نزد بانک‌های کشاورزی، پست بانک و توسعه تعاون و صندوق کارآفرینی امید و صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی سپرده‌گذاری کند تا این منابع صرف اعطای تسهیلات به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی برای ایجاد اشتغال در روستاها و شهرهای زیر 10 هزار نفر جمعیت با اولویت روستاها و شهرهای زیر 10 هزار نفر جمعیت واقع در مناطق مرزی و عشایری شود.
این در حالی است که آمار نشان می‌دهد که صندوق توسعه ملی در شش ماهە اول سال 1397 و در مرحله دوم با اعلام سازمان برنامه و بودجه، حدود 1500 میلیارد تومان در بانکها یا صندوق‌های منتخب در قانون سپرده گذاری کرده که با مجموع مبالغ قبلی به 3000 میلیارد تومان می رسد.
بر این اساس میزان کل سپرده‌گذاری‌های ریالی انجام شده توسط صندوق توسعه ملی در بانک‌های دولتی و خصوصی از ابتدای سال 1394 تا انتهای شهریور ماه 1397، حدود 28 هزار و 200 میلیارد تومان است و در پایان شهریورماه مانده اصل این سپرده‌ها نزد بانکها مبلغی حدود 19 هزار و 700 میلیارد تومان بوده است. بر این اساس با احتساب حدود 11 هزار و 800 میلیارد تومانی که قبل از سال 1394 در قالب تسهیلات ارزی پرداخت شده بود رقمی بیش از 40 هزار میلیارد تومان در این بخش اختصاص یافته است.
گفتنی است که در از ابتدای تاسیس صندوق توسعه ملی تا پایان نیمه اول امسال در بخش تسهیلات ارزی نیز، از حدود 40 میلیارد دلار درخواست پذیرفته شده از سوی صندوق حدود 16 میلیارد دلار به بخش‌های مختلف پرداخت شده است.
