تهران شامگاه چهارشنبه با زلزله‌ای به قدرت ۲/ ۵ ریشتر لرزید. زلزله‌ای که هرچند هنوز معلوم نیست همان زلزله‌ای باشد که از سال‌ها پیش کارشناسان در مورد وقوع آن وعده می‌دهند، اما دل تهرانی‌ها و مسوولان را لرزاند و به مانوری طبیعی برای سنجش آمادگی کشور برای مقابله با حوادث احتمالی ناشی از زلزله تبدیل شد. زلزله‌ای که علی وکیلی نماینده مردم تهران از آن به‌عنوان پس‌لرزه نظام مدیریت بحران یاد می‌کند.
به گزارش رتبه آنلاین، کانون این زلزله سه کیلومتری ملارد تهران، هفت کیلومتری مشکین دشت استان البرز و ۹ کیلومتری شهریار اعلام شده است. براساس گزارش‌ها این زلزله در استان‌های البرز، قزوین، گیلان، قم و مرکزی نیز احساس شده است. همچنین بنا به اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، زمین‌لرزه چهارشنبه شب در استان‌های تهران، البرز، قم و مرکزی دو کشته و ۱۱۵ مصدوم برجا گذاشته است. هرچند پس از وقوع زلزله ستاد بحران کشور سریعا تشکیل جلسه داد و کلیه مراکز به حالت آماده‌باش درآمدند، اما هجوم مردم به خیابان‌ها و ترافیک گسترده و استفاده مردم از خطوط ویژه، در همان لحظات اولیه وقوع زلزله، نشان داد که مردم برای چنین موقعیت‌هایی در تهران آموزش ندیده‌اند. همچنان که محمدحسین مقیمی استاندار تهران با اشاره به ترافیک ایجاد شده در شهر تهران، با بیان اینکه در بخش هماهنگی‌های بین‌بخشی و نهادها با هم دچار مشکل هستیم، گفت: خوشبختانه مصدومی در زلزله نداشتیم در غیر این صورت با توجه به شلوغی و ترافیک شدید شهر مشکل امداد‌رسانی بسیار جدی بود. کمک به مصدومان و انتقال آنان به بیمارستان با چالش جدی مواجه خواهد شد، افزود: حادثه زلزله چهارشنبه شب محک خوبی برای ستاد بحران و شناخت برخی مشکلات و چالش‌ها بود. او در ادامه تصریح کرد: بالگرد‌های موجود شب نمی‌توانند پرواز کنند و تامین نور آنان در شب نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.
استاندار تهران با انتقاد شدید از انتشار اخبار بی‌اساس در برخی رسانه‌ها مبنی‌بر اینکه مردم از تهران خارج شوند، گفت: چنین اخباری به هیچ عنوان صحت ندارد و تکذیب می‌شود.
اصفهان، استان پشتیبان تهران
همچنین به گزارش «ایلنا» استاندار تهران اعلام کرد: استان‌های مرکزی، قم، البرز و مازندران به‌عنوان استان‌های معین استان تهران در صورت وقوع زلزله هستند. مقیمی افزود: اصفهان، استان پشتیبان تهران در صورت وقوع زلزله تعیین شده است.
لزوم آگاه‌سازی مردم
در همین ارتباط سیده فاطمه ذوالقدر، نماینده مردم تهران در مجلس در یادداشتی با انتقاد از ترافیک در سطح شهر پس از زلزله اخیر تهران و البرز نوشت: چهارشنبه شب زلزله ۲/ ۵ ریشتری تهران را لرزاند که خوشبختانه آسیبی برای شهر و شهروندان تهرانی به همراه نداشت، اما بیم زلزله‌ای شدیدتر و هشدارهای ایمنی اعلامی شهروندان تهرانی را سرگردان خیابان‌های شهر کرد. خیابان‌هایی که جوابگوی تردد این همه خودرو نبود و شهروندان نیز متاسفانه بعضا فارغ از تعهد و مسوولیت نسبت به همشهریان در هر جایی که توانستند خودروهای خود را پارک کردند که نظم تردد شهر را با اخلال مواجه کردند.
به گزارش «ایسنا» او در بخش دیگری از یادداشت خود با اشاره به اضطراب مردم پس از زلزله نوشت: با وجود آنکه آواری و آسیبی به ساختمان‌ها وارد نشد، اما همین اضطراب در رسیدن به جای امن، خود سبب مصدوم شدن برخی از شهروندان شد و شاخص مصرف سوخت را در شرایط بحرانی آلودگی هوای تهران بسیار بالا برد.
ذوالقدر در ادامه مطلب خود به بافت فرسوده موجود در شهر تهران و نبود ساختمان‌های امن و استاندارد اشاره کرد و با بیان اینکه با لرزش تهران جان قریب به ۶ میلیون نفر با خطر جدی مواجه می‌شود، نوشت: با فرض موجود بودن همه شرایط و امکانات اقتصادی و مالی و فنی و ساختاری، بهسازی، نوسازی و مقاوم‌سازی محلات شهر تهران حداقل ۱۲ سال زمان نیاز دارد که این خود بحرانی دیگر است که آستانه تحمل شهر تهران و شهروندان تهرانی بسیار کمتر از آن است. او همچنین در بخش دیگری از یادداشت خود بر لزوم آموزش و اطلاع‌رسانی‌های لازم اعم از آگاه‌سازی نسبت به اماکن امن موجود در هر منطقه، نحوه تردد و استفاده از خودروهای شخصی برای خروج از شهر، اطلاع‌رسانی به مردم در مورد کوتاه‌ترین مسیرهای دسترسی برای خروج از شهر یا رسیدن به محل‌های امن و پایگاه‌های امدادی موجود در هر منطقه شهری به شهروندان تاکید کرد.
انتقاد از ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه تهران
در کنار انتقادهای استاندار تهران و ذوالقدر، نماینده مردم تهران در مجلس، از کمبود امکانات در پایتخت در صورت وقوع زلزله، عبدالرضا هاشمزایی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به زلزله چهارشنبه‌شب تهران گفت: با ساخت‌و‌سازهای بی‌رویه‌ای که در تهران اتفاق افتاده و در کنار یک کوچه شش متری یک برج ۲۰ طبقه ساخته شده، اگر خدای نکرده یک زلزله هفت ریشتری در تهران بیاید، امداد هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد و فقط خداوند است که می‌تواند تهران را نجات دهد. او در گفتوگو با ایسنا تاکید کرد: اگر یک زلزله قوی در تهران اتفاق بیفتد امداد در تهران فلج خواهد شد و کاری نمی‌تواند انجام دهد. هاشمزایی با بیان اینکه بعید می‌دانم که بتوانیم سالی ۲۰ درصد نوسازی را که در برنامه پنج ساله تکلیف شده است در طول پنج سال عملی کنیم، افزود: آمارهایی که به ما می‌دهند حاکی از آن است که نزدیک به پنج میلیون نفر در تهران در بافت‌های فرسوده و قدیمی زندگی می‌کنند. این موارد اقداماتی نیست که امروز بتوان به سرعت آنها را انجام داد و جلوی ضایعات و مشکلات را گرفت، ولی به هر حال برای اجرایی شدن آنها باید گام برداشت. در درجه بعدی نیز مردم باید خونسردی خود را حفظ کنند و نیروهای نظامی و امدادی در آماده‌باش قرار گیرند که اگر خدای نکرده در تهران زلزله‌ای شدیدتر آمد بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند.
انتقاد از کمبود سوله‌های بحران در تهران
رئیس شورای شهر تهران، ری و تجریش نیز در گفتوگو با «ایلنا» گفت: حدود ۱۲۰ سوله مدیریت بحران باید برای شهر تهران ساخته شود که در حال حاضر نیز ۱۰۵ سوله ساخته شده است، اما این تعداد فقط برای حجم کشته و زخمی در حد ۳۰۰ هزار نفر است. محسن‌هاشمی، اظهار کرد: شبکه آب تهران وقتی زلزله بالای هفت ریشتری بیاید دچار مشکل می‌شود حتی آب می‌تواند آلوده شود. با توجه به اینکه لوله با انشعاب‌های بالا آب را در تهران منتقل می‌کنند امکان دارد سیل موقت نیز ایجاد شود؛ چراکه حجم آب زیاد است، اما قطعا به یک شبکه موازی به‌عنوان یک شبکه کمکی برای زلزله نیاز داریم که به وسیله مخازن صد مترمکعبی مجهز به دریچه لرزه‌ای باشند که در زمان زمین‌لرزه سریعا بسته شوند و آب را سالم نگه دارند. هاشمی در ادامه گفت: اگر یک زلزله هفت یا هشت ریشتری در تهران اتفاق بیفتد کشته و زخمی‌ها به مرز یک تا دو میلیون می‌رسد. فرآیند مربوط به یک زلزله خطرناک در وزارت کشور و شهرداری تهران مورد بررسی قرار گرفته است، اما در رابطه با آن هزینه‌ای نشده است. مثلا در یک زلزله خطرناک که کشته‌های بالا دارد باید ۳۱ استان تعیین شوند به هر استان زمینی داده شود تا سکوهایی را برای احداث چادر تعبیه کنند و امکانات را از قبل فراهم کنند تا بتوانند به بخشی از تهران خدمات دهند که متاسفانه هیچ یک از این کارها انجام نشده است؛ بنابراین قوانین و مصوبات در این خصوص وجود دارد، اما روند اجرایی شدن آن بسیار کند است و هنوز جای کار دارد.
پس‌لرزه نظام مدیریت بحران
علی وکیلی، نماینده مردم تهران در مجلس نیز با اشاره به زلزله چهارشنبه شب تهران گفت: زلزله اخیر نشان داد ما از لحاظ معماری بحران با مشکل جدی روبه‌رو هستیم. ما هیچ انسجام مدیریتی و یکپارچگی در تصمیم‌گیری و توزیع وظایف و آمادگی دستگاه‌ها در اطلس بحران نداریم. به گزارش «ایسنا» او زلزله تهران را پس‌لرزه نظام مدیریت بحران توصیف کرد و افزود: ما هیچ آمادگی از لحاظ مدیریتی برای یک بحران بزرگ در تهران نداریم. در کرمانشاه و سایر موارد نیز همین اتفاق افتاد و این ضعف مشاهده شد. وکیلی ادامه داد: ما مشکل محدودیت امکانات نداریم، بلکه مشکل ما تعدد دستگاه‌های دخالت‌کننده است.
آمادگی در تمامی سطوح
ازسوی دیگر به‌دنبال وقوع زلزله ۲/ ۵ ریشتری در تهران و البرز، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور اعلام کرد: از زمان وقوع زلزله در شامگاه چهارشنبه تمامی مسوولان و دستگاه‌های انتظامی، خدماتی و امدادی در تهران و سایر استان‌ها که تحت‌تاثیر این حادثه بودند در آمادگی کامل بودند و اکنون این آمادگی در تمامی سطوح وجود دارد. همچنین به گزارش «ایرنا» همه بیمارستان‌های دولتی در استان‌های تهران، البرز، قم، قزوین، مرکزی و گیلان در پی زمین‌لرزه چهارشنبه شب به حالت آماده‌باش درآمده‌اند و نیروهای تخصصی در این مراکز به‌صورت ۲۴ ساعته مستقر هستند.
زلزله در چند شهر دیگر
به هر ترتیب زلزله تهران و البرز هر چند خرابی در برنداشت، اما دو کشته بر جا گذاشت. یک زن ۷۰ساله که در شهریار دچار حمله قلبی شده بود و یک دختر ۱۰ ساله که در استان البرز دچار استرس شدید بود، در این حادثه جان خود را از دست دادند. همزمان با تهران، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶/ ۴ ریشتر چهارشنبه شب در ساعت ۲۳ و ۵۲ دقیقه و ۶ ثانیه تازه‌آباد سرپل ذهاب استان کرمانشاه را به لرزه درآورد. همچنین پنج‌شنبه شب زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۸/ ۳ ریشتر شهرستان بهبهان در استان خوزستان را لرزاند. در خبری دیگر زمین‌لرزه ۲/ ۵ ریشتری پنج‌شنبه شب کوهبنان واقع دراستان کرمان، پنج مجروح مستقیم و ۲۸ مجروح غیرمستقیم و ناشی از ترس و فرار از زلزله داشته است. درخبری دیگر زمین‌لرزه‌ای به بزرگی چهار ریشتر روز گذشته استان کرمان – حوالی هجدک را لرزاند.
احضار ۱۸ شایعه‌ساز
در خبری دیگر پلیس فتا از احضار ۱۸ شایعه‌ساز در مورد زلزله تهران خبر داد.
منبع : دنیای اقتصاد