سهامدارانی که تا چندی قبل به سودهای این بازار دل خوش کرده بودند ناباورانه آب شدن سرمایه هایشان را به نظاره نشسته اند. صف های فروش مرتبا پر حجم تر می شود؛ ولی خریدار قدرتمندی حتی در نمادهای بزرگ بازار مشاهده نمی شود. مسوولانی هم که تا چند وقت قبل مردم را به سرمایه گذاری در بورس تشویق می کردند و وعده حمایت از این بازار را می دادند، طوری بر این روزهای بازار چشم بسته اند که انگار اهالی بورس، اجنبی هستند و مشکلات شان اهمیتی ندارد.
علی صادقین کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با بورس نیوز در خصوص وضعیت بازار سرمایه بیان کرد: رفتار فعالان بازار سرمایه هیجانی نیست و اتفاقا رفتاری کاملا عقلایی است. این ترس از بازار سرمایه را دستورالعمل های یک شبه، ضد و نقیض گویی ها، و قوانین بی ثبات و مکررا در حال تغییر ایجاد کرد؛ نه مردم! مردم بر اساس تحلیل و برخی هم بر اساس تبلیغات صورت گرفته در مورد بازار سرمایه، وارد بورس شده بودند. این نوع عدم تحلیل پذیری بازار چه از لحاظ بنیادی و چه تکنیکال، اولین بار با اخبار متناقض مربوط به عرضه دارا دوم و بعد از آن هم، با دستورالعمل های مکرر سیاست گذاران اقتصادی ایجاد شد.
وی افزود: علاوه بر این در طی ۱۰ روز گذشته هیچ حمایت معناداری و محکمی از سوی حقوقی ها مشاهده نشد و از آن عجیب تر اینکه بسیاری از روزها، حقوقی ها فروش های بیشتری نسبت به حقیقی ها داشتند. در شرایطی هم که قرار بود از بازار حمایت شود و صف های فروش جمع شود، حقوقی ها به جای حقیقی ها اقدام به فروش و سیو سود کردند و در آتش رفتارهای هیجانی، دمیدند. پس نباید همه مشکلات را به گردن حقیقی ها انداخت؛ این گناه بزرگی است که حقیقی ها را مقصر جلوه دهیم؛ چرا که حقیقی ها ۲ _ ۳ روز رفتار هیجانی داشتند و نمی توان منفی های ۱۰ روزه را ناشی از رفتارهای هیجانی حقیقی ها دانست.
این کارشناس بازار سرمایه ضمن انتقاد از عدم حمایت از بازار اعلام کرد: در این ۱۰ روز، کدام حقوقی اقدام به جمع آوری کارآمد سهم های تحت حمایت خود کرد؟ به جای حمایت از بازار، سیاست گذاران مدام در حال نقض قوانین و دستورالعمل های قبلی هستند. مثلا به بهانه حمایت از بازار، چند روز درگیر زمان معاملات و دو شیفته شدن بازار بودیم و در نهایت هم زمان معاملات به حالت قبل بازگشت! این نوع آزمون و خطا ها در قوانین و مقررات بوده که موجب بی اعتمادی به بازار سرمایه شده و جمع آوری صف های فروش هم در گرو از بین بردن ترس بازار و بازگرداندن اعتماد از دست رفته است که البته هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است. در چنین شرایطی، اینکه بگوئیم بازار سرمایه بازار شفافی است که باید بر اساس عرضه و تقاضا، حرکت کند؛ فقط یک شعار زیبا است و بازار در حال حاضر به جای شعار و حرف های قشنگ، به حمایت واقعی نیاز دارد.
صادقین اضافه کرد: در اقتصاد قاعده ای بنام “اولین بهترین” وجود دارد که می گوید همه چیز باید بر مبنای مکانیزم بازار باشد. ولی وقتی اتفاقی غیرمترقبه رخ دهد یا مداخله ای در بازار صورت بگیرد که روند بازار را تحت تاثیر قرار دهد، باید به سراغ قاعده “دومین بهترین” رفت و در اینجا دومین بهترین، ورود دولت ها و حمایت از بازارها است. در بورس تهران تجربه بسیار موفقی در این زمینه داشتیم و زمان شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، با وجود تمام نگرانی ها یک حمایت کارآمد از بازار سرمایه شاهد بودیم. ولی الان حمایت خاصی صورت نگرفته و ظاهرا برای سیاست گذاران این نوع اصلاح کاملا طبیعی بوده است! در این وضعیت تحلیل بنیادی و تکنیکال جوابگوی بازار سرمایه نیست و به جای تحلیل باید به دنبال روانشناسی بازار و اصلاح آن باشیم. نه رشد پر شتاب بازار منطقی بود و نه ریزش شدید این چند روز، توجیه دارد.
وی در مورد خروج پول از بازار سرمایه گفت: پول از حساب ها خارج نشده و در قالب پول نقد فعلا در حساب ها باقی مانده است. بنابراین اگر حمایت کارآمد و با ثباتی از این بازار صورت بگیرد، در روزهای آینده شاهد رشد منطقی این بازار خواهیم بود؛ از منظر تکنیکال شاخص باید در محدوده ۱ میلیون و ۶۰۰ تا ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی، برگردد؛ اما اگر در دو روز آتی حمایت لازم از این بازار انجام نگیرد، بازار ریزش بیشتری خواهد داشت. در این وضعیت نمی توان توصیه ای به سهامداران کرد و فقط می توان گفت بازار سرمایه، بازار سرمایه گذاران صبور است و با تجربه تر های این بازار، چنین صحنه هایی زیاد دیده اند. امیدواریم نهادهای حقوقی و اقتصادی به کمک این بازار آمده و حمایت لازم را از این بازار داشته باشند. اتفاق خاصی در تورم، نرخ ارز، تورم انتظاری و… رخ نداده که ریزش سنگین بازار سرمایه را توجیه کند. قیمت بسیاری از نمادها به قیمت های ۲ تا ۳ ماه قبل برگشته و برای خرید جذاب شده است. بنابراین امیدواریم سهامداران سهم های ارزنده خود را راحت از دست ندهند.
