گزارش بانک مرکزی از شاخص بهای تولیدکننده بهمن ماه نشان می‌دهد که نرخ متوسط تورم پس از ۳۰ ماه از مرز تک رقمی بودن عبور کرده و در یازدهمین ماه سال دو رقمی شده است. از آنجا که تورم نقطه به نقطه ماه مورد بررسی به نسبت دی ماه یک واحد درصد افزایش داشته و به ۹/ ۱۱ درصد رسیده است، به نظر می‌رسد در صورت تداوم افزایش نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه، نرخ تورم متوسط نیز در ماه‌های آتی افزایش خواهد داشت. همچنین، بررسی روند شکاف بین دو شاخص تورم تولید کننده و تورم مصرف‌کننده نیز نشان می‌دهد که پس از مهر ماه سال جاری که شکاف تورمی ۲/ ۳ درصد بوده، شکاف دو شاخص مذکور در بهمن ماه بیشترین مقدار در سال بوده است.
به گزارش رتبه آنلاین، بانک مرکزی خلاصه نتایج شاخص بهای تولیدکننده در دومین ماه زمستان را منتشر کرد. براساس این گزارش شاخص بهای تولیدکننده رقم ۴/ ۲۶۱ واحد را پشت سرگذاشت که به نسبت دی ماه تورم مثبت ۱/ ۱ درصد را کسب کرده است. در واقع شاخص کل تولیدکننده در یازدهمین ماه سال حدود ۸/ ۲ واحد افزایش داشته است. روند حرکت رشد این شاخص از ابتدای سال نشان می‌دهد که بیشترین تورم ماهانه با مثبت ۷/ ۱درصد در مرداد ماه اتفاق افتاده است. پس از مرداد ماه تورم ماهانه این شاخص تا سه ماه روند نزولی پیدا کرده به‌طوری که در شهریور ماه با کاهش ۳/ ۰ درصد به حدود ۴/ ۱ درصد رسید. رشد این شاخص در مهرماه تقریبا ۳/ ۱ درصد بوده که تغییر چندانی با ماه پیش نداشته است. اما در دومین‌ماه پاییز حدود ۷/ ۰ واحد درصد کاهش داشته و به ۶/ ۰واحد درصد رسیده است. اما در آذرماه با افزایش چشمگیر مواجه شد و تورم ماهانه این شاخص به ۵/ ۱ درصد رسید. اما در دی ماه مجددا تغییر جهت داده و به ۱/ ۱ درصد کاهش پیدا کرد. در بهمن ماه نیز تورم ماهانه ۱/ ۱ درصد باقی ماند.
شکاف تورم تولیدکننده و تورم مصرف‌کننده
به‌نظر می‌رسد افزایش تورم تولیدکننده در سه ماه گذشته بر تورم مصرف‌کننده بی تاثیر نبوده است. براساس آمارهای منتشر شده تورم ماهانه مصرف‌کننده در بهمن ماه به ۹/ ۰ درصد رسیده که به نسبت دی ماه نیم واحد درصد افزایش داشته است. در نتیجه تورم بالای یک‌درصد تولید در دو ماه نخست زمستان بر رشد تورم مصرف‌کننده بی تاثیر نبوده و سبب افزایش آن در بهمن ماه شده است. از تورم تولیدکننده که روند قیمت‌ها را در مرحله تولید رصد می‌کند، به‌عنوان تورم پیش‌نگر یاد می‌شود چراکه افزایش قیمت‌ها در تولید خود را با یک وقفه در مصرف نشان خواهد داد. افزایش تورم در بخش تولید با افزایش تقاضا رقم می‌خورد. تقاضای بنگاه‌های تولیدی نیز در حالتی افزایش می‌یابد که بازار محصولات آنها داغ‌تر و با افزایش تقاضا مواجه شوند. این معادله به معنای خروج محصولات از انبار است که با توجه به نزدیک شدن به ماه پایانی سال و افزایش تقاضا برای کالاها، دور از انتظار نیست. علاوه براین، آمارها نشان می‌دهند که شکاف بین تورم مصرف‌کننده و تولیدکننده نیز در یازدهمین ماه سال با افزایش قابل ملاحظه‌ای مواجه بوده است. بر این اساس، شکاف بین تورم مصرف‌کننده و تولیدکننده در بهمن ماه ۵/ ۲ واحد درصد بوده که به نسبت دی ماه بیش از دو برابر شده است. بررسی روند شکاف بین این دو شاخص نیز نشان می‌دهد که پس از مهر ماه که شکاف تورمی ۲/ ۳ درصد بوده، شکاف دو شاخص مذکور در بهمن ماه بیشترین مقدار در سال بوده است.
علاوه براین، آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در بهمن ماه به حدود ۹/ ۱۱ درصد رسیده است. بررسی روند تورم نقطه به نقطه این شاخص نشان می‌دهد که از هفت ماه پیش تا زمان مورد بررسی (از تیرماه تا بهمن ماه) تورم نقطه به نقطه دو رقمی بوده است. در واقع آمارها نشان می‌دهد که تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در تیرماه سال جاری آخرین باری بوده که تک رقمی بوده است. همچنین در بهمن ماه بیشترین تورم نقطه به نقطه را به خود اختصاص داده است. براساس گزارش بانک مرکزی تورم نقطه به نقطه شاخص مذکور به نسبت دی ماه یک واحد درصد افزایش داشته است.
دو رقمی شدن تورم یازده ماهه
آمارهای رسمی نشان می‌دهند که شاخص بهای تولیدکننده در دوازده ماه منتهی به بهمن ماه ۱۳۹۶ نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن ماه ۱۳۹۵ به‌میزان ۲/ ۱۰ درصد افزایش یافته که در ۳۰ ما اخیر بی سابقه بوده است. روند میانگین شاخص بهای تولیدکننده نشان می‌دهد که آخرین باری که این تورم دو رقمی بوده در مرداد ۱۳۹۴ اتفاق افتاده است. آمارها نشان می‌دهد که شاخص بهای تولیدکننده در دوازده ماه منتهی به مرداد ماه ۱۳۹۴ به نسبت مدت مشابه سال گذشته خود نیز ۲/ ۱۰ درصد بوده است و پس از آن روند نزولی خود را تا مهر ۱۳۹۵ حفظ کرده تا به عدد ۲/ ۳ درصد رسیده است. اما پس از آن به‌نظر می‌رسد دوره رکود این شاخص به پایان رسیده و مجددا روند صعودی خود را از سر گرفته است. به این ترتیب میانگین دوازده ماهه شاخص بهای تولیدکننده تا پایان سال ۱۳۹۵ با ۸/ ۱ واحد درصد به حدود ۵ درصد رسیده است. این روند تا بهمن ماه سال ۹۶ ادامه یافته تا ۲/ ۱۰ درصد افزایش را ثبت کرده است. نرخ تورم متوسط دارای حافظه ۲۴ ماهه است و تغییرات ماه‌های گذشته نیز در افزایش و کاهش آن اثرگذار بوده است؛ بنابراین در صورت تداوم افزایش نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه، نرخ تورم متوسط نیز افزایش خواهد داشت.
آنالیز گروه‌های شاخص ساز
شاخص تولیدکننده برآیندی از حرکت ۸ گروه اصلی است. گروه ساخت یا صنعت، بیشترین تاثیر را در محاسبه شاخص کل دارد. ضریب اهمیت این شاخص بالای ۵۰ درصد است. گزارش منتشر شده نشان می‌دهد که بیشترین افزایش تورم در میان ۸ گروه اصلی، به گروه ساخت یا صنعت تعلق دارد. در این گروه، تورم ماهانه ۳/ ۲ درصد گزارش شده است. پس از آن گروه کشاورزی، ماهیگیری و جنگلداری در جایگاه دوم قرار گرفت و ۷/ ۰ درصد رشد داشت. از میان ۶ گروه باقی مانده، گروه سایر فعالیت‌های خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی نیز یک درصد تورم ماهانه را ثبت کرده است. گروه بهداشت و مددکاری اجتماعی و هتل و رستوران‌ها نیز تورم مثبت ماهانه را به‌دست آورده‌اند. بنابراین، تورم ماهانه گروه بهداشت و مددکاری اجتماعی ۴/ ۰ درصد مثبت بود. از سوی دیگر از میان گروه‌های مورد مطالعه، تنها یک گروه و آن هم گروه حمل و نقل و انبارداری تورم ماهانه منفی داشته است. شاخص این گروه طی دی ماه تا بهمن‌ماه تورم ماهانه منفی ۳/ ۱ درصد را به‌دست آورده است. همچنین، تورم دو گروه اطلاعات و ارتباطات و آموزش در مدت مورد بررسی ثابت بوده است. تورم گروه خدمات نیز در یک ماه منتهی به بهمن ماه با کاهش منفی ۶/ ۰ درصد مواجه بوده است. تورم نقطه به نقطه تمامی هشت گروه نیز بیشتر از صفر بوده است به‌طوری که بیشترین افزایش تورم نقطه به نقطه در میان گروه‌های مورد بررسی به گروه صنعت و ساخت و ساز تعلق دارد. در این گروه نیز تورم نقطه به نقطه ۳/ ۱۴ درصد بوده است. پس از آن گروه آموزش تورم نقطه به نقطه ۹/ ۱۳ درصدی را ثبت کرده است. در میان گروه‌های مورد بررسی گروه اطلاعات و ارتباطات کمترین افزایش تورم را داشته است. به‌طوری که تورم این گروه حدود ۳/ ۲ درصد بوده است.
منبع : دنیای اقتصاد
