رئیس کل بانک مرکزی میزان استقبال یک هفته‌ای از بسته جدید سیاست‌گذار را شاهدی بر عدم ناترازی بالا در بازار ارز تلقی کرد. به گفته ولی‌الله سیف، میزان استقبال آحاد جامعه از بسته ضدالتهاب نشان داده است که انتظارات منفی در مورد آینده بازار ارز و طلا وجود ندارد، چرا که سیل سرمایه‌گذاران به گواهی سپرده‌های ریالی جاری شد و درخصوص گواهی مبتنی بر ارز و پیش‌فروش سکه، استقبال کم‌تری صورت گرفته است. در حالی که اگر انتظار قیمت‌های بالا در آینده این دو بازار پیش‌بینی می‌شد، استقبال باید با فرمول دیگری همراه می‌شد. سیف از این کد به‌عنوان سیگنالی از جذاب بودن بازار پول یاد کرد. رئیس کل بانک مرکزی در یادداشتی تلگرامی، ضمن تشریح سیاست اخیر بانک مرکزی، نقش بخشنامه ۸ بندی در التهابات بازار ارز را رد کرد.
دفاعیه از بخشنامه ۸بندی
به گزارش رتبه آنلاین، رئیس کل بانک مرکزی به این ادعا که بخشنامه ۸ بندی نرخ سود منجر به التهابات ارزی در ماه‌های اخیر شده است، پاسخ داد. برخی سیاست جدید بانک مرکزی را عقب‌نشینی از سیاست قبلی عنوان می‌کنند. سیف در این باره تاکید کرد که بخشنامه بانک مرکزی در شهریور ماه درخصوص نرخ سود، صرفا نرخ‌های مصوب قبلی شورای پول و اعتبار را به اجرا درآورده و اقدام سیاستی جدیدی محسوب نمی‌شود. نرخ سود ۱۵ درصد از قبل در مصوبات شورای پول و اعتبار وجود داشته، اما نکته‌ای که بوده است هیچ‌گاه به‌طور دقیق در شبکه بانکی به مرحله اجرا نرسیده است. دلیل آن نیز رقابت بر سر نرخ سود بود؛ موسسات غیرمجاز معمولا نرخ‌های بالا را به مشتریان خود می‌دادند و از این رو، بانک‌های مجاز نیز برای جذب مشتری ناچار به بالابردن نرخ سود سپرده می‌شدند. اما پس از رنگ باختن موسسات غیرمجاز در بازار پول، بانک مرکزی برای اجرای سود ۱۵ درصد، بخشنامه ۸ بندی را در شهریور ماه تنظیم و برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد. نظام بانکی نیز این بار با اشتیاق بیشتری به استقبال نرخ سود ۱۵ درصد رفت. سیف در یادداشت خود تاکید کرده است که مصوبه شهریور ماه تنها تکرار مصوبات قبلی بود؛ البته باید این را اضافه کرد که این مصوبه در شرایط جدیدی ابلاغ شد و نقطه تفاوت آن با مصوبات قبلی، در شرایط پیرامون آن بود.
ادله دوم رئیس کل بانک مرکزی برای دفاع از بخشنامه ۸ بندی، کاهش سیالیت سپرده‌های بانکی به میزان قابل توجه است. سیف در این باره نوشت: «اگر مقرر بود که از محل گسیل نقدینگی به سمت سایر بازارها، بازار ارز با التهاب روبه‌رو شود، بالا بودن سهم سپرده‌های کوتاه‌مدت از کل سپرده‌های بخش غیردولتی در فضای قبل از اجرای بخشنامه فضای بسیار مناسب‌تری را نسبت به دوره بعد از بخشنامه یاد شده فراهم می‌کرد.» آمار سپرده‌ها نیز سخن رئیس کل را تایید می‌کند؛ چرا که پس از بخشنامه نرخ سود، کوچ بزرگی بین سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت رخ داد و از سیالیت سپرده‌های بانکی به شدت کاسته شد. سیف معتقد است که نه تنها سیاست‌های چند ماه گذشته بانک مرکزی درخصوص نرخ سود باعث نوسانات بیشتر بازار ارز نشده، بلکه سیاست‌های مذکور در عمل توانسته از التهابات بیشتر بازار ارز جلوگیری کند. دلیل دیگری که از نظر سیف، بخشنامه ۸بندی را مبرا از نوسانات ارزی می‌کند، وجود فاصله زمانی قابل توجه بین زمان اجرای بخشنامه ۸ بندی و افزایش نوسانات بازار ارز است. با توجه به سرعت بالای تاثیرپذیری میان بازار پول و بازار ارز، سیف معتقد است که وجود این شکاف زمانی، نشان‌دهنده عدم تاثیرپذیری بازار ارز از بخشنامه ۸بندی است.
پیام استقبال از بسته جدید
رئیس کل بانک مرکزی مباحث سیاسی در حوزه بین‌المللی و همچنین حضور سوداگران و سفته‌بازان در بازار ارز را دوعامل افزایش دامنه نوسانات و التهابات در بازار ارز توصیف کرد. التهاباتی که نگرانی‌هایی برای آحاد مردم و فعالان اقتصادی به وجود آورد. متعاقب این تحولات، بانک مرکزی با همراهی شبکه بانکی، مجموعه اقداماتی را در قالب یک بسته سیاستی اتخاذ کرد. انتشار اوراق گواهی سپرده ریالی با نرخ ۲۰ درصد و ریالی مبتنی بر ارز یک و دو ساله با نرخ سود به ترتیب ۴ و ۵/ ۴ درصد و در نهایت طرح پیش‌فروش سکه بهار آزادی از طریق شعب منتخب بانک ملی به‌صورت شش‌ماهه ۱۴میلیون ریال و یکساله ۱۳ میلیون ریال، اجزای بسته اخیر بانک مرکزی بودند که در بهمن ماه ۱۳۹۶ ارائه شد.
رئیس کل بانک مرکزی در یادداشت تلگرامی خود درباره میزان استقبال از بسته جدید بانک مرکزی نکاتی را اطلاع‌رسانی کرد. به نوشته سیف، در هفته اول اجرا، میزان استقبال آحاد جامعه از گواهی سپرده ریالی مبتنی بر ارز و پیش‌فروش سکه چندان زیاد نبوده و برعکس فروش اوراق گواهی سپرده ریالی با استقبال قابل توجهی روبه‌رو بوده است. سیف رفتار سرمایه‌گذاران را سیگنالی از این موضوع می‌داند که فعالان بازار انتظار ناترازیِ قابل توجهی در بازار ارز نداشتند؛ چرا که اگر غیر از این بود قاعدتا باید به سمت استفاده از ابزار اوراق گواهی مبتنی بر ارز و طلا می‌رفتند، این در حالی است که استقبال سرمایه‌گذاران و سپرده‌گذاران عمدتا به سمت گواهی سپرده ریالی به‌عنوان یکی از ابزارهای بازار پول بوده است. رئیس کل بانک مرکزی این امر را شاهدی بر نبود ناترازی بالا در بازار ارز و همچنین جذاب بودن بازار پول برای سپرده‌گذاران دانست. او از این واکنش سرمایه‌گذاران نتیجه گرفت که در مورد ثبات نسبی قیمت ارز و طلا در آینده انتظارات مثبتی وجود دارد.
رئیس کل بانک مرکزی ماهیت سیاست‌های پولی را کوتاه‌مدت قلمداد کرد و اقدام اخیر را در راستای رفع التهاب بازار ارز دانست. به عقیده او، عملکرد روزهای گذشته بازار حاکی از موفقیت بسته جدید سیاستی بانک مرکزی است. سیف در این باره نوشت: «اتخاذ سیاست‌های بانک مرکزی در بهمن ماه ۱۳۹۶، عمدتا با هدف زدودن التهابات کوتاه‌مدت اخیر در بازار ارز صورت گرفته و بدیهی است که با اجرای موفق آن، شرایط و فضای سیاست‌گذاری پولی و ارزی کشور به وضعیت عادی خویش باز خواهد گشت.» رئیس کل بانک مرکزی از هموطنان درخواست کرد که تحت تاثیر فضاسازی‌های انتظاراتی قرار نگرفته و با سرمایه‌گذاری در بازار رسمی کشور که از نرخ بازدهی مطلوب و جذابِ به مراتب بیشتری برخوردار است، علاوه بر سرمایه‌گذاری مطمئن و بدون ریسک، گام مهمی در جهت کمک به افزایش تولید و اشتغال بردارند. مردم می‌توانند با خودداری از ورود به فعالیت‌های سوداگرانه و سفته‌بازی ضمن بهره‌مندی از سود مناسب در سرمایه‌گذاری‌های مثبت، موجبات رشد تولید و اشتغال را در کشور فراهم کنند.
منبع : دنیای اقتصاد
