وقتی نامی از میوههای گرمسیری برده میشود آنچه اغلب به ذهن میرسد میوههایی مانند موز، انبه و خرما است در حالی که در سیستان و بلوچستان میوههایی گرمسیری متنوعی تولید میشود که نه تنها خیلی از ما آنها را ندیده و طعم آنها را نچشیده ایم بلکه نام آنها را هم نشنیده ایم.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، در نواحی جنوبی سیستان و بلوچستان که شرایط آب و هوایی تقریباً استوایی و گرم و مرطوبی دارد میوههای گرمسیری تولید میشود که حتی مردم خود استان فقط نامشان را شنیده اند و حتی از نزدیک آنها را ندیده اند.
در حال حاضر در شهرستان سرباز میوههایی به نام چیکو، گواوا (زیتون محلی)، پاپایا (خربزه درختی)، کنار، پالسا وسیتاپُل تولید میشود که چندان شناخته شده نیستند.
چیکو میوهای تقریباً شبیه کیوی اما کروی شکل است این میوه کاملاً گوشتی و شیرین است و هستهای در مرکز خود دارد.
گواوا شبیه گلابی و یا کروی شکل و میوه رسیده آن سبز متمایل به زرد است. این میوه دارای دانههایی شبیه گلابی و دارای عطر و طعم خاصی است.
کنار هم همان میوه درخت سدر است اما درختان کنار شهرستان سرباز از نوع پیوندی آن است و میوههای این درختان درشتتر از میوههای معمولی درخت سدر و بسیار خوش طعم تر و شیرینتر است.
خربزه درختی هم میوهای در حد و اندازه طالبی است و گوشتی نارنجی رنگ با دانههایی سیاه رنگ و ساچمهای شکل دارد که مادهای ژلاتینی اطراف دانهها را در بر گرفته است.
پالسا نیز مزهای ترش و شیرین دارد و شبیه گیلاس اما ریزتر است. میوه سیتاپل هم مخروطی شکل و دور نمایی مانند میوه درخت کاج دارد و سبز رنگ است و به دلیل ظاهرش به آن بستنی درختی هم میگویند.
این درختان میوه در مجموع بیش از ۵۳۰ هکتار از زمینهای زراعی شهرستان سرباز را به خود اختصاص داده اند که بیشترین آنها مربوط به گواوا با ۲۰۰ هکتار و کُنار با ۲۵۰ هکتار و کمترین آنها مربوط به سیتاپل با حدود پنج هکتار است.
رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در گفت وگو با ایسنا در این باره بیان کرد: خاستگاه میوههای گرمسیری که در جنوب سیستان و بلوچستان به عمل میآید شبه قاره هند است و آب و هوای گرم و مرطوب و استوایی مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستان سرباز که به هندوستان کوچک مشهور است امکان رشد و پرورش میوههای گرمسیری را میدهد.
زورقی میوههای گرمسیری را سرشار از مواد مغذی عنوان و اظهار کرد: اغلب این میوهها دارای طعم و عطر خاصی است که در صنایع مختلف عطر سازی، غذایی و حتی دارویی نیز کاربرد دارد اما هنوز در داخل کشور ناشناخته مانده است و حتی کار تحقیقاتی خاصی در این خصوص نشده است.
وی گفت: تنها مورد مصرف این میوهها به صورت تازه خوری است در حالی که قابلیت فرآوری زیادی دارند.
وی بیان کرد: هم اکنون پودر گواوا (زیتون محلی) برای تهیه شربت و برخی لوازم آرایشی آن که اقلامی وارداتی است در منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار یافت میشود و این نشان میدهد که سایر کشورهای تولید کننده این میوهها توانسته اند از چنین میوههایی بهره ببرند و در صنایع مختلف از آنها استفاده کنند.
زورقی تصریح کرد: میوههایی مانند چیکو و گواوا و خربزه درختی از آنجا ناشناخته هستند که هنوز به تولید انبوه نرسیده اند و در سالهای اخیر تا حدودی بر میزان کشت آنها افزوده شده است.
رئیس جهاد کشاورزی استان تصریح کرد: استان توانمندیها و استعدادهای خاصی در تولید انواع محصولات گرمسیری و نیمه گرمسیری و محصولات خارج از فصل و تولیدات دامی و شیلاتی دارد.
زورقی گفت: این استان رتبه نخست محصولات گرمسیری را در کشور به خود اختصاص داده است. ˈ
وی بیان کرد: موز بیشترین میزان تولید محصولات گرمسیری سیستان و بلوچستان را دارد و سایر محصولات شامل انبه، چیکو، گواوا، کنار، نارگیل، تمرهندی و پاپایا (خربزه درختی) در ردهها بعدی قرار دارند.
وی با بیان اینکه شرایط آب و هوایی جنوب سیستان و بلوچستان برای کشت محصولات گرمسیری بسیار مناسب است اظهار کرد: سالانه بیش از هشت هزار هکتار به کشت این محصولات اختصاص مییابد.
وی با اشاره به اینکه بیشترین سطح زیر کشت محصولات گرمسیری جنوب استان با پنج هزار هکتار به کشت موز اختصاص دارد، افزود: سالانه ۱۳۵ هزار تن محصول موز از این سطح در استان تولید میشود.
وی ادامه داد: بیشترین میوههای گرمسیری تولیدی در سیستان و بلوچستان بعد از موز به ترتیب به انبه با هزار و ۴۰۰ هکتار، کُنار با هزار هکتار، گوواوا با ۷۰۰ هکتار و چیکو با ۴۰۰ هکتار اختصاص دارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه میوههای گرمسیری در شهرهای کنارک، سرباز،نیکشهر و چابهار کشت و تولید میشود، افزود: این محصولات علاوه بر مصرف داخلی استان به سایر استانهای کشور نیز صادر میشود.
زورقی بیان کرد: خوشبختانه با وجود شرایط مطلوب آب و هوایی جنوب استان نهال میوههای گرمسیری نیز در این مناطق تولید میشوند و به صورت یارانهای در اختیار کشاورزان قرار میگیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: همچنین در راستای تأمین نیاز باغداران استان دانش تولید نهال میوههای گرمسیری با تلاش کارشناسان و محققان استان بومی سازی شد.
وی افزود: به همت کارشناسان و با استفاده از روش کشت بافت ارقام تجاری و پرمحصول موز، خرما و انبه در این مرکز کارهای بهینه سازی و بومی سازی تولید نهالهای گرمسیری انجام شده است.
وی اضافه کرد: مرکز ایرانشهر بعد از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرج دومین مرکز مجهز تحقیقاتی کشور است.
به گفته این مسئول با اجرای این طرح امکان تولید انواع نهالهای گرمسیری در سریعترین زمان ممکن و بطوریکنواخت در آزمایشگاه کشت بافت ایرانشهر فراهم شده است.
زورقی یکنواختی مزرعهها، عاری بودن از آلودگی و بیماری نهالهای تولیدی، زودرس بودن محصول بعد از انتقال به زمین اصلی و افزایش تولید در هر هکتار را از مزایای کشت بافت عنوان کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یادآور شد: مهمترین راه رونق کشاورزی استان، استفاده بهینه از آب و خاک، اجرای طرحهای نوین آبیاری به ویژه انتقال آب با لوله، توسعه صنعت بیمه آب و خاک کشاورزی است.
وی تاکید کرد: سهم عمدهای از اشتغال استان وابسته به بخش کشاورزی است.
زورقی افزود: با بررسی استعدادهای کشاورزی، توان تولید محصولات کشاورزی در استان افزایش مییابد.
همچنین در بازدیدی که حجتی وزیر جهاد کشاورزی از گلخانه تحقیقاتی پرورش نهال کشت بافتی آناناس در چابهار داشت گفت: با توجه به شرایط منحصر به فرد منطقه، چابهار بهشت گمشده ایران است.
وی تصریح کرد: وضعیت گرمایی و تابش نور خورشید بهترین شرایط را برای توسعه و تولید نباتات گرمسیری در شهرستان چابهار را فراهم کرده است
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: تولید محصولات گرمسیری از نظر اقتصادی، درآمد زایی و ایجاد اشتغال ارزش افزوده بالایی دارد
وی افزود: میوه آناناس از خارج از کشور وارد میشود تولید آناناس در داخل کشور با توجه به قیمت آن در بازار بسترساز رونق اقتصادی و تولید خواهد بود.
رئیس جهاد کشاورزی استان نیز بیان کرد: در قالب طرح بررسی سازگاری آناناس و به منظور توسعه کشت آن در کشور تعداد ۵ هزار اصله نهال کشت بافتی آناناس از کشور هندوستان وارد گردید
زورقی اظهار کرد: در حال حاضر ۸۰۰ اصله نهال در این ایستگاه تحقیقاتی چابهار و۲۵۰۰ اصله نیز در ایستگاه تحقیقات باهوکلات به منظور تولید پاچوش و میوه نگهداری میگردد بقیه نهالهای وارداتی به پژوهشکده گل و گیاهان زینتی محلات ارسال شده است.
وی افزود: این طرح با حمایت و همکاری معاونت باغبانی وزارت جهادکشاورزی و مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی و سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان در حال انجام است.