رقابت پذیری اقتصاد ملی چیزی فراتر از جمع ساده یا میانگین رقابت پذیری شركتهای آن است و در مجموع رقابت پذیری یك اقتصاد به رقابت پذیری شركتهای داخل آن بستگی دارد.
به گزارش رتبه آنلاین، زمانی که رقابت پذیری در یک صنعت مورد مطالعه به عنوان محیط فعالیت و رقابت بنگاه ها در نظر گرفته می شود ماهیتی زیرساختی به خود می گیرد که باید به صورت ملی به این موضوع نگریست. در اکثر کشورهای درحال توسعه، بنگاه های اقتصادی توانایی شان در حوزه رقابت پذیری محدود است و منافع حاصل از بهبود بهره وری لزوماً به رقابت پذیری بالاتر ختم نمی شود.
اهمیت سیاست های رقابتی و نقش آن در بسترسازی حرفه ای رقابت سالم و توسعه رقابت پذیری از یک سو و نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی در افزایش رقابت پذیری از سوی دیگر از ضرورت های انجام این گزارش به شمار می آید.
بررسی حرفه ای موضوع تجارت (از منظر توسعه صادرات و مدیریت واردات حرفه ای) از دیگر موارد قابل تامل در انجام این گزارش‌هاست.
فشارهای رقابتی بر بنگاه های اقتصادی
عدم توجه کافی به موضوع رقابت پذیری و الزامات آن می تواند منافع حاصل از آزادسازی تجاری و خصوصی سازی را به حداقل برساند. افزایش فشارهای رقابتی بر بنگاه های اقتصادی در چند سال اخیر بیش از هر زمان دیگری قابل لمس بوده است. در شرایطی که مرز بین بنگاه های اقتصادی به واسطه سرعت انتشار اطلاعات و به لطف توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی کمرنگ شده است، بنگاه های اقتصادی به منظور بقا و ادامه حیات خود چاره ای جز بالابردن توان رقابتی خود نه تنها در سطح صنعت خود بلکه در سطح ملی و فراملی ندارند. از این رو توسعه یک مدل رقابت پذیری حرفه ای و رتبه بندی خروجی های آن و درک عوامل تاثیرگذار بر افزایش توان رقابت پذیری بنگاه ها و ایجاد بستر مناسب برای رشد و توسعه آن ها امری ضروری به نظر می رسد.
با توجه به اینکه این بررسی به صورت مطالعه موردی برای صنعت خاصی انجام می شود، برای تمامی شرکت ها که در این بررسی مورد مطالعه قرار می گیرند، گزارشی از وضعیت رقابت پذیری آنها تهیه می شود. در سطحی بالاتر این مدل امکان بررسی وضعیت رقابت پذیری صنعت داروسازی را در طی چند سال اخیر فراهم می آورد. در نتیجه در صورتی که با استفاده از این مدل وضعیت رقابت پذیری سایر بخش های اقتصادی اندازه گیری شود امکان مقایسه و رتبه بندی صنایع مختلف در کشور نیز از این منظر فراهم خواهد شد.
بخش عمومی
- اصلاح ساختار اقتصادی كشور و توسعه مفهوم بهبود مستمر محیط کسب و کار
- اصلاح نظام و روش های بنگاه داری صنعتی
- ارتقاء بهره وری ملی
- استفاده از بهینه کاوی عملکردی مالی به عنوان ابزار مطمئن در تعیین جایگاه هر بنگاه
بنگاه های اقتصادی
- افزایش توان رقابت پذیری
- افزایش خلق ثروت و ایجاد رابطه برد برد برد
- افزایش سطح درآمد
صنعت مورد مطالعه
- گذار از شرایط نابسامان اقتصادی
- مطالعه و شناسایی نقاط قوت و نواحی قابل بهبود و شناسایی فرصت های بهبود
- شناخت مناسب از صنعت مربوطه
- ایجاد یک پایگاه داده با صحت و دقت بالا در سطح ملی از وضعیت عمومی صنعت
- ایجاد یک پایگاه داده مطمئن از میانگین های صنعت
نتایج مورد انتظار در این گزارش‌ها:
- شناسایی معیارهای عملیاتی و اجرایی قابل استفاده در اقتصاد ایران جهت بهره گیری در مدل رقابت پذیری طراحی شده
- تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارهای شناسایی شده نسبت به یکدیگر
- تعیین میزان جامع بودن و درست بودن مدل طراحی شده جهت اندازه گیری رقابت پذیری بنگاه های مورد بررسی
- اندازه گیری میزان رقابت پذیری بنگاه های اقتصادی
- تعیین رتبه هر شرکت داروسازی از منظر میزان رقابت پذیری
اهداف گزارش
هدف کلی این گزارش، طراحی مدل رتبه بندی رقابت پذیری بنگاه های اقتصادی و مطالعه موردی در گروه مورد بررسی است.
اهداف ویژه و کاربردی: بر این اساس تعدادی بنگاه اقتصادی انتخاب شده که اطلاعات آنها طی 6 سال اخیر موجود است. براساس مدل طراحی شده شاخص رقابت پذیری برای آنها اندازه گیری می شود و در نهایت رتبه این شرکت ها اعلام خواهد شد.
این گزارش سعی دارد به منظور ترغیب سازمان های ایرانی به افزایش توان رقابت پذیری خود مدلی کاربردی برای اقتصاد ایران پیشنهاد نماید، کاربری این مدل برای تمامی بخش های مختلف اقتصادی فعال در کشور مورد استفاده خواهد بود و با توجه به اینکه در طراحی این مدل از مدل های بین المللی نیز استفاده شده است، امکان مقایسه وضعیت بنگاه های اقتصادی ایرانی با شرکت های خارجی نیز فراهم می گردد.
اهداف ویژه
- تعیین مولفه ها و شاخص های موثر بر وضعیت رقابت پذیری شرکت تولید دارو و میزان تاثیرگذاری هر کدام
- تعیین وضعیت رقابت پذیری هر کدام از بنگاه های اقتصادی بررسی شده و در نهایت تعیین رقابت پذیری هر یک از آنها
تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی
رقابت پذیری سازمان از سوی بسیاری از محققان به صورت مفهومی چند بعدی ارایه شده است، آمباشتا و مومایا)2002). آکیموا(2000) نیز به رقابت پذیری به عنوان مفهومی چند بعدی نگریسته و آن را در سطح سازمان تعریف می کند.
طبق تعریف مارتز، رقابت پذیری معادل قدرت اقتصادی یك واحد در مقابل رقبایش در بازاری است كه براحتی كالاها، خدمات، مهارت ها و ایده ها فراتر از مرزهای جغرافیایی عرضه می شود. رقابت پذیری در سطح بنگاه می تواند بعنوان توانایی بنگاه در طراحی، تولید و بازاریابی محصولات و فروش آن ها بیشتر از رقبا تعریف شود . به گفته كریستنسن از دانشكده بازرگانی دانشگاه هاروارد، درصورتی دولت ها قادر به رقابت هستند كه بنگاه های آن ها بتوانند رقابت كنند . پورتر بیان می كند كه این یك بنگاه است كه در بازار رقابت می کند و نه دولت (پورتر، 1998). مک گاهان (2006) در گزارشی نشان می دهد که 36 درصد از واریانس سوددهی وابسته به ویژگی های درونی شرکت ها و فعالیت های آن ها دارد. صاحبنظران دیگری چون بارتلت و قوشان (1989) و پراهالد و همل (1990) نیز برای شناسایی منابع رقابت پذیری بنگاه ها بر خود بنگاه و استراتژی هایش و موقعیت منابعش تمرکز کرده اند.
ارزیابی عملکرد: فرآیند سنجش و اندازه‌گیری عملکرد دستگاهها در دوره‌های مشخص به گونه‌ای که انتظارات و شاخص های مورد قضاوت برای دستگاه ارزیابی شونده شفاف و از قبل به آن ابلاغ شده باشد.
بهینه کاوی: فرایندی مستمر و سیستماتیك، برای شناسایی، تحلیل و پیاده‌سازی بهترین اقداماتی كه موجب ارتقای عملكرد سازمان‌ها می‌شود.
بنچ مارک مالی : انجام تحلیل مالی و مقایسه نتایج آن در تلاش صورت گرفته برای ارزیابی کلی رقابتپذیری سازمان خودی میباشد.
سرفصل های مالی مورد استفاده در اندازه گیری شاخص های بهره وری
ارزش افزوده: ارزش افزوده مهمترین متغیر اقتصادی است که در محاسبه شاخصهای بهره وری مورد استفاده قرار می گیرد. برای محاسبه تعداد زیادی از شاخصهای بهره وری از ارزش افزوده بنگاه اقتصادی در یکسال مالی به عنوان یکی از مهمترین خروجیها استفاده می شود.
روش درآمد:
چون ارزش افزوده بین عوامل ایجاد کننده آن توزیع می شود، لذا می توان آن را از جمع اقلام زیر نیز محاسبه کرد:
(….+هزینه تسهیلات اعتباری+سود) مازاد عملیات+ (سوبسید- مالیاتهای غیر مستقیم)= ارزش افزوده
(هزینه مصرف سرمایه ثابت) استهلاک + جبران خدمات کارکنان+
ارزش ستانده: ارزش ستانده یک بنگاه اقتصادی طی یک دوره معین برابر ارزش کلیه محصولات تولید شده توسط آن بنگاه اقتصادی در همان دوره است.
مصارف واسطه: مجموع ارزش کالاهای بی دوام و کم دوام و خدماتی که در جریان تولید محصولات بنگاه مورد استفاده قرار می گیرد، مصارف واسطه نامیده می شود.
هزینه نیروی کار: هزینه نیروی کار یا مزد و حقوق پرداختی به کارکنان یک بنگاه اقتصادی که به آن “جبران خدمات کارکنان” نیز گفته می شود، شامل مجموع پرداختیهای نقدی و غیر نقدی ناخالص بنگاه اقتصادی تحت عناوین حقوق، مزایا، پاداش، اضافه کار، حق مسکن، حق عیال، حق اولاد، لباس، خواربار و امثال آن می باشد، که به صورت مستمر و غیر مستمر در طول یکسال توسط کار فرما به کارکنان شاغل تمام وقت یا پاره وقت داده می شود.
تعداد کارکنان شاغل: کارکنان شاغل در سازمان اعم از رسمی، قراردادی، پیمانی، ماهر و نیمه ماهر، تمام وقت و پاره وقت و نیز کارکنان فامیلی، جزء کارکنان شاغل یک بنگاه اقتصادی محسوب می شوند.
هزینه انرژی: ارزش مصارف انرژی که در طول یکسال مالی مصرف شده است که شامل هر یک از انواع صورت های انرژی مصرف شده در یک بنگاه اقتصادی می باشد.
دارائیهای ثابت: مجموع ارزش دارائیهای ثابت مشهود یک بنگاه اقتصادی با عمر مفید بیش از یکسال، شامل ساختمان، ماشین آلات، وسایل نقلیه، وسایل کار، اثاثیه اداری، کامپیوتر و مانند آن می باشد که در پایان سال مالی به قیمتهای روز محاسبه می شود.
سرمایه عملیاتی: ارزش دارائیهای ثابت مشهود یک بنگاه اقتصادی بانضمام سرمایه های جاری، شامل وجوه نقد، حسابهای دریافتنی و سایر دارائیهایی که قابلیت تبدیل به وجه نقد را در طول یکسال دارند، سرمایه عملیاتی یک بنگاه اقتصادی را در پایان سال مالی تشکیل می دهد.
استهلاک: استهلاک یا مصرف سرمایه های ثابت شامل هزینه هایی است که برای ساختمانها، ماشین آلات، وسایل نقلیه، مبلمان، کامپیوتر و سایر کالاهای سرمایه ای و ملموس یک بنگاه اقتصادی صرف و در دفاتر حسابداری ثبت و منظور می شود.
