طبق قانون هر گونه اوراق بهادار از جمله بازار آتی ارز باید در بازار سرمایه شکل بگیرد اما قیمت مرجع این بازار می‌تواند از بازار نقد کشف شود. این طور که مسئولان می‌گویند زمان‌بندی و جزئیات راه‌اندازی بازار متشکل ارز را نهاد ناظر بازار پول مشخص خواهد کرد.
در اواسط تیر ماه امسال بود که نمادهای گواهی صادراتی یورو و گواهی صادراتی دلار با نام‌های «گواهی ۱» و «گواهی ۲» در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قید و قرار بر این شد که ۲۰ درصد اظهار نامه‌های ارزی کالاهای صادراتی در بورس داد و ستد شود.
در آن زمان مدیر نظارت بر بازارهای سازمان بورس در مورد معاملات بازار گواهی ارز اعلام کرد که “شروع معاملات این بازار به تصمیم‌سازی‌ها در وزارت صنعت معدن و تجارت و بانک مرکزی بستگی خواهد داشت. قیمت و حجم عرضه در این بازار از اهمیت بالایی برای تعدیل نرخ و تنظیم بازار خواهد داشت. ” اما در نهایت این طرح مسکوت ماند و قرار شد آن ارزها نیز در سامانه نیما اظهار شوند.
اما با رفتن ولی الله سیف از بانک مرکزی و به ریاست رسیدن عبدالناصرهمتی در این بانک به تازگی دوباره درباره معاملات ارز در بورس اظهار نظرهایی شده است، به طوری که همتی چند روز پیش از راه‌اندازی بازار معاملات آزاد نقدی و حواله ارزی خبر داد و اعلام کرد که این بازار مبتنی بر ساز و کار حراج، با هدف کشف قیمت ارز و تسهیل تامین نیازهای خدماتی و خرد مردم خواهد بود و با مشارکت بانکها و صرافی‌های مجاز و نظارت و بازگردانی بانک مرکزی در آینده نزدیک به طور گام به گام و با تمرکز بر معاملات نقدی راه‌اندازی خواهد شد.
اما باید بدانیم که این بازار نقد ارز است که می تواند در بازار پول شکل بگیرد و معاملات آتی ارز و هر گونه معاملات اوراق بهاداری باید مطابق قانون در بازار سرمایه انجام شود.
در تازه ترین اظهار نظر ها رئیس سازمان بورس در این مورد گفته که “بانک مرکزی اعتقاد دارد که بازار نقدی ارز باید در بازار پول شکل بگیرد اما در عین حال، بر اساس قانون باید اوراق مشتقه ارز همانند قرادادهای آتی یا قرادادهای سلف در بازار سرمایه معامله شود. ”
محمدی همچنین با اشاره به اینکه باید ارز یک قیمت مرجع داشته باشد، تاکید کرد: هر گونه اوراق بهادار باید در بازار سرمایه معامله شود، بنابراین اگر بازار نقدی مناسبی به وجود آید و یک قیمت مرجع در آن شکل بگیرد، بازار سرمایه آمادگی راه اندازی بازار قراردادهای مالی این اوراق را دارد. مصوبه شورای عالی بورس نیز از حدود سه سال گذشته وجود دارد که راه اندازی و معامله بازار قراردادهای آتی ارز در بازار سرمایه را مجاز و قانونی کرده است.
وی همچنین یادآور شد: زمان بندی و جزئیات راه اندازی این بازار وابسته به تصمیم بانک مرکزی است، اما در ارکان بازار سرمایه آمادگی راه اندازی این بازار جدید از مدت ها پیش تا به امروز وجود دارد به طوری که فرابورس و بورس کالا از ماه ها قبل، بسترها، سامانه معاملاتی و سایر موارد مرتبط با این بازار را آماده کرده اند تا با همکاری بانک مرکزی هر زمان تصمیم گیری نهایی اتخاذ شد، این بازار در بورس راه اندازی شود.
اما باید دید که دولت بانک مرکزی، وزارت صنعت و معدن و در نهایت سازمان بورس درباره معاملات ارز در بازار پول و سرمایه به گجا می رسد و این سیاست در صورت پیگیری بر قیمت ارزهای خارجی در ایران چه تاثیری می‌گذارد.
