دوران مظفرالدين‌شاه و برابری ارزش دلار و تومان

 به گزارش رتبه آنلاین از چمدان : در زمان شاه طهماسب صفوي يعني در سده شانزدهم ميلادي، واحد پول ايران «شاهي» بود و هر ۲۰۰ شاهي برابر با يک «تومان». طبق مندرجات سفرنامه جنکينسون، در آن زمان هر شاهي با يک شيلينگ انگليس برابر بود. هر پوند استرلينگ برابر با ۲۰ شيلينگ است. بنابراين يک تومان ايران برابر بود با ۱۰ پوند انگليس. يعني ارزش پول ايران ۱۰ برابر پول انگليس بود.

سکه اردشیر بابکان

در سده هجدهم ميلادي، ارزش تومان ايران به‌تدريج کاهش يافت و ارزش پوند انگليس افزايش. در نيمه اوّل سده نوزدهم ميلادي، يعني در دوران سلطنت فتحعلي‌شاه و محمد شاه قاجار، دو پوند استرلينگ برابر با يک تومان ايران شد. در اين زمان يک پوند برابر بود با ۲۵ فرانک فرانسه و ۱۰ روپيه هند. يعني، يک تومان ايران برابر بود با ۵/ ۱۲ فرانک فرانسه. در همين زمان، يک تومان ايران با دو دلار و پنجاه سنت آمريکا برابر بود.

سکه بیست شاهی شاه صفی دوم به سال ۱۶۹۰

پس از قحطي بزرگ ۱۲۸۸ ق. ارزش پول ايران سير نزولي را آغاز کرد؛ با قتل ناصرالدين‌شاه (۱۸۹۳) اين کاهش ادامه يافت و با انقلاب مشروطه (۱۹۰۵-۱۹۰۷) شدت گرفت. اندکي قبل از قتل ناصرالدين‌شاه، در سال ۱۸۹۱ يک پوند استرلينگ برابر با ۵/ ۳۲ قران بود که اندکي پس از قتل ناصرالدين‌شاه در سال ۱۸۹۴ به ۵/ ۴۸ قران رسيد. ۱۰ قران برابر با يک تومان بود. يعني در اواخر سلطنت ناصرالدين‌شاه ارزش پوند بريتانيا ۲۵/ ۳ برابر تومان ايران و پس از قتل او، در زمان سلطنت مظفرالدين‌شاه، حدود ۸۵/ ۴ برابر تومان ايران شد. پس از انقلاب مشروطه يک پوند برابر با ۶۰ قران بود يعني ارزش پوند انگليس ۶ برابر تومان ايران شد. در اواخر سده نوزدهم و اوائل سده بيستم ميلادي تا جنگ اوّل جهاني، يک پوند انگليس تقريباً برابر با ۵ دلار آمريکا بود. بنابراين در دوران مظفرالدين‌شاه ارزش دلار آمريکا و تومان ايران تقريباً يکسان بود.

سکه طلا متعلق به دوران مظفرالدین شاه قاجار | ۱۸۹۶ میلادی برابر با ۱۳۱۴ هجری قمری | ۱۲۷۵ خورشیدی

در زمان سقوط رضا خان و ورود ارتش‌های متفقين به ايران (۱۳۲۰ ش.) دلار آمريکا تقريباً يك و نيم تومان ايران بود. در سال ۱۳۳۲ يعني در اواخر دولت دکتر مصدق و زمان کودتاي ۲۸ مرداد، يک دلار آمريکا معادل ۹۰ ریال ايران (۹ تومان) و يک پوند استرلينگ برابر با ۲۳ تومان بود. در پايان سلطنت محمدرضا پهلوی و در دوره‌ای كه صادرات نفت خام در قله تاریخی قرار داشت، يک دلار آمريکا تقريباً ۷ تومان ايران و يک پوند انگليس تقريباً ۱۰ تومان ايران ارزش داشت.

یک تومانی زمان ناصرالدین‌ شاه

در اين زمان ارزش يک روبل شوروي حدود ۱۰ تومان ايران يعني تقريباً برابر با پوند استرلينگ بود. يک فرانک فرانسه ۱۶ ریال و يک مارک آلمان غربي ۳۲ ریال ارزش داشت تا به امروز که دلار به سقف ۶ هزار تومان رسیده است.

سکه ۲۰۰۰ دیناری (دوهزاری یا دوزاری) که معادل ۲ قران بود (دوره محمدعلی شاه قاجار)

دینار طلا مربوط به دوره آل بویه

دینار دوره امویان که از سکه‌های ساسانیان الگوبرداری شده است