صنعت استراتژی کاغذ، نقش مهمی در عرصه‌های فرهنگی، صنعتی، بهداشتی و ایجاد اشتغال دارد. میزان تولید جهانی کاغذ بیش از 400میلیون تن بوده و مصرف سرانه جهانی کاغذ 55 کیلوگرم برای هر نفر است.
به گزارش رتبه آنلاین، این در حالی است که مصرف سرانه ایران کمتر از ۲۰ کیلوگرم است. در ایران صنعت کاغذسازی اولین بار با تاسیس کارخانه مقواسازی و با استفاده از کاغذهای باطله در سال ۱۳۱۳شمسی در کرج شروع شد که با تاسیس کارخانه‌های کاغذسازی و چوب در استان‌های شمالی و جنوبی کشور، به صورت یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته درآمده است.
در حال حاضر این صنعت با مشکلاتی درگیر است که شامل گرانی قیمت تمام شده کاغذ، کمبود مواد اولیه، مشکلات در تامین مواد اولیه وارداتی و افزایش قیمت ارز است؛ مشکلاتی که دولت را بر آن داشته تا کارگروهی برای حل مشکلات این صنعت ایجاد کند.
بر اساس سالنامه آمار بهره‌وری کشور که از سوی مرکز تحقیقات و بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ منتشر شده، گروه محصولات کاغذی پانزدهمین گروه از ۲۵ گروه اقتصادی است که مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نمودار فوق، بهره‌وری کل در گروه محصولات کاغذی در فاصله این سال‌ها فراز و فرود داشته است.
اما در آخرین خبر، قیمت انواع کاغذ به‌ویژه برای مصارف روزنامه و مجله در هفته‌های اخیر رشدی خیره‌کننده داشته و بسیاری از مدیران روزنامه‌ها و مجلات و همچنین ناشران کتاب را با دشواری‌های زیادی مواجه ساخته است. در همین رابطه معاون بازرگانی داخلی وزیر صنعت، معدن و تجارت از برگزاری جلسه تنظیم بازار کاغذ به دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت خبر داد.
حسن یونس سینکی در مورد تصمیمات اتخاذ شده در جلسه دیروز گفت: برای تنظیم بازار کاغذ 5 تصمیم گرفته شد که به آرامش بازار خواهد انجامید.
بر این اساس اعلام می کنم که اجازه افزایش تعرفه واردات کاغذ داده نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه ارز مبادلاتی به میزان مورد نیاز برای واردات کاغذ تخصیص داده خواهد شد،افزود: به عنوان سومین تصمیم این نشست، تولیدکنندگان داخل و تجار مکلف شدند که به منظور حفظ موجودی کف بازار و تامین نیاز مصرف‌کنندگان کاغذ، شرایط را برای عرضه مناسب تا پایان سال فراهم سازند.
معاون وزیر صنعت،معدن و تجارت ادامه داد: مقرر شد سند طرح جامع تنظیم بازار کاغذ تدوین شود تا با اجرای آن در 4سال آینده بازار با حداقل نوسانات به فعالیت خود ادامه دهد چراکه حمایت از مصرف‌کنندگان کاغذ شامل ناشران، مطبوعات، کتب درسی و سایر فعالان فرهنگی برای دولت اهمیت بالایی دارد و نباید در این بخش با چالش مواجه شوند.
سینکی پنجمین تصمیم در جلسه تنظیم بازار را اینگونه اعلام کرد: در طرح جامع تنظیم بازار کاغذ برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی در زمینه به‌روزرسانی تجهیزات و رسیدن به سطح رقابت با جهان، برنامه‌ریزی خواهد شد و این موضوع از طریق دولت برای اختصاص منابع پیگیری می‌شود.
البته محصولات کاغذی به 6 دسته اسکناس، پاکت نامه، کارت‌های پستی، کاغذ توالت، کاغذ گلاسه و مقوا تقسیم‌بندی می‌شوند.
شاخص‌های بهره‌وری گروه محصولات کاغذی
داوران هشتمین جشنواره ملی بهره وری پس از ارزیابی عملکرد 15 شرکت محصولات کاغذی درصدد ارائه میانگین بهره‌وری سرمایه این شرکت‌ها در فاز نخست بررسی عملکرد شرکت‌ها طی سال‌های ۸۹ تا ۹۴ هستند.
لیست نام شرکت‌های متقاضی در بررسی این جشنواره به شرح زیر است.
بهره وري سرمايه
در جدول زیر، میزان بهره‌وری چهار شرکت از جمله «صنایع کاغذ سازی کاوه»، «صنایع کاغذ پارس»، «کارتن ایران» و «محصولات کاغذی لطیف» مورد بررسی نهایی قرار گرفته است.
بر پایه این گزارش، بهره‌وری سرمایه عبارتست از نسبت ارزش‌افزوده، به هزینه استهلاك دارایی ثابت، این شاخص نشان می‌دهد در بنگاه‌اقتصادی به ازای هر ریال هزینه استهلاک دارایی‌ها چه میزان ارزش‌افزوده ایجاد شده است.
با بررسی جدول بهره‌وری سرمایه به مقدار ثابت سال 83 درمی‌یابیم که سال 92 در بین سال‌های 89 تا 94، به‌عنوان سال برتر در کسب بهترین میانگین گروه محصولات کاغذی با 30.9درصد بهره‌وری بوده چراکه در دیگر سال‌ها، هیچگاه این شاخص به نزدیکی این رکورد نیز نرسید.
بر همین اساس، میانگین بهره‌وری سرمایه در سال 89 نیز با 11.3 درصد کمترین میانگین بهره‌وری در این گروه کالایی شناخته شد.
از سال 90 تا 94 یک دوره نوسان رشد و کاهش آغاز شد که بهره‌وری تا سال 92 با رشد و از آن پس با کاهش روبه‌رو شد؛ در سال 90 میانگین بهره‌وری به 18.8درصد رسید و این میانگین برای سال 91 با رشد 3درصدی به 21.8درصد رسید.
در ادامه گزارش، اما با کسب بهترین میانگین بهره‌وری در سال 92 یعنی با 30.9درصد، از سال‌های دیگر گروه محصولات کاغذی نتوانست نسبت به این سال با رشد بهره‌وری مواجه شود و از سال93 با کاهش 7.1درصدی روبه‌رو شد و در سال انتهایی این شاخص‌گیری نیز نهایتا میانگین گروه محصولات کاغذی در سال 94 به 12.7 درصد رسید.
بر اساس این گزارش، در سال 92، به دلیل افزایش تقاضا در پایان همین سال و با احتساب میزان واردات و عرضه این محصول به بازار، باعث این امر شد که فعالان این حوزه در ابتدای سال جدید با انباشت محصولات باقی مانده از سال گذشته روبرو شوند و در نتیجه قیمت کاغذ تحریر تقریبا ثابت ماند اما هرچند شاهد افزایش 8 درصدی مقوای پشت طوسی بودیم.
واردکنندگان کاغذ معتقد بودند که در سال93، قیمت کاغذ تحریر بالا نرفته و حاشیه‌ای سود این محصول برای بازرگان و فروشنده 3 تا 4 درصد است در صورتی که اگر بخواهیم روند واردات همچنان ادامه داشته باشد و بازرگانان مشتاق به واردات کاغذ باشند نیاز به حاشیه ای سود 7 تا 10 درصدی هستند.
وقتی حاشیه ای سود محصولی بالا می رود تجار به آن محصول رو می آورند و عرضه زیاد آن محصول، کاهش قیمت را به همراه خواهد داشت و این موضوعی است که باعث ثابت ماندن قیمت تحریر شده بنابراین با افزایش قیمت حامل‌های انرژی به تبع شاهد افزایش محصولات دیگر نیز خواهیم بود.
از آنجایی که قیمت نهایی محصولات وارداتی همچون کاغذ متاثر از هزینه ای حمل و نقل است این شرایط وجود داشت که با اجرای فاز جدیدی از هدفمندی یارانه ها و درنتیجه افزایش 20 درصدی حامل‌های انرژی تغییراتی در قیمت محصولات ایجاد شود.
اما این مساله نیز وجود دارد که تعدادی از تجار برای افزایش قیمت محصولاتی خاص و بهره برداری شخصی به استقبال این موضوع می روندو با افزایش بی رویه و نادرست در بازار التهاب ایجاد کردند که همین موضوع باعث افت بهره‌وری در صنایع کاغذی شد.
درصد تغییرات بهره‌وری سرمایه نسبت به سال پایه
با بررسی شاخص «درصد تغییرات بهره‌وری سرمایه نسبت به سال پایه 89=100» کاملا مشخص بوده که سال 94 از لحاظ بهره‌وری سرمایه به سال‌های ابتدایی این آمار نزدیک می‌شود زیرا عوامل غیرتوجیه‌دار در صنایع کاغذی، این حوزه را به حاشیه برد.
میانگین درصد تغییرات بهره‌وری سرمایه در سال 90 با 66.9 درصد افزایش به 166.9 درصد رسید که آغازگر رشد این حرکت نوسان‌دار بود تا میزان بهره‌وری سرمایه برای سال 91 به 193.4درصد برسد؛ طبق جدول گذشته، طبیعتا بهترین سال تغییرات بهره‌وری سال 92 بوده که با 274.2درصد رشد شرکت‌های گروه کاغذی عملکرد مناسبی را از خود برجای گذاشتند.
