جهانِ نو

محسن جلال‌پور|

بعد از دیدن گوشه‌ای از جنب و جوش‌های پارک فن‌آوری پردیس، تغییر فصل در اکوسیستم کارآفرینی ایران را با تمام وجودم حس کردم.نه این که نسبت به این تحولات بیگانه باشم اما برای نخستین بار یک سبد از انواع ایده‌های خلاقانه کسب وکار را یک جا دیدم و دو روز است دارم فکر می‌کنم به عنوان یک تاجر کلاسیک،این دیدار را چگونه روایت کنم.
«شزان» نام یکی از شتاب‌دهنده‌های تخصصی در حوزه فن‌آوری است که نوآفرینان را برای رسیدن به اهدافشان یاری می‌کند.به دعوت مدیران و سرمایه‌گذاران اصلی شزان به همراه جمعی از دوستان به پارک فن آوری پردیس رفتیم تا از نزدیک در جریان فعالیت های این شتاب دهنده قرار گیریم.
کار این استارت آپ، توسعه زیست‌بوم کارآفرینی و حمایت از تیم‌های خلاق و نوآور است.
بعد از اینکه گزارش‌های آقای رضا کلانتری‌‌نژاد، مدیرعامل شرکت را شنیدیم، به اتفاق دیگر مهمانان، به میان تیم‌های مورد حمایت شزان رفتیم و از نزدیک با ایده‌های جوانان خلاق آشنا شدیم.
یکی از تیم‌ها به دنبال اجرایی کردن ایده «مودم امن» بود.تیمی دیگر روی ایده جالب «نیمکت خورشیدی» کار می‌کرد.یکی از جالب‌ترین ایده ها،ایده «کامپوزیست» بود که با تلقیح قارچ روی کاه و خرده چوب،ماده‌ای به عنوان جایگزین پلاستیک خلق می‌کند.
گروهی دیگر در حال مطالعه و اجرایی کردن ایده «کفی طبی سیال» بودند. چند نفر هم داشتند ایده خلاقانه «دستگاه هوشمند هشدار دهنده مونواکسید کربن» را مطالعه می‌کردند.
ایده «نانو سلوپان» و «زخم پوش‌های مبتنی بر نانو الیاف» هم جالب بود.عده‌ای هم داشتند روش‌های تشخیص زود هنگام حمله قلبی را پیش می‌بردند.
دو خانم خلاق برایمان توضیح دادند که چگونه در حال تحقیق روی سیمان های استخوانی هستند که این روزها در جراحی ارتوپدی و دندانپزشکی و پزشکی ترمیمی کاربرد فراوان دارد.
شنیدن صحبت‌های تیمی که به دنبال اجرایی کردن جدیدترین ایده‌ها برای دست یابی به فن‌آوری تشخیص انواع بیماری ها از جمله سرطان هستند،واقعا امیدوار کننده بود.
توضیحات گروهی که در زمینه اینترنت اشیا تحقیق می‌کنند،واقعا جالب توجه بود و از توضیحات جوان خلاقی که ایده‌های زیادی درباره انجام آزمایش‌های زیستی در ابعاد قطره داشت شگفت زده شدم.
دو جوان دیگر توضیح دادند که به دنبال روشی برای ارتقای توانمندی و کارایی افراد در حین کار هستند و چهار خانم هم توضیح دادند که چه تحقیقاتی درباره استخراج فرمان‌های کنترلی از سیگنال مغزی داشته اند.
به گمانم یکی دیگر هم توضیح داد که با الهام‌گیری از طبیعت و شیوه‌ای مشابه با بینی پستانداران قصد دارد وسیله‎ای بسازد که هر بویی را در پایین‌ترین غلظت ممکن شناسایی و اعلام کند.
در میان این همه تحقیق و تلاش پزشکی و تکنولوژی،چند جوان هم از اجرایی کردن ایده «فرارسانه اینترنتی» خبر دادند. تیواباکس» دستگاه کوچکی است که توسط این گروه به بازار خواهد آمد و این قابلیت را دارد که تکنولوژی تلویزیون را دوباره به متن زندگی ما برگرداند.
قطعا موارد زیادی از توضیحات جوانان فعال در عرصه کسب وکارهای نوین از حافظه من جا مانده است.مواردی که اطمینان دارم در سال‌های آینده در زندگی همه نقش آفرین خواهند بود.

شاید شش سال پیش بود که هنوز فعالیت شتاب دهنده‌ها در ایران به خوبی پا نگرفته بود و من به عنوان یک تاجر کلاسیک که دستی در تشکل‌گرایی داشتم تلاش کردم از این فعالیت‌ها دفاع کنم.در این مدت نشست‌های زیادی با دوستان فعال در زمینه سرمایه‌گذاری های خطر پذیر داشتم و با خیلی از کارآفرینان و نوآفرینان ملاقات کردم. اما باید اعتراف کنم که سرعت تحولات در این عرصه به قدری زیاد است که در تصور من هم نمی‌گنجد.

استارت آپ‎ها، شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و ،دیگر پدیده‌های ناشناخته‌ای برای جوانان ما نیستند.
جوانانی که سال‌ها درس خوانده‌اند تا کسب وکاری آبرومند را آغاز کنند،نومیدانه از بازار کار به خانه بازگشته‌اند.قرار بوده دولت برای آنها کار ایجاد کند اما به هردلیلی این اتفاق نیفتاده و تعداد زیادی از این جوانان تحصیلکرده از ایران رفته‌اند. در حال حاضر با شکل‌گیری استارت آپ‌ها، امیدتازه‌ای در دل بخشی از آنها که مانده‌اند زنده شده است.
جوانان امیدوار و خلاق ، نه دنبال حمایت هستند و نه رانتی می‌خواهند.تنها خواسته آنها این است که دولت و قوه قضائیه و دیگر نهادها اجازه بدهند آنها کار خودشان را بکنند.
معمولا علاقه به مداخله در کسب وکارها در ایران وجود دارد و این روزها نشانه‌های زیادی از این علاقه را به وضوح می‌بینیم اما باید جدی و محکم از نهادهای مداخله گر بخواهیم دست از سر این جوانان خلاق و پر تلاش بردارند.