✍️ امیرحسین اخلاقی|
هیاهوی اخیر عربستان بی‌شباهت به سال‌های آخر سلطنت پهلوی نیست، آن زمان هم محمدرضا شاه برای مبارزه با فساد بسیاری از چهره‌های قدرتمند مانند نصیری و هویدا را به زندان انداخت؛ ولی این برای شاه بیمار مهلک بود و اندک اعتماد بدنه رژیم به او را از بین برد و بر او رفت آنچه که رفت، آیا همین بلا بر سر عرب‌های حجاز خواهد آمد؟
❇️دیدیم که محمد سلمان شاهزاده سعودی که برخی او را قدرتمندترین جوان جهان می‌دانند، در ادامه گردو خاک‌های قبلی‌اش دست به یک حرکت بلندپروازانه دیگر زد، او کمیته مبارزه با فساد را تشکیل داد که ریاستش را خودش بر عهده گرفت و در نخستین گام بسیاری از شاهزادگان ذی نفوذ سعودی را دستگیر کرد؛ شاهزاده ولید بن طلال میلیاردر نامدار سعودی و متعب بن عبدالله رئیس سابق گارد ملی هم درمیان آنها بودند. آنها از برجسته‌ترین مخالفان ولیعهدی بن‌سلمان بودند که پیشتر در اقدامی غیرعادی به این مقام رسید؛ چند ماه پیش هم با 19 نفر دیگر از جمله بندر بن‌سلطان و ترکی الفیصل در اعتراض به این انتصاب نامه‌ای به ملک سلمان نوشتند. در این میان یک فقره سقوط هلی‌کوپتر (همان بالگرد) داشتیم و شاهزاده منصور بن مقرن یکی دیگر از مخالفان ریق رحمت را سرکشید، اتفاقی که حتی اگر تصادفی هم باشد؛ به شایعات مبنی برعمدی بودن آن دامن زده است.
❇️بن‌سلمان جوان مشغول یکدست کردن قدرت در داخل است و مخالفان را یکی‌یکی کنار و حذف می‌کند؛ از قرار محبوبیتش میان جوانان صحرای حجاز هم زیاد است و با اقداماتی از این دست می‌خواهد نشان دهد که کار به روال قبل نمی‌چرخد و کشتیبان را سیاستی دیگر آمده‌است؛ اصل اساسی پوپولیست‌ها را بلد است؛ می‌خواهد نشان دهد که مرد تغییر سیستم موجود است و مناسبات فاسد فعلی را بر می‌اندازد؛ او را فردی سخت‌کوش و بلندپرواز و البته تهاجمی می‌شناسند که گویا همین حرکت اخیر بر محبوبیتش افزوده است. او پایگاهش را در میان جوانان آینده‌دار می‌جوید، نه اقشار سنتی‌تر که شاید از تحولاتش دل خوشی نداشته باشند.
❇️دنبال اسلام معتدل است و بسیاری محدودیت‌ها را برداشته است، قرار است اقتصاد عربستان را از وابستگی به نفت برهاند؛ ارتباطش با رونالد شیردل هم خوب است، گویا اول کسی که به او برای اقدامات شجاعانه‌اش تبریک گفته هم پرزیدنت یانکی‌هاست. حرف از پرداخت رشوه یک میلیون دلاری بن‌سلمان به کسانی در امریکا هست و البته عمو دونالد از او خواسته است که در عرضه سهام ارامکو (شرکت نفت عربی امریکایی) بورس نیویورک را از یاد نبرد. بماند که یانکی‌ها تمایل دارند یکی از حامیان سنتی بنیادگرایی اسلامی هم روش قدیمی‌اش را تغییر دهد اصلاحات اخیر حرکت امیدبخشی است. یک دولت اقتدارگرای یکدست و منسجم با رویکرد اسلام معتدل بهتر از یک ساختار سنتی است که مراکز قدرت متعددی دارد.
❇️سهام آرامکو سال آینده به بازار می‌آید؛ عمده دارایی آن هم نفت است و اگر قیمت طلای سیاه بالا برود به سود سعودی‌هاست، می‌شود حدس زد که آنها از هر کاری که بر قیمت نفت بیفزاید، ولی ریسک سیاسی برای آنها ایجاد نکند استقبال می‌کنند؛ می‌شود انتظار داشت جنگ یمن را تمام و حتی شاید در کاهش تولید نفت با بقیه اوپک همکاری کنند، بعید است کار آنها با ایران بالا بگیرد و به درگیری آشکار برسد. آنها دنبال جذب سرمایه گذارند و بالا رفتن ریسک سیاسی آنها کار را خراب می‌کند. وجود دشمنی به ایران برای تغییرات اجتماعی بزرگ و بازنویسی قرارداد اجتماعی میان حکومت و مردم در عربستان ضروری است، ولی زیاد تند نخواهند رفت.
❇️سرنوشت او شبیه شاه سابق ایران خواهد شد؟ به نظر نمی‌رسد؛ او مخالف داخلی جدی ندارد و از حمایت قدرت‌های خارجی برخورداراست، رقیب منطقه‌ای‌اش هم ایران است و بعید است قدرت‌های جهانی با ابزارهایی مثل حقوق بشر و فشار رسانه‌ها بخواهند شاهزاده جوان را اذیت کنند؛ مهمتر از همه او بخشی از وضع موجود نیست و خیلی‌ها او را متفاوت از بقیه می‌دانند؛ شاه هم در دوره انقلاب سفید وضعیتی مشابه داشت، هنوز جوانبختر از این بود که او را مسئول نابسامانی اوضاع بشناسند، او یک تحول را خوب پیش برد، ولی در اجرای تحول دوم خطا کرد، شاید این اصل را باید برای حکام خاورمیانه صادق بدانیم که هر سلطانی یک بار می‌تواند کشورش را متحول کند، ولی بار دوم بسیار خطرناک است، شاهزاده سعودی تازه در حال اجرای اولین انقلاب خود است، پس خیلی جای نگرانی نیست، والله اعلم.
منبع: کانال راهبرد