«نرخ ارز واقعی نیست» اما واقعیت چیست؟

معاون اقتصادی وزارت اقتصاد معتقد است که نرخ فعلی در بازار ارز به هیچ وجه واقعی نیست و این اصل را هر اقتصاددانی قبول دارد. همچنین وزیر اقتصاد هم نرخ دلار را بدون در نظر گرفتن مسائل سیاسی ۸۰۰۰ تومان عنوان کرده است اما تحلیل واقعی از این قضیه چیست؟

به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، معاون امور اقتصادی وزارت اقتصاد با اشاره به آرامش و ثبات در بازار ارز طی روزهای اخیر، اظهار کرده که نرخ فعلی در بازار ارز به هیچ وجه واقعی نیست و این اصل را هر اقتصاددانی قبول دارد، زیرا نرخ واقعی در زمان تعادل اقتصاد کشور به دست می‌آید.

بر اساس گزارش تارنمای وزارت اقتصاد، محمدعلی دهقان دهنوی، گفته که وجود برخی محدودیت‌های خارجی، به این معنی نیست که تعادل نداریم، بلکه این محدودیت‌ها هستند که نرخ‌ها را تعیین می‌کنند و هرچه سیاست‌گذاری ما هوشمندانه‌تر و مواجهه ما با شوک‌ها و تلاطم‌ها قوی‌تر باشد، کمک می‌کند بیشتر به سمت تعادل حرکت کنیم.

بازه سه تومانی اقتصادسنج‌ها برای قیمت دلار

با این حال واقعی بودن یا نبودن نرخ ارز مسأله‌ای است که همه اقتصاددانان روی آن تفاهم نظر ندارند. برخی از اقتصاددانان و اقتصادسنج‌ها بر اساس مدل‌های ارزی که خود ترسیم کرده‌اند معتقدند که قیمت واقعی دلار در همین محدوده فعلی است.

پیش‌بینی نرخ دلار

برخی از دیگر اقتصاددانان خوش‌بین‌تر مانند اقتصاددانان وابسته به مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد معتقدند که دلار قیمتی در حدود ۲,۸۰۰ تومان دارد و نرخ‌های بالاتر از این، طرحی برای تأمین کسری بودجه است.

هرچند دیگر اقتصاددانان وابسته به این مؤسسه در زمان اوج تلاطم دلار در سال گذشته هم روی دلار ۴۰ هزار تومانی شرط بسته بودند که خوشبختانه این اتفاق محقق نشد.

اقتصاددانان معتقد به فنر ارزی

گروه دیگری از اقتصاددانان معتقد به فرضیه “فنر نرخ ارز” نیز هستند که معتقدند نرخ ارز باید به تناسب تورم افزایش داشته باشد و در غیر این صورت زمانی که دولت بخواهد به صورت تصنعی و با ابزارهای دستوری نرخ آن را اصطلاحاً سرکوب کند، این فاصله با نرخ تورم بعداً خود را به صورت جهشی، دقیقاً مشابه آنچه در سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد، نشان خواهد داد.

پای سیاست در بساط اقتصاد

با این حال آنچه مسلم است، این است که وضعیت بازار ارز این روزها پیچیده‌تر از هر زمان دیگری است؛ به طوری که حتی بسیاری از اقتصاددانانی که از مدل‌های اقتصادی دقیق و نرم افزارهای آن‌چنانی برای رصد نوسانات دلار استفاده می‌کردند دیگر کمتر می‌توانند با قطعیت در این باره صحبت کنند.

واقعیت این است که بازار ارز امسال بیشتر از هر سال دیگری به تحولات و اخبار سیاسی وابسته شده است و دیگر فاکتورهای اقتصادی به تنهایی برای ارزیابی این بازار کفایت نمی‌کنند.

تحولات سیاسی پیش آمده در روابط بین‌الملل کشور و همچنین اظهارنظرهایی که به صورت روزانه از شبکه‌های خبری منتشر می‌شود، باعث شده بازار ارز از ملاک‌های اقتصادی فاصله گیرد.

در این بین البته نمی‌توان از اقدامات ثبات‌بخش بانک مرکزی در زمینه کنترل نوسانات نرخ دلار و حتی کاهش آن به راحتی چشم‌پوشی کرد. کنترل نرخ دلار آن هم در شرایطی که موضع‌گیری‌های سیاسی به صورت روزافزون در حال افزایش است، کار مهمی است که بانک مرکزی به خوبی از عهده آن برآمده است.

پیش از این وزیر امور اقتصادی و دارایی تحلیلی بر قیمت دلار داده و گفته بود که قیمت این ارز بدون در نظر گرفتن مسائل سیاسی تا زیر ۸,۰۰۰ تومان هم می‌تواند پایین آید.