کارایی بازار کالای ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی در میان ۱۳۸ کشور رتبه ۱۰۰ را به دست آورده و این درحالی است که ترکیه به عنوان یکی از همسایگان ایران دارای رتبه ۵۳ است.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، شاخص و زیرشاخص‌های کارایی بازار کالا شامل ۱۶ مورد است که مهم ترین آن‌ها شامل شرکت رقابت داخلی، وجود بنگاه‌های مسلط بر بازار، اثربخشی سیاست‌های ضد انحصاری، تاثیر مالیات بر انگیزه‌های سرمایه‌گذاری و نرخ مالیات کل (بر اساس درصد از سود) است.
از دیگر شاخص‌ها و زیرشاخص‌های کارایی بازار کالا می‌توان تعداد مراحل و رویه‌های لازم جهت شروع کسب و کار، تعداد روزهای مورد نیاز برای شروع کسب و کار، هزینه‌های ناشی از سیاستگذاری در حوزه کشاورزی، میزان رواج موانع تجاری، تعرفه‌های تجاری (بر اساس درصد از عوارض گمرکی)، میزان رواج مالکیت خارجی، اثر قوانین بر سرمایه‌گذاری خارجی، پیچیدگی تشریفات گمرکی، نسبت واردات به تولید ناخالص داخلی، میزان مشتری مداری بنگاه‌ها و میزان آگاهی و پیچیدگی خریداران است.
طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت به ایسنا، بنا بر گزارش موسسه Statista (یکی از موسسه‌های پیشرو در حوزه آمار) رتبه و امتیاز ایران و ترکیه در رکن کارایی بازار طی سال ۲۰۱۷ از میان ۱۳۸ کشور دنیا به دست آمده که شاخص کلی کارایی بازار کالا در ایران از ۷ امتیاز عدد ۴ و کارایی بازار ترکیه از ۷ امتیاز عدد ۴.۵ را به خود اختصاص داده است و این در حالی است که رتبه ایران در این بخش از میان ۱۳۸ کشور دنیا ۱۰۰ و ترکیه دارای رتبه ۵۳ است.
از نکات قابل توجه این جدول مقایسه‌ای شاخص شدت رقابت داخلی در بازار ایران و ترکیه است، که ترک‌ها در بین ۱۳۸ کشور، رتبه ۹ را به خود اختصاص داده‌اند و ایرانی‌ها در این بین دارای جایگاه ۱۲۵ هستند. شاخص وجود بنگاه‌های مسلط بر بازار در ایران از بین ۱۳۸ کشور رتبه ۵۶ و در ترکیه دارای رتبه ۵۹ است. همچنین شاخص اثربخشی سیاست‌های ضد انحصاری در ایران دارای رتبه ۵۰ و در ترکیه رتبه ۴۳ را به خود اختصاص داده است.
شاخص تاثیر مالیات بر انگیزه‌های سرمایه‌گذاری در ایران دارای رتبه ۶۸ و در ترکیه دارای رتبه ۷۲ از بین ۱۳۸ کشور مورد ارزیابی است. همچنین شاخص نرخ مالیات کل (بر اساس درصد از سود) در ایران رتبه ۹۶ و در ترکیه رتبه ۸۷ را در میان ۱۳۸ کشور داراست. در عین حال شاخص تعداد مراحل و رویه‌های لازم جهت شروع کسب و کار در ایران جایگاه ۹۱ را دارد و در ترکیه دارای رتبه ۷۰ است.
همچنین شاخص تعداد روزهای مورد نیاز برای شروع کسب و کار در ایران از بین ۱۳۸ کشور دنیا جایگاه ۸۷ و در ترکیه دارای جایگاه ۳۵ است که این مساله نشان می‌دهد شروع یک کسب و کار در ایران بیش از دو برابر نسبت به ترکیه زمان می‌برد.
گفتنی است شاخص هزینه‌های ناشی از سیاستگذاری در حوزه کشاورزی رتبه ۸۲ و در ترکیه دارای رتبه ۹۰ است و میزان رواج موانع تجاری در ایران رتبه ۹۹ را به خود اختصاص داده و در ترکیه دارای رتبه ۴۵ است، بنابراین شاهد آن هستیم که موانع تجاری در ایران نسبت به ترکیه بیش از دو برابر است.
شاخص تعرفه‌های تجاری (بر اساس درصد از عوارض گمرکی) در ایران رتبه ۱۳۷ را به خود اختصاص داده که فقط یک رده با انتهای جدول فاصله دارد. این در حالی است که ترکیه‌ای‌ها رتبه ۷۵ را در این شاخص به خود اختصاص داده‌اند. شاخص میزان رواج مالکیت خارجی ایرانی‌ها نیز رتبه ۱۳۳ را به خود اختصاص داده و ترکیه‌ای‌ها در این شاخص دارای رتبه ۱۰۰ هستند.
از دیگر موارد قابل اشاره شاخص اثر روانی بر سرمایه‌گذاری خارجی و پیشرفت تشریفات گمرکی است که ایرانی‌ها در این دو شاخص به ترتیب رتبه ۱۲۵ و ۹۵ را دارا هستند و این در حالی است که ترکیه‌ای‌ها در این دو شاخص رتبه‌های ۵۲ و ۸۰ را از بین ۱۳۸ کشور کسب کرده‌اند.
سه شاخص پایانی رکن کالای بازار شامل نسبت واردات به تولید ناخالص داخلی، میزان مشتری مداری بنگاه‌ها و میزان آگاهی و پیچیدگی خریداران است که ایرانی‌ها از بین ۱۳۸ کشور مورد بررسی به ترتیب رتبه‌های ۱۳۳، ۱۱۸ و ۵۱ را به دست آورده‌اند و این در حالی است که ترکیه‌ای‌ها به ترتیب دارای رتبه‌های ۱۱۴، ۳۷ و ۶۶ در این سه شاخص هستند. بنابراین از دیگر نقاط قابل توجه در این مقایسه بین دو کشور میزان مشتری مداری بنگاه‌های ترکیه‌ای نسبت به بنگاه‌های ایرانی است که نشان دهنده اختلاف فاحش مشتری‌مداری در دو کشور است.
در ذیل جدول مربوط به مقایسه رتبه و امتیاز کارایی بازار ایران و ترکیه آمده است.
