به‌زودی به صورت عملیاتی نخستین طرح فروش استارت‌آپی بیمه‌های بدنه را در کشور آغاز می‌کنیم
صنعت بیمه یک صنعت سرویس محور است و به مشتریان خود سرویس‌های پوشش ریسک و خدمات ارائه می دهد، قطعا ارائه سرویس‌ها و خدمات مبتنی بر حوزه فناوری اطلاعات چه از نظر کمیت و چه از نظر کیفیت اهمیت بسیار زیادی دارد. در حال حاضر وضعیت این حوزه در جهان با پیشرفت‌های بسیار خوبی همراه بوده و شرکت‌های خارجی تقریباً همگام با پیشرفت این حوزه در حال حرکت هستند ولی در کشور ما با توجه به اینکه تکنولوژی‌ها با تاخیر وارد می‌شوند و بعضاً زیرساخت‌های بهر‌ه‌برداری از این حوزه کاملا فراهم نشده است و این همکاری دیده نمی‌شود. این نقطه نظر را مدیرعامل شرکت بیمه کوثر در حوزه فناوری اطلاعات در صنعت بیمه دارد. او معتقد است که
با توجه به تولد استارت‌آپ‌های بیمهای و افزایش رقابت بین شرکت‌های بیمهای پیش‌بینی می‌شود که در آینده نزدیک حداقل خدمات مشتریان خرد بیمه‌گران بر حوزه فناوری سوار شود. او می‌گوید که در مجموع صنعت بیمه در این زمینه آینده خوب و موفقی پیش رو خواهد داشت. در ادامه گفت و گوی نشریه افق بیمه با مجید مشعلچی مدیرعامل شرکت بیمه کوثر را درباره چشم‌انداز فناوری اطلاعات در صنعت بیمه ایران می خوانید:
*در ابتدا نظرتان درخصوص مشکل‌های اساسی و کاربردی فناوری اطلاعات در صنعت بیمه کشور توضیح دهید و بگویید که چه باید کرد تا این مشکلات احتمالی رفع شود؟
مشکل‌های اساسی که در کاربرد فناوری اطلاعات در صنعت بیمه وجود دارد بیشتر در بخش‌های زیرساختی است. از جمله برخی مقررات و قوانین دست و پا گیر در حوزه کسبوکار الکترونیکی بیمه که باید از طریق مراجع ذی‌صلاح از جمله بیمه مرکزی و سندیکای بیمه‌گران و شورای‌عالی بیمه و … قوانین و مقررات موجود تسهیل شود یا در جاهایی که اختلافاتی بین ذی‌نفعان این صنعت وجود دارد قوانین لازم تصویب و ابلاغ شود.
- امنیت تبادلات در فضای سایبر و پیاده‌سازی بستر امضای دیجیتال
- نبود Core Insuranceهای بومی مبتنی بر تکنولوژی روز دنیا
- ایستادگی برخی مدیران برابر استفاده از تکنولوژی
*دیدگاه شما در خصوص «مدل‌های کسبوکار مبتنی بر فناوری‌های بیمه» چیست و وضعیت ما در این بخش چگونه است ؟
کسبوکار مبتنی‌بر فناوری در بیمه به معنای استفاده از روش‌های نوین برای بهبود کسبوکار بیمه است. یعنی اینکه ما عملیات یک فرایند بیمهای را از نقطه آغاز تا پایان بتوانیم با استفاده از تکنولوژی‌های روز IT پیاده و اجرا کنیم تا در طول فرایند حداکثر سرعت و دقت را داشته باشیم و در نهایت به نتایج مطلوب برسیم. در حال حاضر در کشور ما وضعیت در این زمینه شاید بتوان گفت در حد 50درصد پیشرفت داشته است و هنوز قابلیت کار کردن در این حوزه و پیشرفت وجود دارد.
*نقش فن‌آوری اطلاعات را در مدیریت و کاهش هزینه‌های بیمه‌گری و افزایش سودآوری صنعت بیمه در چه مولفه‌هایی می‌دانید و برای بهبود وضعیت چه تدابیری را پیشنهاد می‌کنید؟
طبیعی است که با ورود فناوری در هر حوزه‌ای بالتبع برخی هزینه‌های نیروی انسانی کاهش پیدا می‌کند. ولی در صنعت بیمه قطعاً مولفه‌های دیگری مثل شناسایی میزان ریسک براساس داده‌ها، ارائه نرخ‌های رقابتی و کارشناسانه سهولت در سرمایهگذاریها با استفاده از روش‌های آماری و بررسی داده‌ها، نیاز نداشتن به دفاتر فروش در تعداد بالا، دسترسی به بسترهای تبلیغاتی ارزان‌تر و سریع‌تر و عوامل دیگری وجود دارد که هزینه‌های بیمه‌گری را می‌دهد. برای بهبود این وضعیت پیشنهاد میکنم که سیاست‌گذاری‌ها و سرمایهگذاریها در حوزه فناوری اطلاعات در شرکت‌های بیمهای به طور جدی‌تری پیگیری و دنبال شود و از مدیران دارای رویکرد فناوری در پست‌های کلیدی و تخصصی شرکتها استفاده شود.
*نقش فناوری اطلاعات در کاهش «کژمنشی بیمه‌گذار» و تشخیص تقلب را تا چه میزان موثر می‌دانید؟ در این خصوص چه اقداماتی را مفید می‌دانید. چه پیشنهادهایی دارید که قابلیت اجرایی داشته یا اجرا شده باشد؟
در صورتی‌که خدمات مبتنی‌بر فناوری باشد قطعا این کژمنشی‌ها از سمت بیمه‌گذاران کاهش می‌یابد ولی به شرط اینکه سازمان‌های همکار امکان استفاده از خدمات را در اختیار شرکت‌های بیمه قرار دهند.
این همکاری‌ها باعث می‌شود تا در نقطه شروع یک فرایند بیمهای از این اشتباهات جلوگیری شود. طبعا استفاده از فناوری این امکان را به شرکت‌های بیمهای می‌دهد به واسطه اطلاعات و بانک‌های اطلاعاتی خود به کمک روش‌های داده‌‌کاوی و هوش مصنوعی و روش‌های آماری برای عملیات Fraud Deteetion یا همان کشف تقلب اقدام کنند.
برای بهبود این فرایند به نظر می‌رسد یک بانک اطلاعات مشترک در صنعت بیمه با حفظ محرمانگی اطلاعات اختصاصی و رقابتی شرکت‌هایی که می‌توان گفت تا حدودی در بیمه مرکزی ایجاد شده است (سامانه سنهاب) می‌تواند بسیار مفید باشد.
*فناوری بیمه (InsurTech) درتوسعه صنعت بیمه (هوش مصنوعی، تلماتیک، اینترنت اشیاء، …) چه آثار ملموسی در پی دارد و دراین بخش اقدامات جهانی و داخلی را چگونه تحلیل می‌کنید؟
InsurTech یا همان فناوری‌های بیمه به معنی کاربرد نوآورانه فناوری برای ارائه خدمات بیمه است و آثار متعددی می‌تواند داشته باشد. شاید یکی از معمولی‌ترین آثار آن عادلانه شدن حق‌‌بیمه‌های پرداختی مشتریان باشد و دیگری اینکه مشتریان بدون محدودیت مکان و زمان امکان می‌توانند از خدمات استفاده کنند.
از آنجایی‌که کار بیمه در تمام دنیا مدیریت ریسک است مدیران این صنعت نسبت به ورود نوآوری‌های فناورانه تحت‌عنوان اینشورتک محتاط‌تر عمل کرده‌اند و همین دلیل باعث شده است که insurTech ها نسبت به FinTech ها رشد چشمگیری نداشته باشند. به طور مثال در برخی آمارها اعلام شد که در سال1396 صنعت بانکداری ایران 4هزارمیلیارد تومان در بخش فناوری هزینه کرده است و این در حالی است که بیمهها در همین بازه 200میلیارد تومان هزینه کرده‌اند. در مقیاس جهانی نیز در سال2017 عدد 40میلیارد دلار سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌های فین‌تک صورت گرفته در صورتی که در حوزه اینشورتک رقم سرمایه‌گذاری فقط 2میلیارد دلار بوده است.
*نقش فناوری اطلاعات را در انسجام بازارهای مالی تا چه حد موثر می‌دانید؟ برای بهبود این انسجام از چه ابزارهایی در حوزه InsurTech می‌توان بهره برد؟
طبیعتاً انسجام بازارهای مالی که شامل بورس، بانک و بیمه می‌شوند بدون واسطه فناوری امکان‌‌پذیر نیست اگر منظورتان از سوال این است به صورت مجزا در هر یک از این سه بخش فناوری چه نقش و جایگاهی دارد خوب به طور حتم این سه بازار بدون فناوری عملا هیچ فعالیتی نمیتوانند داشته باشند، چرا که شاهد هستیم در حال حاضر در بانک‌ها، بیمهها و بورس زیرساخت اصلی فناوری است و هر روز هم در حال پیشرفت و اضافه کردن به این زیرساخت‌ها، امکانات و سرویس‌ها هستیم.
*با توجه به ضرورت‌های مدیریت ریسک در صنعت بیمه، فناوری اطلاعات چگونه می‌تواند به این بخش کمک کند؟ آیا در این خصوص اقدام خاصی صورت گرفته یا در برنامه‌ریزی خود به آن توجهی داشته‌اید؟
مدیریت ریسک در صنعت بیمه (به‌خاطر اینکه ماموریت بیمهها پرداخت غرامت مالی و جانی به واسطه وقوع یک ریسک است) لذا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. انجام این فرایند در اولویت‌های اصلی بخش فنی هر شرکت بیمه‌گر است. قطعا شرکت‌های بیمهای به‌واسطه اطلاعاتی که از مشتریان خود دارند یا سوابقی که از یک مشتری وجود دارد (در صورت دسترسی مناسب به این سوابق و اطلاعات) با کمک ابزارهای نوین هوش مصنوعی می‌تواند میزان ریسکی را که تحت‌پوشش قرار می‌دهد محاسبه کند. بدین ترتیب اطلاعات مفیدتری برای تصمیم‌گیری در اختیار مدیران قرار خواهد گرفت.
در شرکت ما در حال حاضر تیم‌های محاسبات فنی شرکت به‌واسطه اطلاعاتی که طی سال‌‌های گذشته در بانک‌های اطلاعاتی جمع‌آوری شده است. مشتریان شرکت را شناسایی کرده‌اند و درجه ریسک هر یک را در اعلام نرخ های فنی در نظر می‌گیرند.
*یکی از مهمترین بحث‌ها در حوزه فناوری اطلاعات کاربردی‌شدن این بخش در شرکت‌های فعال صنعت است. در این خصوص بسترهای لازم و مشکلات راه‌اندازی سیستم‌های مدیریت اطلاعات در شرکت‌های بیمه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
واحدهای فناوری اطلاعات در حال حاضر قطعا یکی از مهمترین بخش‌ها هستند که با ابزارهای موجود در صنعت در حال حل‌و‌فصل معضلات و ارائه سرویس به مشتریان شرکتها هستند. اگر مدیریت اطلاعات را به صورت در دسترس بودن اطلاعات ارزشمند در زمان و مکان مناسب با قالب مورد نیاز در کمترین زمان و با کمترین هزینه برای افراد مجاز و مناسب به منظور بهبود و ارتقای تصمیم‌گیری بیان کنیم بسترهایی لازم است که بتوان اطلاعات را از تمامی مبادی و سیستم‌های دخیل جمع‌آوری و به صورت یکپارچه در یک انبار داده (Data warehouse) نگهداری کرد. با ااستفاده از این بستر و به کمک ابزارهای دیگر نیازهای اطلاعاتی مدیران به صورت خلاصه و یکجا و با سرعت بالا برآورده می‌شود. این مفهوم در حال حاضر به خوبی برای مدیران صنعت جا افتاده و در بسیاری شرکتها عملیاتی شده است. شاید از مشکل‌های اساسی این بخش بتوان به پراکندگی سیستم‌های اطلاعاتی و نبود سامانه یکپارچه که در برگیرنده تمام عملیات‌های یک شرکت باشد اشاره کرد.
*حفظ حریم خصوصی اطلاعات افراد (Data Privacy) در صنعت بیمه یکی از آرمان‌ها و وظایف این صنعت و فعالان حوزه است. در این مقوله نقش فناوری اطلاعات و بسترهایی که در این بخش وجود دارد را چگونه می‌توان تحلیل کرد و چه باید و نبایدهایی وجود دارد؟
با توجه به اینکه شرکت‌های بیمه به واسطه ماموریت خود ناخواسته به برخی از اطلاعات خصوصی افراد (بیشتر در حوزه پزشکی) دسترسی دارند لازم است تا با کمک ابزارهای فناوری برای حفظ حریم خصوصی آنان ازجمله مشتریان و بیمه‌شدگان خود اقدامات لازم را پیاده‌سازی کنند. در اینجا موضوع نقش فناوری اطلاعات به صورت خوب و بد بسیار پر رنگ است؛ چرا که همین ابزارهایی که برای تسهیل خدمات استفاده می‌شوند می‌توانند باعث آسیب‌هایی در فضای مجازی شوند و اطلاعات افراد را در اختیار افراد غیرمجاز قرار دهند. شاید یکی از دلایل سرعت کم رشد فناوری در صنعت بیمه همین اطمینان نداشتن مشتریان باشد البته ناگفته نماند که در حوزه امنیت اطلاعات نیز امکانات زیادی وجود دارد و شرکت‌های بیمه باید با استفاده از ابزارهای نوین و کمک متخصصان این بخش برای امن‌سازی سیستم‌ها و ارتباطات خود تلاش کنند.
*هر یک از مراحل زنجیره تولید و تامین صنعت بیمه ارزش افزوده‌ای دارند که می‌تواند با ابزارهای مختلف ارتقا یابد. ارزش افزوده قابل تحقق توسط فناوری اطلاعات را در چه بخش‌هایی بیشتر می‌دانید و برای بالا بردن آن چه راهکار و پیشنهادی دارید؟
در بخش تولید بیشتر به نظر می‌رسد نقش فناوری در کمک به ایجاد طرح‌های نوین بیمه‌گری باشد؛ به‌طور مثال رشد تکنولوژی و فناوری و در اختیار بودن آن به یک شرکت بیمه این امکان را می‌دهد تا بتواند زودتر از رقبا و برای رفع نیاز مشتریان خود محصولات جدید بیمهای تعریف کند. در بخش تامین هم امروز سرعت و کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریان یک شرکت قطعا از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. هر چه خدمات شرکت‌های بیمهای بر بستر فناوری ارائه شود نشانگر تقویت بخش تامین و توزیع خدمات در این زنجیره است و باعث تداوم که استحکام روابط بین مشتری و شرکت و در نهایت منجربه خلق زنجیره ارزش می‌شود.
* در کشور نوآوری در محصولات و خدمات بیمه را مشمول چه الزامات و چالشهایی می‌دانید؟ نقش و ضرورت استفاده از مراکز نوآوری در صنعت بیمه را تا چه میزان در تعالی و رشد صنعت موثر می‌دانید؟ وضعیت در این بخش و دورنمای احتمالی را چگونه تفسیر می‌کنید؟
از الزامات نوآوری در محصولات و خدمات قطعا رفع نیازهای مشتری و فرهنگ‌سازی مناسب برای رشد ضریب نفوذ بیمه در سطح جامعه است. از مهمترین مشکل‌ها شاید بتوان به رقابت‌های ناسالم ، نرخ‌‌شکنی‌ها و داشتن نگاه سنتی به فروش بیمه، بالا بودن حق‌بیمه‌ها برای مشتریان، مطالبات شرکت‌های بیمه و … اشاره کرد.
قطعا استفاده از مراکز نوآوری در صنعت باعث رشد و تعالی خواهد شد. به نظر بنده در آینده نزدیک شرکت‌های بیمه برای ادامه فعالیت خود چاره‌ای جز همراه شدن با نوآوری، آن هم در همه بخش‌ها نخواهند داشت و همان‌طور که می‌دانیم و می‌بینیم حرکت‌هایی در این زمینه در حال انجام است.
*وضعیت نظارت‌ها در صنعت بیمه از منظر شما چگونه است و آیا فکر می‌کنید فناوری اطلاعات در این بخش دستاوردی تازه می‌تواند داشته باشد؟
بنده احساس میکنم نظارت‌ها در صنعت هنوز به افراد وابسته است و هنوز جای کار کردن دارد و به کار بردن فناوری قطعا می‌تواند به این بخش کمک بسیار خوبی بکند و حتی منجربه کاهش هزینه‌ها و خسارت‌های پرداختی شود.
*فرصت‌ها و مشکل‌های بهره‌گیری از استارت‌آپ‌های بیمهای را تشریح فرموده، دیدگاه‌تان را درباره تحول در بازاریابی بیمهای از این مسیر بگویید؟ آیا در این مسیر توفیقاتی داشته‌ایم؟
استارت‌آپ‌ها تیم‌های فنی هستند که در حال حاضر در صنعت بیمه بیشتر به مقوله بازاریابی بیمه پرداختند و شاید خیلی کم در نوآوری در سایر بخش‌ها مثل مباحث مدیریت ریسک، کشف تقلب و مباحث مالی، فعال بوده‌اند. البته فعالیت در همین حوزه ها هم باعث شده تا صنعت بیمه نگاهش به استفاده از فناوری روشن‌تر و بهتر شود. کارگزاران و نمایندگان هم به جنب‌و‌جوش افتاده‌اند تا فناوری را چاشنی کار خود کنند و برای جذب بازار و رقابت از فناوری هم بهره می‌برند. در کنار این فرصت‌های ایجاد شده خوب بخش دیگری از نمایندگان صنعت اهمیت می‌دهند صف‌آرایی کنند یا از گردونه رقابت حذف شوند. به هر حال امروزه هیچ کدام از شرکتها، مشتریان، نمایندگان، کارگزاران و … نمیتوانند خودشان را از مقوله فناوری جدا کنند یا به سمت دیجیتال مارکتینگ و استفاده از فناوری‌های نو حرکت نکنند. شرکت بیمه‌کوثر هم به عنوان یکی از فعالان صنعت بیمه قدم‌هایی را برداشته و با برگزاری رویداد استارت‌آپی در سال96 همکاری با دو طرح استارت‌آپی در حوزه فروش بیمه‌نامه را آغاز و امیدواریم به‌زودی به صورت عملیاتی نخستین طرح فروش استارت‌آپی بیمه‌های بدنه را در کشور آغاز کنیم.
