حمیدرضا طهماسبی پور-روزنامه نگار| اقتصاد ایران درسالهای پس از انقلاب وحتی در دورههایی از قبل انقلاب، تحریمهای فراوانی را تجربه کرده است.
درعمل اقتصاد ایران با تحریم همواره مانوس بوده و در این حوزه آبدیده شده است؛ چرا که مجموعه اقدامات قدرتهای جهانی که با اهداف سیاسی و درجهت تقابل با حکومتهای ایران صورت گرفته همواره به شکلی اجرا شده تا ایران را وادار به انجام خواسته های زیاده خواهانه خود کنند.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران بود که به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. در این حوزه اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
اما عمدهٔ تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی در سال ۵۷ شکل گرفت. آمریکا سال ۱۹۸۰ تحریمهای اقتصادی وسیع را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. اما این پایان دشمنیهای امریکا با ملت ایران نبود وسال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی کرد که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایهگذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. در این دوره روابط بازرگانی با ایران نیز یکجانبه قطع شد. در ادامه این تلاش غرب برای اتهام زنی و فشار به ایران، چالش سازی غرب برسر برنامهٔ هستهای ایران مسیر تازهای برای تحریمها شد و شدت بیشتر تحریمها به این بهانه بالا گرفت.
غرب با ادعای انگیزهٔ توقف در پیشرفت برنامه اتمی ایران تحریمهایی علیه ایران شکل دادند که ابتدا در زمینههای فروش سلاح و مهمات بود اما به تدریج گستره بیشتری یافت و به اقتصاد، علم، سیاست و حتی معیشت مردم ایران هم رسید. تحریمهای صادرات نفت ایران و بانک مرکزی ایران و انواع مختلفی تحریمهای اعمال شده علیه ایران از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم میشود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای داشت.
در نهایت شدت این تحریمها پس از اجرای برجام اندکی کاسته شد و همزمان جبهه متحد غرب، شامل اروپا و آمریکا از ان انسجام گذشته خارج شوند.
اینجا بود که آمریکا با رییس جمهور جدیدش(ترامپ) بهانهتراشیهای تازه ای را شروع کرد و با قصد اخلال در اقتصاد ایران تلاش کرد تا با فرمانهای ضد ایرانی،مصوبههای دولت گذشته امریکا (اوباما) را ملغی کند.
خروج از برجام و اعلام ان توسط ترامپ مهمترین اقدامی بود که به بازگشت نگرانیها از تشدید دوباره تحریمها دامن زد.
نگرانی که در کل اقتصاد ایران و صنعت بیمه ایران هم مشاهده شد.
چرا که عدم همکاری شرکتهای بین المللی صنعت بیمه با شرکتهای ایرانی یک آسیب به کل اقتصاد ایران و صنعت بیمه ایران بود و در دوره گذشته تحریمها هم باعث مشکلاتی شده بود.
اما نکته مهم در این تحریم جدید آن بود که صنعت بیمه ایران به واسطه دور قبلی تحریمها به یک باور عملی از ایستادگی مقابل تحریمها رسیده بود و کاری کرده بود که وابستگیها کاهش یابد.
اتکا به توان داخلی و بیمه گذاری حمل ونقل و بار شرکتهای ایرانی درمسیرهای بین المللی از جمله اقداماتی بود که در آن دوره با اشکالاتی آغاز شد و کمکم به پختگی رسید.
اقدامی که در ابتدا کمی دور از تصور داخلی بود اما به تدریج به یک باور تبدیل شد که صنعت بیمه ایران با وجود اشکالات ساختاری و ماهیتی، توانمندیهای بالقوهای دارد که کمتر مورد توجه قرار داده بود.
این مهم محقق نشد مگر با فشار تحریم و حمایت مسئولان از توانمندی داخلی.
حالا در دور تازه تحریم و فشار آمریکا که سالهاست بر این کشور و مردم وارد شده، باردیگر صنعت بیمه ایران در آزمونی تازه قرار گرفته و باید علاوه بر بهبود ساختارهای داخلی، به توانمندیهای تازه خود در تقابل با این فشارها هم معتقد تر از گذشته ایمان داشته باشد.
تحریمهای تازه امریکا هر چند با اتحاد نیم بند اروپاییها همراه شده است، اما در عمل میتواند مطلعی برای باور بیشتر ظرفیتهای داخلی تلقی شود و راهی که پیش از این اغاز کردهایم را تقویت کند.
صنعت بیمه ایران حالا علاوه بر اهمیت دهی به موضوع منابع انسانی و آموزشهای درون صنعت باید به تکنولوژیهای بومی و اندیشههای جوان شرکت های دانش بنیان داخلی اعتماد بیشتری داشته باشد تا بتواند تغییر فرهنگ اداره این صنعت و بهره گیری از استعدادهای متعدد را کلید بزند.
همه این اقدامات را می توان به مصداق دیدن نیمه پر لیوان تحریم دانست و اینگونه برداشت کرد که: تحریم و فشارهای ظالمانه علیه اقتصاد ایران و صنعت بیمه کشور را می توان با دیدی متفاوت به مسیری در جاده رشد هم دید.
چرا که تجربه تحریمهای گذشته نشان داده که هیچ تحریمی ابدی نیست و روزی حقانیت ایران و ایرانی به اثبات خواهد رسید و بار دیگر شرکتهای متعدد خارجی پشت مرزهای ایران به انتظار خواهند نشست تا با ما همکاری داشته باشند.
از این رو اگر با این نگرش به پیش رویم که توان داخلی را بارور سازیم، در آن روز پس از تحریم هم دست پرتری برای مذاکرات آینده خواهیم داشت.