معاملات روز گذشته بورس تهران با رشد چشمگیر ۷۱۳ واحدی شاخص کل و عبور از کانال ۹۷ هزار واحدی به پایان رسید. کانال‌شکنی‌های پی‌در‌پی نماگر بازار در شرایطی صورت می‌گیرد که عمده کارشناسان معتقدند شاخص سهام تحت‌تاثیر حمایت عوامل بنیادی (روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی، رشد نرخ ارز و کاهش سود بانکی) پتانسیل صعود به سطح ۱۰۰ هزار واحدی را دارد. با این همه هیجانات نیز می‌تواند سطوح بالاتری از این محدوده را رقم بزند؛ امری که ممکن است بازار سهام را در مسیر حبابی شدن قرار دهد.
به گزارش رتبه آنلاین، بورس تهران در ادامه روند صعودی و رشد پرشتاب قیمت‌ها، روز گذشته نیز با رشد قابل‌توجه ۷۱۳ واحدی شاخص کل روبه‌رو شد و یک رکورد جدید را به ثبت رساند. به این ترتیب در جریان معاملات روز یکشنبه نماگر اصلی بازار سهام با رشد ۷۴/ ۰ درصدی، کانال ۹۷ هزار واحدی را فتح و در ارتفاع ۹۷هزار و ۵۲۹ واحدی توقف کرد. به این ترتیب بازدهی بورس تهران از ابتدای سال از ۲۶ درصد فراتر رفت.
هرچند در شرایط فعلی با توجه به مولفه‌های بنیادی حاکم بر بازار سهام، روند صعودی بورس همچنان بر مدار منطقی قرار دارد اما رشدهای پرشتاب اخیر نیز شائبه آمیخته شدن معاملات با هیجان را ایجاد کرده است؛ در این شرایط دو سوال اصلی مطرح می‌شود؛ با توجه به شرایط فعلی بورس، شاخص سهام تا چه محدوده‌ای رشد خواهد کرد؟ سوال دیگر نیز در این زمینه است که ظرفیت رشد شاخص سهام تا چه محدوده‌ای است؛ به عبارت دقیق‌ترعوامل بنیادی تا چه حد رشد شاخص کل را توجیه می‌کند؟
رشد کنونی قیمت سهام همچنان بر مدار منطق و تحلیل قرار داشته است و هر چند از تابستان این روند تحلیلی با شدت کمتری دنبال شد، اما همچنان عوامل بنیادی بر هیجانات غالب است. در این میان حتی انتظار برای رشد بیشتر قیمت‌ها نیز در بازار وجود دارد تا جایی که رسیدن به محدوده شاخص ۶ رقمی یعنی سطح صد هزار واحدی تا پایان سال‌جاری دور از انتظار نیست. تداوم حمایت‌عوامل بنیادی از نمادهای شاخص‌ساز، ثبات نسبی در قیمت جهانی کالاها، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و نوسانات مثبت نرخ دلار از جمله دلایلی است که موجب روند صعودی بورس در مدت اخیر شده است، ضمن اینکه برخی کارشناسان معتقدند که دستورالعمل اخیر سازمان بورس درخصوص تغییر پرتفوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت و الزام آنها به کاهش میزان سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی از ۷۰ به ۵۰ درصد، نقدینگی جدیدی را از این ناحیه وارد بورس کرده است.
اما تداوم صعود بورس و رشدی فراتر از محدوده ذکر شده چنانچه با چاشنی شتاب و سرعت بالا همراه باشد، تا حدودی نگران‌کننده خواهد بود. هرچند در حال‌حاضر بازار سهام با حبابی‌شدن قیمت‌ها فاصله دارد، اما طبق تجربیات گذشته به دنبال جهش‌های پرشتاب بورس، احتمال ریزش قیمتی نیز تشدید می‌شود. در این راستا «دنیای‌اقتصاد» همواره به سرمایه‌گذاران درخصوص نحوه سهامداری و انتخاب سهم هشدار داده است، به‌خصوص در این شرایط افرادی که به تازگی قصد ورود به بورس و سرمایه‌گذاری در این بازار را دارند، باید با دقت عمل بیشتری وارد شوند و تا جای ممکن از سرمایه‌گذاری مستقیم پرهیز کنند.
در این راستا «دنیای اقتصاد» به بررسی روند آتی بازار سهام با توجه به تاثیر دو مولفه بنیادی و هیجانات از منظر دو کارشناس بازار سهام پرداخته است. این کارشناسان معتقدند رشد اخیر بازار تحت تاثیر شرایط بنیادی بوده است. جایی که صعود قیمت‌ها از عواملی از قبیل انتظار تداوم روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی، رشد نرخ ارز و کاهش نرخ سود سپرده‌ها از سوی بانک مرکزی نشات گرفته است تاثیرعوامل مزبور همچنان ادامه داشته و تغییر محسوسی در این عوامل پیش‌بینی نمی‌شود. به این ترتیب بورس تا پایان سال جاری به روند صعودی خود البته با شتابی آهسته ادامه خواهد داد. این موضوع رسیدن به شاخص ۱۰۰ هزار واحدی را نوید می‌دهد. اما چنانچه هیجانات به این بازار وارد شود و جهش‌های مداوم و سنگین شاخص را رقم بزند، آن زمان دیگر حبابی شدن بازار می‌تواند رخ دهد. در ادامه جزئیات بیشتر از زبان این کارشناسان را می‌خوانیم.
رشد فاندامنتال بورس تا پایان سال جاری
در این راستا کوروش شمس از فعالان بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به بررسی روند آتی بورس پرداخت و گفت: روند صعودی کنونی در روزها و ماه‌های آتی ادامه خواهد داشت اما این روند با شدت کنونی دنبال نمی‌شود. به این ترتیب با شیبی ملایم، صعود شاخص کل بورس رقم می‌خورد.وی در ادامه به بررسی ورود نقدینگی به بورس هم به‌طور مستقیم و هم به‌طور غیرمستقیم اشاره کرد و افزود: در گام نخست دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی که از شهریور ماه اعلام و اجرا شد، نقدینگی جدیدی را به سمت بازار سهام هدایت کرد. در شرایط کنونی و با توجه به کسب بازدهی بالای بورس و برتری این بازار در مقایسه با دیگر بازارهای موازی، نقدینگی مزبور همچنان در مسیر ورود به بازار سهام است. شمس در ادامه با اشاره به کاهش بیشتر نرخ سود سپرده‌های بانکی، گفت: در این میان همچنان انتظار برای کاهش بیشتر نرخ سودهای بانکی وجود دارد و طبق پیش‌بینی‌های به‌عمل آمده، ممکن است این نرخ در آینده کاهش بیشتری را تجربه کند. به این ترتیب عامل مزبور همچنان یکی از مولفه‌های تداوم رونق بورس در آینده خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزایش نرخ دلار را از دیگر عوامل رشد بازار دانست و گفت: نوسانات مثبت نرخ ارز و تداوم هرچند با دامنه اندک این مولفه و همچنین چشم‌انداز مثبت در بازارهای جهانی از دیگر عوامل محرک بورس است که این موارد همچنان به‌عنوان عوامل بنیادی و تاثیرگذار بر بورس خواهد بود.وی ادامه داد: در شرایط کنونی طبق پیش‌بینی‌های جهانی به‌عمل آمده، ریزشی در بازارهای جهانی پیش بینی نمی‌شود. هرچند شاید روند صعودی این بازارها به‌شدت کنونی دنبال نشود، اما خطر نوسان منفی در آنها نیز بسیار اندک است. به این ترتیب صنایع مرتبط با این بازارها، همچنان می‌تواند در کانون توجه سهامداران قرار گیرد.
شمس ورود نقدینگی از صندوق‌های بادرآمد ثابت را از دیگر موارد رشد اخیر بورس دانست و گفت: پس از ابلاغ دستورالعمل بانک مرکزی درخصوص کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در شهریورماه، شاهد ابلاغیه‌های جدید از سوی سازمان بورس به صندوق‌های بادرآمد ثابت فعال در بازار سرمایه بودیم، به‌طوری‌که یکی از این ابلاغیه‌ها کاهش پرتفوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت درخصوص میزان سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی بود تا سهم سپرده‌ها در صندوق‌های مزبور از ۷۰ درصد کنونی به ۵۰ درصد کاهش یابد. در این زمینه صندوق‌های مزبور برای تمدید مجوز یا افزایش سقف سرمایه‌گذاری‌های خود، تغییرات مزبور را اعمال کردند. به این ترتیب نقدینگی جدیدی از ناحیه تغییر پرتفوی این صندوق‌ها درخصوص خروج سپرده‌های بانکی از سبد آنها وارد بورس شد.وی در ادامه تاکید کرد: پیش‌بینی می‌شود این روند در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد و نقدینگی حاصل از خرید سهام توسط این صندوق‌ها راهی بازار شود.شمس در ادامه افزود: به این ترتیب با توجه به عوامل مزبور، روند آتی بازار سهام همراه با تداوم رشد خواهد بود. البته در این میان تغییر پرتفوی سهامداران وشیفت کردن به دیگر صنایع بورسی، محرز است اما نقدینگی از بورس خارج نشده و در همین بازار گردش خواهد داشت.شمس رشد هیجانی بورس در شرایط کنونی را منتفی دانست و گفت: در حال حاضر اکثر سهام بورسی به ارزندگی رسیده‌اند و این موضوع رشد بازار با نوسان اندک و همراه با تعادل را به دنبال خواهد داشت. این رشد ضعیف‌تر از حال حاضر ادامه می‌یابد، اما تا انتهای سال‌جاری نشانی از هیجان در آن نخواهد بود.
هیجانات شاخص را فراتر از ۱۰۰ هزار واحد می‌برد
در این میان محمد نوربخش از فعالان بازار سرمایه معتقد است: رشد بورس در ماه‌های اخیر بر مبنای تحلیل و عوامل بنیادین بوده و هیچ نشانه‌ای از هیجان نداشته است. این رشد چنانچه با منطق کنونی ادامه یابد، رسیدن به شاخص ۱۰۰ هزار واحدی را به دنبال خواهد داشت. اما اگر با چاشنی هیجان همراه شود، نه تنها رشد پرشتاب بورس را در پی داشته، بلکه دیگر محدوده‌ای برای صعود آن نمی‌توان متصور شد.وی در ادامه با اشاره به اینکه روند نرخ ارز، تعیین‌کننده مسیر حرکتی بازار سهام کشور است، گفت: از آنجا که غالب شرکت‌های بورس تهران صادرات‌محور محسوب می‌شود، به‌تبع آن نوسانات نرخ ارز عاملی تعیین‌کننده در مسیر این نماگر خواهد بود. نوربخش در ادامه به تاثیر بالای بازارهای جهانی در نوسانات شاخص اشاره کرد و گفت: در گام بعدی شاخص بر مبنای تغییرات نرخ کامودیتی‌ها حرکت می‌کند؛ به‌طوری‌که در مدت اخیر محوریت رونق بازار سهام همچنان بر دوش گروه‌های بزرگ شامل فلزات، معادن و پالایشی قرار داشته که به‌طور عمده وابسته به رشد قیمت‌های جهانی کالا هستند.این کارشناس در ادامه تصریح کرد: هر چند این مساله و وابستگی شدید به وضعیت بازارهای جهانی، می‌تواند نگران‌کننده باشد و ریسکی از این ناحیه تحت تاثیر بروز نوسانات غیر‌مترقبه در صورت اصلاح قیمت‌های جهانی را به دنبال داشته باشد، اما احتمال این موضوع در شرایط کنونی بسیار ضعیف است. به عبارت دقیق‌تر چنانچه رشدی در این بازارها نداشته باشیم، ریزشی نیز نخواهیم داشت.
نوربخش عامل دیگر را در ورود نقدینگی جدید به بورس کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی دانست و گفت: با توجه به کاهش نرخ سود سپرده‌ها و الزام برای تغییر پرتفوی صندوق‌ها از سپرده به سهام، پیش‌بینی می‌شود، نقدینگی مناسبی از این مکان وارد بورس شود؛ در حال حاضر ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در اختیار سپرده‌های بانکی است. چنانچه حداکثر ۲ تا ۳ درصد از این رقم نیز وارد بازار سهام شود، تغییرات قابل‌توجهی را در بازار سهام خواهیم داشت. این امر با توجه به حجم شناوری پایین بورس، می‌تواند نوسانات شدید شاخص کل را به دنبال داشته باشد. وی در ادامه توضیح داد: در حال حاضر میزان اندکی از این نقدینگی به بورس وارد شده که این نقدینگی پایدار خواهد بود.نوربخش در ادامه افزود: از سوی دیگر سناریوی مطرح شده بر مبنای عدم کاهش نرخ بهره در ماه‌ها و سال آتی و همچنین نبود رشد قابل‌توجه در نرخ دلار قرار دارد. این موضوع تداوم رشد شاخص را به دنبال خواهد داشت. امری که رسیدن به شاخص ۱۰۰ هزار واحدی با رشد ملایم را نوید می‌دهد.
هدیه لطفی
منبع : دنیای اقتصاد