آخرین آمار پولی و بانکی نشان می‌دهد که سرعت رشد «پول» به شکل آرامی در حال افزایش است. تفاوتی که در فصل سوم سال‌جاری اتفاق افتاده است، با وجود افت رشد نقدینگی و «شبه پول»، سرعت رشد پول بیشتر شده است.
به گزارش رتبه آنلاین، چنین اتفاقی که رشد پول و نقدینگی در خلاف جهت هم حرکت کنند، کم‌سابقه است. شاید بتوان رشد شاخص بهای مصرف‌کننده در فصل گذشته را منسوب به همین اتفاق کرد. همچنین گزارش بانک مرکزی در آذر‌ماه نشان می‌دهد که سپرده‌های مدت‌دار به یک ثبات نسبی در ۴ ماهگی نرخ سود ۱۵ درصد رسیده‌اند. سپرده‌های کوتاه‌مدت بدون تغییر دو ماه پایانی پاییز را سپری کردند و سپرده‌های بلندمدت رشد ثابت ۲ درصد را ثبت کردند.
تغییر قدرت پول
مقایسه فصلی ارقام عمده پولی نشان می‌دهد که سهم بالای شبه‌پول در اقتصاد ایران همچنان حفظ شده است و تغییر چندانی در این الگو مشاهده نمی‌شود. تنها نکته‌ای که در فصل پاییز متفاوت بود، نحوه رشد پول و شبه‌پول بود. حداقل در ۷ فصل بررسی شده هیچ گاه مشاهده نمی‌شود که رشد نقدینگی کاهش یابد و همزمان رشد پول افزایش. اما این اتفاق در فصل گذشته رخ داد. یعنی به‌رغم کند شدن رشد نقدینگی و شبه‌پول، رشد پول شتاب بیشتری گرفت و در فصل پاییز، ۳ درصد به رشد آن افزوده شد. این رویارویی اعداد حاکی از این است که پول، سهم بیشتری را نسبت به گذشته در رشد نقدینگی به خود اختصاص داده است. در هر حال همچنان رشد فصلی پول کمتر از رشد فصلی شبه‌پول است و این خبر خوشی برای حفظ تورم به حساب می‌آید. اما شاید رشد شاخص بهای مصرف‌کننده در پاییز، متاثر از بازیابی قدرت «پول» در این فصل بود. در نتیجه نمی‌توان هشدارهای آمار را نسبت به قدرت‌نمایی پول در افزایش قیمت‌ها نادیده گرفت. نکته متفاوت فصل پاییز با فصل‌های مورد بررسی، کاهش نرخ سود بانکها بود. این پدیده شاید توضیح‌دهنده حرکت خلاف جهت پول در فصل گذشته باشد.
ثبات در سپرده‌های مدت‌دار
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که در آخرین ماه پاییز، سپرده‌های کوتاه‌مدت نقطه تعادلی خود را پیدا کردند. پس از افت شدید حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت با اجرایی شدن بخشنامه نرخ سود، در دو ماه انتهایی پاییز، حجم کوتاه‌مدت‌ها در محدوده ۴۶۰ هزار میلیارد تومان تثبیت شده است.
سپرده‌های بلندمدت نیز با شیب ملایم در حال رشد است. در دو ماه آبان و آذر، رشد این بخش از سپرده‌های مدت‌دار در حوالی ۲ درصد گزارش شده است. حجم سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت در انتهای پاییز به بیش از ۷۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. این آمار و ارقام نشان می‌دهد که درصد تبدیل سپرده‌های کوتاه‌مدت به بلندمدت به صفر میل می‌کند. از طرفی همچنان سپرده‌های کوتاه‌مدت از جذابیت برخوردار نیستند و در ۴ ماه پس از ابلاغ بخشنامه، همواره از حجم آنها کاسته شده است. نکته‌ای که وجود دارد این است که رشد سرمایه‌گذاری مدت‌دار از رشد شبه‌پول کندتر است. شبه‌پول از دو بخش سرمایه‌گذاری مدت‌دار و قرض‌الحسنه پس‌انداز تشکیل می‌شود. در آخرین ماه پاییز، رشد سپرده‌های قرض‌الحسنه از دیگر اقلام شبه‌پول بیشتر و در حدود ۶/ ۴ درصد بوده است. سپرده‌های قرض‌الحسنه از دو قلم صندوق پس‌انداز مسکن و سایر سپرده‌های قرض‌الحسنه تشکیل می‌شود. رشد ۶/ ۴ درصد برای «سایر سپرده‌ها» است که بخش اصلی سپرده‌های قرض‌الحسنه است. مجموع حجم سایر سپرده‌های قرض‌الحسنه در حدود ۹/ ۶۱ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. رشد صندوق پس‌انداز مسکن در آخرین ماه پاییز، متعادل‌تر و در حدود ۶/ ۲ درصد گزارش شده است. رشد ماهانه صندوق مسکن از فروردین ۹۵ به این سو، هیچ‌گاه کمتر از این عدد نبوده است و در واقع این کمترین رشد ماهانه صندوق مسکن در ۲۱ ماه اخیر است. اکنون حجم سپرده‌های این صندوق به ۸/ ۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.
