از گذشته تلخ صنعت هوایی تا آینده‌ای که باید ساخت ؛سالهای سقوط، سانحه و تاخیر با ابزار برجام فراموش شد.به گزارش رتبه آنلاین، همین چند سال پیش بود که اوضاع صنعت هوانوردی پس از چند سقوط پی در پی بسیار وخیم بود. چند به چند، شاهد یک حادثه تلخ در این حوزه بودیم و صدر اخبار رسانه‌ها، موضوع تاخیر پروازها و سقوط و سانحه در هواپیماهایی بود که از ناتوانی و پیری، با مرگ خود، مسافرانشان را هم به کام مرگ می‌بردند. در آن ایام حتی مسئولان وقت دولت مهرورز در این اندیشه افتاده بودند که از خطوط خارجی و شرکت های هواپیمایی بین المللی برای خدمات دهی در خطوط داخلی ایران استفاده کنند.علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی دولت دهم، حتی صحبت از قطر ایرویز را به میان کشیده بود و مقرر بود تا این شرکت مردم ایران را از شهرهای خودشان به شهری دیگر برساند.آنقدر در این ایام تلخی‌های سقوط زیاد بود که دیگر کسی به تلخی این خبرها اعتنایی نداشت و نمی‌گفت چرا به این روزگار دچار شده ایم.به هر سو، آن روزها گذشت و رخدادی که خلاف ضوابط بود، هیچگاه هم عملی نشد.
برجام و تغییر وضعیت ایران در صنعت هوایی
آینده نه چندان دور این روزها با حضور دولت یازدهم و مذاکرات هسته ای خیلی زود فرا رسید و به یکباره اوضاع تغییر کرد. 2 غول هواپیما سازی جهان ( ایرباس و بویینگ) برسر فروش هواپیماهای نو به ایران رقابتی سنگین با یکدیگر را شروع کردند و نتایجش شد، هواپیماهای برجامی! ممنوعیت فرود هواپیماهای ایران در برخی از فرودگاه های جهان تبدیل به وضعی شد که در 40 سال گذشته سابقه نداشت. ما هواپیمای نو تحویل گرفتیم و این روند همچنان ادامه دارد.
دیگر خرید پردردسر هواپیماهای فرسوده، که همواره هم 30 تا 40 درصد گران تر از نرخ بازار برای شرکت های هواپیمایی کشورمان بود هم خیلی زود از یادها رفت و دلواپسانی که تا پیش از فرود هواپیماهای برجامی، از بد بودن این قراردادها یاد می‌کردند، خود مسافران این هواپیماها شدند و سلفی‌هایشان با این هواپیماها، چشمان مردم را گشاد کرد.
اما این تمام ماجرای تلخ هوانوردی مسافری ایران نبود؛ چرا که حتی خرید قطعات هم در این دوره به سختی انجام می شد و دورنمای این صنعت تیره تر از هر زمانی شده بود و زمین گیر شدن هواپیماهای ایرانی در فرودگاه ها دلیلی برای تاخیرهای فراوان این حوزه بود.
برجام و فراموشی برخی تلخی‌ها
در یک کلام، توافق مقدماتی مذاکرات هسته اي ژنو، اولین بارقه های امید برای جوان سازی ناوگان فرسوده ی هوایی ایران را نمایان ساخت تا مسوولان هوایی کشورمان مذاکراتی را با شرکت های بزرگ سازنده ی هواپیما آغاز کنند.هرچند که تغییر رویه به نوعی دیگر، زودتر هم آغاز شده بود. از سال 1392، یعنی اولین سال حضور دولت یازدهم 12 هواپیمای کم سن و سال وارد ناوگان هوایی ایران شد و یک سال بعد با جدی شدن مذاکرات هسته اي ایران و گروه 1+5، یکی از شرکت های هواپیمایی توانست 17 هواپیمای ایرباس را وارد کشور کند. از این تعداد 15 فروند طی 2 ماه گذشته در مسیرهای خارجی علمیاتی شد و از قطعه های 2 فروند دیگر هم به دلیل اینکه بیشتر از 15 سال عمر کرده بودند برای رفع نقص فنی دیگر هواپیماها استفاده شد.
تحریم احتمالی و آینده بخش هوایی
حالا پس از عبور از آن روزها، دورنمای تازه صنعت هوایی ایران در بخش مسافری برای هر شرکت خارجی جذاب است و محل رقابت. چرا که طبق سند چشم اندازی که برای صنعت هوانوردی تعریف شده، ناوگان هوایی کشورمان تا سال 1404 به 400 فروند هواپیمای مسافربری نیاز داردو براساس اظهارات عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی این صنعت نیازمند سرمایه گذاری 20 میلیارد دلاری در طول 10 سال آینده است.
به هر سو ، پس از طی زمانی کوتاه هواپیماهای برجامی وارد ایران شدند تا هم اکنون تعداد این هواپیماها به تعداد انکشتان دو دست برسد و انتظار برای ورود همه ۲۰۰ هواپیمای خریداری شده انتظاری واقعی باشد.
اما در این میان نگرانی هایی از سوی متولیان صنعت هوانوردی ایران به دلیل سنگ اندازی های دولت آمریکا در خصوص اجرای برجام و فروش هواپیمای جدید به ایران وجود دارد.
این همان موضوعی است که دلواپیان برای قراردادهای خرید هواپیما مطرح می کنند و معتقدند هر تحریمی می تواند این رویه را متوقف کند.در این حوزه ، قابل ذکر است که در زمان امضای قرارداد خرید هواپیما، شرکت های تولیدکننده با ایران به توافق رسیدند تا آنها خود راسا، مجوز اوفک را دریافت کرده و این مجوز منوط به ساخت نباشد بلکه به اصل قرارداد برگردد.
در این ارتباط، با توجه به صدور مجوز وزارت خزانه داری آمریکا به شرکت بوئینگ برای ساخت و فروش ۸۰ فروند هواپیما و همچنین با توجه به اینکه ۱۰ درصد قطعات ایرباس تولید آمریکا، دفتر کنترل اموال خارجی وزارت خزانه داری این کشور، مجوز فروش ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس و ۲۰ فروند هواپیمای ای تی آر (به عنوان یکی از شرکت های تابعه ایرباس) را صادر کرده، همه ۲۰۰ فروند هواپیمایی که ایران ایر آنها را مستقیما از تولیدکننده خریداری کرده، بدون هیچ مشکلی به ایران می آیند.چرا که مصوبه جدید، عطف به ماسبق ندارد.
طبق قانون اساسی آمریکا، مصوبات کنگره این کشور می بایست از سوی رئیس جمهور مورد تأیید قرار گیرند. بنابراین مصوبه اخیر کنگره هنوز به امضای دونالد ترامپ نرسیده اما با توجه به اقدامات گذشته آمریکا به خصوص اقدام تازه آنها و وارد کردن ۷ فرد و ۲ شرکت جدید به لیست تحریم های ایران به بهانه های غیر هسته ای و حقوق بشری، انتظار می رود این مصوبه کنگره نیز به امضای ترامپ برسد؛ این در حالی است که اوباما در زمان ریاست جمهوری خود مصوبه کنگره و سپس سنای آمریکا در خصوص منع فروش هواپیما به ایران پس از امضای برجام را وتو کرد.
به روز رسانی خدمات هوایی ایران
حال با این پیش فرض که هواپیماهای جدید در حال ورود به ناوگان هستند، این موضوع را در یک نگاه اینده نگر باید مطرح کرد که حتی اگر ناوگان موثر و خوبی داشته باشیم، چه باید انجام دهیم که در عرصه رقابت شرکت های هواپیمایی ، کم نیاوریم. این موضوع را باید همچون یک دلواپسی مطرح کرد که ضعف‌های دیگر این صنعت در شرکت‌های هواپیمایی نادیده انکاشته نشود.
چرا که شرکت های هواپیمایی ایرانی در این سالها از رنج نداشتن هواپیما، دچار کمبودهایی شده اند که بازار خارجی و بین المللی را کامل از دست داده بودند و حتی نزدیک بود بازار داخلی را هم از کف بدهند.
در این خصوص باید به موضوع خلاقیت به عنوان برگ برنده شرکت‌های هواپیمایی امروز دنیا اشاره داشت که یک ضرورت در ایران است.
در صنعت امروز هوایی دنیا، دیگر داشتن هواپیما به تنهایی یک مزیت نیست و حتی ایرباس 380 هم که داشته باشید بدون خلاقیت اکر باشید ، شرکت شما برای مسافر ارزش چندانی ندارد .
پاسخگویی به‌موقع از سوی شرکت‌های هوایی موضوع دیگری است که باید در صنعت هوایی امروز ایران به عنوان یک دلواپسی بزرگ از آن یاد کرد و توجه داشت که فرهنگ هوانوردی ایران را تغییر خواهد داد.
مبحث دیگری که باید در حوزه توسعه ارتباطات به آن اهمیت داد، فرهنگ سازمانی و رعایت آن است. یک سازمان برای توسعه خود نیازمند مسیری است که باید برای همه پرسنل شفاف باشد. پرسنل یک شرکت هواپیمایی ممکن است از چند قوم و فرهنگ متفاوت باشند و به همین جهت یکسان‌سازی فرهنگی امری ضروری است.از سوی دیگر هم در حوزه روابط‌عمومی‌ها باید تغییراتی در این صنعت داد و از تخصص گرایی در این حوزه به عنوان یک غفلت اساسی یاد کرد.ایجاد اتاق فکر ایده‌های جذاب مشتری‌مداری و برندساز نکته ایست که در شرکت‌های ایرانی و در مقایسه با رقبای خارجی باید مد نظر باشد تا مسافران ایران از خطوط داخلی برای پروازها استفاده کنند و حتی مسافران خارجی را هم جذب کرد.