محمد اصفهانی| کارشناس بازار فولاد
پرده نخست:
پس از افزایش کم‌سابقه ۱۲۱درصدی نرخ میلگرد آجدار در بازار داخلی در ۴ ماه ابتدایی امسال،
متاثر از سکوت و نظاره نهادهای نظارتی و همچنین با کمک برجام و گشوده شدن مرزها و تاخت‌وتاز فولادسازان در حوزه‌های صادراتی و به‌دنبال آن عرضه‌های قطره‌چکانی داخلی، صدای اعتراض مصرف‌کننده نهایی و زنجیره‌های زیردست بلند شد و شدت گرفت.
این صدای اعتراض به مجلس رسید؛ دولت زیرفشار صدای اعتراض‌های ملت و مجلس، شتاب‌زده شیوه‌نامه ۱۴بندی را باعنوان شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد تدوین و به فولادسازان ابلاغ کرد که فولادسازان را موظف می‌کرد متناسب با دلار ۴۲۰۰ تومانی، اولویت تامین بازار داخل را مد نظر قرار دهند؛ بلافاصله پس از رسانه‌ای شدن این شیوه‌نامه نرخ‌های داخلی فرو ریخت.
روند کاهشی نرخ داخلی فولاد تحت‌تاثیر این شیوه‌نامه و همچنین خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها و محدود شدن دوباره صادرات، تا پایان آذر به پایین‌ترین سطح خود در سال ۹۷ کاهش پیدا کرد، به‌طوری‌که شاخص متوسط نرخ میلگرد آجدار در بازار داخلی با احتساب مالیات ارزش‌افزوده از نقطه اوج ۵۴۰۰ تومانی مرداد به حدود ۳۲۰۰ تومانی انتهای آذر رسید.
پرده دوم:
پس از تلاش‌های بسیار فولادسازان در جهت جلب‌نظر دولت در بازگشت قیمت‌ها متناسب با نرخ‌های جهانی و نرخ ارز واقعی بازار، دولت دوباره با اصلاح شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد ولی این‌بار به نفع فولادسازان داخلی و درواقع باعنوان یک بسته حمایتی، به‌طور شفاف حمایت خود از برابری نرخ‌های داخلی فولاد متناسب با نرخ‌های جهانی و متناسب با نرخ حواله دلار نیمایی را اعلام کرد که درواقع نقطه عطف شروع دوباره افزایش قیمت‌های داخلی شد به‌طوری‌که تنها در ۲ ماه، شاخص متوسط نرخ میلگرد آجدار، توام با حدود ۱۰۰۰ تومان-کیلو افزایش از پایین‌ترین نقطه ۳۲۰۰ تومانی، به نرخ میانگین تقریبی ۴۲۰۰ تا ۴۳۰۰ تومان کنونی رسیده است.
آیا تاریخ تکرار میشود؟
آیا این‌بار هم صدای اعتراض مصرف‌کننده نهایی شنیده خواهد شد؟
به‌نظر می‌رسد نرخ جهانی فولاد در کشور به رسمیت شناخته شده و مردم هم ناچار به پذیرفتن آن شده‌اند.
به‌نظر می‌رسد تنها خط قرمز دولت در تنظیم بازار داخلی، نظارت بر نرخ پایه بورس کالا برابر با نرخ دریای سیاه و حواله دلار نیمایی باشد که برابر با متغیرهای کنونی حدود ۴۴۰۰ تومان-کیلو با احتساب مالیات ارزش‌افزوده خواهد شد.
پرسشی که مطرح میشود این است که ابزار دولت در کنترل فولادسازان در رویارویی با مهندسی عرضه‌های بورس کالا و نرخ‌های رقابتی و به‌احتمال زیاد بالاتری که ممکن است در بورس کالا و در بازار خارج از بورس شکل گیرد چیست و اینکه آیا دوباره شاهد بازار لجام‌گسیخته در ادامه راه خواهیم بود؟
آیا تاریخ تکرار میشود یا اینکه این‌بار فولادسازان کنترل بازار را به‌دست خواهند گرفت؟
یک گمان و نظر این است که نرخ میلگرد آجدار بازار داخلی تا پایان امسال و در روزهای باقی‌مانده سال، همگام و هم‌تراز با نرخ‌های دریای سیاه، متناسب با شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد، ممکن است درنهایت تا حدود ۴۵۰۰ تومان-کیلو (توام با احتساب مالیات ارزش‌افزوده) متاثر از تقاضای هیجانی پایان سال و بازار شب عید پیشروی کرده و درنهایت با افول تقاضای داخلی به دلیل پیشخور شدن تقاضای ۲ ماه آینده، اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸ متوقف شود.
