مطالبات بانکها از دولت محدود به پرداخت این بدهی و راهکارهای تسویه آن نیست و در این بین اختلاف آماری بین آنها مورد توجه است؛ جایی که دولت نحوه محاسبه بانکها را قبول ندارد و هر رقمی برای پرداخت بدهی خود را مشروط به تائید سازمان حسابرسی میداند. این در حالی است که اختلاف ادعای بانکها و رقم حسابرسی شده گاها تا ۶۰ هزار میلیارد تومان هم میرسد.
به گزارش رتبه آنلاین از ایسنا، گرچه بدهی دولت به بانکها در دنیا موضوع عجیبی نیست و در ایران نیز به روالی عادی تبدیل شده است، اما انباشت آن طی سالیان گذشته و عدم تسویه از سوی دولت موجب انجماد بخش قابل توجهی از دارایی بانکها شده است.
بر این اساس بارها رؤسای کل بانک مرکزی خواستار ورود دولت به برگشت منابع بانکها شدهاند، ولی نبود منابع کافی نزد دولت برای تسویه بدهی خود موجب عقب افتادن این جریان شد تا اینکه سال ۱۳۹۵ در قانون بودجه مصوب شد که بخشی از بدهی دولت به بانکها از محل منابع ناشی از تجدید ارزیابی داراییهای خارجی بانک مرکزی تسویه شود که گزارش عملکرد آن نشان داد حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان عملیاتی شده است.
در ادامه نیز سازمان برنامه و بودجه در قوانین بودجه، راهکارهایی برای ادامه تسویه بدهی دولت گنجاند و در سال آینده نیز این روند را ادامه داده که در رأس آن بهادارسازی این بدهی قرار گرفته است که بتواند منابع منجمد بانکها را به گردش درآورد.
در این بین اختلافنظر سازمان برنامه و بودجه و بانکها در مورد میزان بدهی قابل توجه است؛ جایی که سازمان برنامه بودجه رقم مورد ادعای بانکها به دلایلی از جمله نحوه محاسبات را نمیپذیرد و در این رابطه تاکید دارد که طبق مصوبه هیات دولت نباید با بدهی دولت مانند مشتریان برخورد شده و سود مرکب محاسبه شود، در حالی که بانکها این کار را انجام میدهند؛ بنابراین دولتیها گزارش سازمان حسابرسی را به عنوان سند پرداخت قبول داشته و بر مبنای آن تسویه بدهی را انجام میدهند.
اما آخرین گزارش از وضعیت بدهی مورد ادعای بانکها و ارقام حسابرسی و تائید شده سازمان حسابرسی در شش سال اخیر که در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار گرفته و مربوط به پایان سال گذشته است، از اختلاف آمار قابل توجهی در برخی موارد بین ادعای بانکها و سازمان حسابرسی حکایت دارد.
بر اساس این گزارش، در پایان سال ۱۳۹۱ بانکها حدود ۳۸ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان به عنوان مطالبات خود از دولت ثبت کردهاند که در نهایت بعد از حسابرسی به ۳۰ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان کاهش یافته است. این رقم در سال ۱۳۹۲ معادل ۵۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بوده که سازمان حسابرسی رقم نهایی را حدود ۴۲ هزار و ۷۶۰ میلیارد تومان اعلام کرده است.
همچنین برای سال ۱۳۹۳ بانکها ادعای طلب ۶۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی داشتهاند که از این رقم ۵۴ هزار و ۷۰۰میلیارد تومان مورد تائید سازمان حسابرسی قرارگرفته است. برای سال ۱۳۹۵ نیز طلبی که بانکها اعلام کردهاند به ۱۱۳ هزار میلیارد تومان میرسد ولی سازمان حسابرسی حدود ۷۲ هزار میلیارد آن را تائید کرده است.
برای سال۱۳۹۵ نیز ۱۵۲ هزار میلیارد تومان از سوی بانکها به عنوان طلب از دولت ادعا شده که در نهایت سازمان حسابرسی با کسر حدود ۶۰ هزار میلیاردی این رقم، فقط ۹۳ هزار میلیارد تومان را پذیرفته و دولت موظف به تسویه آن است.
در سال گذشته هم بانکها مدعی طلب تا ۱۴۹ هزار میلیاردی بودهاند که تا کنون سازمان حسابرسی گزارش تائید شده آن را اعلام نکرده است.
این در حالی است که طبق آخرین آماری که بانک مرکزی از صورت مالی بانکها منتشر کرده است، نشان میدهد که در پایان مهرماه سال جاری بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی بیش از ۲۹۰ هزارمیلیارد تومان است.
جزئیات مانده مطالبات بانکها از دولت بر اساس گزارش سازمان حسابرسی(میلیارد ریال)
نام بانک | ادعای بانک(۱۳۹۱) | مورد تائیدسازمان حسابرسی(۱۳۹۱) | ادعای بانک(۱۳۹۲) | مورد تائیدسازمان حسابرسی(۱۳۹۲) | ادعای بانک(۱۳۹۳) | مورد تائیدسازمان حسابرسی(۱۳۹۳) | ادعای بانک(۱۳۹۴) | مورد تائیدسازمان حسابرسی(۱۳۹۴) | ادعای بانک(۱۳۹۵) | مورد تائیدسازمان حسابرسی(۱۳۹۵) | ادعای بانک(۱۳۹۶) |
صنعت و معدن | ۱۶۹۳ | ۰ | ۱۶۷۹ | ۱۶۲۶ | ۱۶۶۴ | ۱ | ۱۱۱۸ | ۱۰۵۸ | ۷۷۴ | ۷۲۷ | ۱۰۷۰ |
ملی | ۱۱۶۷۸۱ | ۱۰۱۰۱۷ | ۱۳۴۱۴۶ | ۱۱۴۶۶۳ | ۱۷۸۹۴۳ | ۱۳۸۱۷۶ | ۲۳۹۹۰۴ | ۱۸۲۶۸۱ | ۳۳۰۲۸۹ | ۲۶۵۶۶۶ | ۴۱۱۲۸۸ |
مسکن | ۵۰۶۲۴ | ۴۸۷۳۱ | ۸۰۷۵۹ | ۷۸۳۰۸ | ۱۱۵۶۴۰ | ۱۱۲۳۴۲ | ۱۴۷۲۲۵ | ۱۴۶۷۹۳ | ۱۸۳۴۸۰ | ۱۸۳۱۴۹ | ۲۱۳۵۵۸ |
سپه | ۳۱۶۲۱ | ۲۵۳۲۲ | ۳۷۳۷۶ | ۲۹۲۹۵ | ۲۲۸۰۱ | ۱۱۸۱۳ | ۳۵۶۴۲ | ۲۱۵۱۰ | ۴۱۶۹۳ | ۲۲۶۵۲ | ۴۵۴۰۱ |
توسعه تعاون | ۱۱ | ۱۱ | ۱۷ | ۱۲ | ۱۷ | ۱۲ | ۱۷ | ۱۲ | ۱۷ | ۱۲ | ۳۵ |
پست بانک | ۴۰۸ | ۴۰۸ | ۳۹۸ | ۳۹۸ | ۷۹۲ | ۳۹۸ | ۸۷۱ | ۳۹۹ | ۱۲۸۷۶ | ۷۱۸ | ۷۷۷ |
کشاورزی | ۳۹۴۷۲ | ۳۲۰۱۷ | ۵۸۶۶۰ | ۳۷۴۲۳ | ۸۰۳۶۶ | ۷۴۸۰۶ | ۱۱۵۴۱۴ | ۹۲۵۹۰ | ۱۱۰۳۸۸ | ۷۲۹۲۰ | ۱۴۹۰۶۶ |
توسعه صادرات ایران | ۳۱۵ | ۲۲۴ | ۴۳۸ | ۳۵۴ | ۹۳ | ۸- | ۰ | ۱۱۶- | ۰ | ۰ | ۰ |
جمع کل بانکهای دولتی | ۲۴۰۹۲۵ | ۲۰۷۷۳۰ | ۳۱۳۴۷۳ | ۲۶۲۰۷۹ | ۴۰۰۳۱۶ | ۳۳۷۵۴۰ | ۵۴۰۱۹۱ | ۴۴۴۹۲۷ | ۶۷۹۵۱۶ | ۵۴۵۸۴۵ | ۸۲۱۱۹۵ |
صادرات | ۶۵۹۵۸ | ۴۳۵۷۵ | ۸۰۷۸۹ | ۵۰۹۲۳ | ۹۸۰۵۶ | ۵۹۲۳۸ | ۱۲۹۷۹۳ | ۶۹۳۴۸ | ۲۳۲۴۷۰ | ۱۵۲۴۸۴ | ۲۳۶۶۵۳ |
تجارت | ۳۸۵۳۳ | ۳۳۲۳۵ | ۸۶۱۳۰ | ۷۲۷۶۳ | ۱۲۵۷۳۲ | ۱۰۴۵۳۶ | ۱۸۹۶۹۶ | ۱۳۰۰۳۹ | ۲۹۴۰۹۲ | ۱۴۵۵۸۵ | ۳۳۶۷۸۸ |
ملت | ۳۳۵۵۸ | ۱۸۹۴۶ | ۴۴۵۳۵ | ۳۵۴۴۲ | ۵۱۵۷۴ | ۳۹۰۷۸ | ۲۶۲۰۱۴ | ۶۹۳۸۵ | ۲۹۳۴۸۵ | ۶۹۲۰۷ | ۱۰۳۰۲ |
رفاه کارگران | ۶۵۵۶ | ۴۶۸۵ | ۸۲۵۶ | ۶۳۸۷ | ۹۸۲۳ | ۶۷۵۲ | ۱۲۴۲۷ | ۷۷۴۲ | ۲۴۶۸۰ | ۱۷۶۲۵ | عدم ارائه |
جمع کل بانکهای خصوصی | ۱۴۴۶۰۵ | ۱۰۰۴۴۱ | ۲۱۹۷۱۰ | ۱۶۵۵۱۵ | ۲۸۵۱۸۵ | ۲۰۹۶۰۴ | ۵۹۳۹۳۰ | ۲۷۶۵۱۴ | ۸۴۴۷۲۷ | ۳۸۴۹۰۱ | ۶۷۷۷۴۲ |
جمع کل | ۳۸۵۵۳۰ | ۳۰۸۱۷۱ | ۵۳۳۱۸۳ | ۴۲۷۵۹۴ | ۶۸۵۵۰۱ | ۵۴۷۱۴۴ | ۱۱۳۴۱۲۱ | ۷۲۱۴۴۱ | ۱۵۲۴۲۴۳ | ۹۳۰۷۴۶ | ۱۴۹۸۹۳۷ |
خبرنگار: زهرا شکری
دبیر خبر: مریم طاووسی