ثبت رکورد فروش ماندگار

سی و یکمین دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از همان ابتدای فعالیت کمیته برگزاری با حواشی زیادی همراه بود، از نقل مکان دوباره اهالی کتاب و نشر به خانه قدیمی شان مصلی، تا میزان آمادگی و تحقق وعده های عملی شده که در شهر آفتاب جامه عمل به خود نگرفت.

این دوره از نمایشگاه قرابت زمانی با برگزاری مسابقات بین المللی قرآن کریم پیدا کرده بود که همین مسئله باعث شد تا مصلی با وجود آنکه به گفته مسئولان در زمان مقرر به ستاد برگزاری تحویل داده شد اما روند آماده سازی را کند کرد.

بخش زیادی از برگزاری نمایشگاه سی و یکم طبق رویکرد چند سال اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد به صنف نشر واگذار شده بود و مسئولان معاونت فرهنگی جایگاه نظارتی را در این دوره دنبال کردند و برای آنکه از عملکرد صنف نشر و وضعیت نمایشگاه امسال مطلع شویم، به مرور مهم ترین رویدادهای 10 روز گذشته می پردازیم.

ناشران ایرانی و خارجی حاضر در نمایشگاه

نمایشگاه کتاب امسال میزبان 2450 ناشر از ایران و 132 ناشر از کشورهای خارجی بود. این تعداد نسبت به سال گذشته با افزایش نسبی همراه بوده است، در نمایشگاه سی ام 1678 ناشر در 2260 غرفه جانمایی شده بودند.

در نمایشگاه کتاب امسال با وجود فضای مسقف بیشتری که مصلی در اختیار برگزارکنندگان گذاشته بود بازهم به دلیل گستردگی 75 درصد فضاهای داخی در مکان مسقف جانمایی شدند و بازهم قرعه به نام ناشران دانشگاهی و دیجیتال برای حضور در فضای باز افتاد.

امسال همچنین ۵۱۵ هزار عنوان کتاب از ناشران در نمایشگاه عرضه شد که نسبت به سال گذشته با افزایش قابل قبولی همراه بوده، با این وجود نکته مهم این است که از این تعداد چه میزان به فروش رفته است.

غیبت مسئولان در نمایشگاه سی و یکم

حضور مسئولان و چهره های شاخص کشور در نمایشگاه کتاب همواره نشان از جایگاه و اهمیت این رویداد فرهنگی دارد.

نمایشگاه کتاب امسال اما همانند گذشته شاهد حضور چهره های سرشناس کشور نبود و غیبت مسئولان در این دوره به شدت محسوس بود. نمایشگاه امسال تفاوت بزرگی هم با دوره های گذشته داشت و آن هم حضور آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب روز گذشته در نمایشگاه بود. ایشان حدود یک ساعت و نیم به بازدید از غرفه ها پرداختند، سه سال پیش آخرین باری بود که ایشان از نمایشگاه دیدن کرده بودند.

آغاز نمایشگاه هم آنطور که باید مسئله حضور مسئولان عملی نشد و وعده هایی که از پیش برای حضور حسن روحانی در آیین افتتاحیه داده شده بود محقق نشد و رییس جمهور به دلیل پیش آمد کاری مهم نتوانست در این مراسم شرکت کند.

در این میان غیبت دولت مردان و وزرا در نمایشگاه امسال هم به چشم آمد زیرا که به جز سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد تنها شاهد حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، بطحایی وزیر آموزش و پرورش بودیم. همچنین حسین انتظامی قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد و محمد سلطانی فر معاون مطبوعاتی از دیگر چهره های دولتی بودند که به نمایشگاه آمدند.

علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، علی اکبر ولایتی مشاور رهبری، غلامعلی حدادعادل، شهیندخت مولاوردی دستیار رییس جمهور، سید احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری و اشرف بروجردی رییس کتابخانه ملی از جمله چهره های سرشناس دیگری بودند که از نمایشگاه سی و یکم بازدید کردند.

طبق اعلام مسئولان برگزاری، اختتامیه نمایشگاه هم با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور برگزار خواهد شد.

مهمانان خارجی و توافقات بین‌المللی

نمایشگاه امسال همچون گذشته میزبان چهره های فرهنگی سایر کشورها بود، میزبانی که زمینه ساز شکل گیری تبادلات فرهنگی و همچنین تقویت چرخه توریسم (گردشگری) فرهنگی به کشور می شود.

صربستان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب سی و یکم بود و وزیر فرهنگ این کشور با هیات همراه از مهمانان این دوره بودند. کشور تونس هم با هیئتی از وزارت فرهنگ این کشور به نمایشگاه امسال آمدند.

رئیس نمایشگاه تورین ایتالیا به همراه یک هیئت چهارنفره و نیز مسئولانی از کشورهای عمان، چین، آلمان، مجارستان و اتریش از جمله مهمانانی بودند که در نمایشگاه سی و یکم حضور پیدا کردند.

امسال همچنین از عتبات عالیات شامل حرم حضرت علی، امام حسین و حضرت ابوالفضل هم هیئت هایی حضور داشتند.

از توافقات بین المللی که در نمایشگاه امسال صورت گرفت می توان به دیدار کارولینا لیلا باستر، معاون رئیس نمایشگاه کتاب شانگهای با امیرمسعود شهرام‌نیا، قائم مقام سی ‌و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اشاره کرد که منجر به توافق اولیه برای مبادله غرفه و تصویرگر و همچنین برگزاری ورکشاپ دو کشور در این دو نمایشگاه شد.

در روز دهم برگزاری سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران هم 31 طرح گرنت نهایی شد تا شاهد ترجمه آثار ایرانی به سایر زبان های دنیا باشیم.

نگاهی به آمار تخلفات نمایشگاه سی ویکم

تخلف همواره از مسایل چالش برانگیز نمایشگاه کتاب بوده است که یا از سوی ناشران انجام شده و یا درباره بن کارت ها از سوی بازدیدکنندگان، با این وجود نمایشگاه امسال هم از حیث تخلفات آنچنان مبری نبود.

تا روز هفتم نمایشگاه 311 گزارش به دبیرخانه هیئت رسیدگی به تخلفات واصل شد که 181 رأی بررسی، صادر و اجرایی شده بود. همچنین هفت غرفه به خاطر عدم رعایت شئونات اسلامی، هشت غرفه به خاطر فروش کتاب های افست (بدون حضور ناشران اصلی این کتابها)، ۳۶ غرفه به خاطر عرضه کتابهایی با موضوعات غیر مرتبط با سالن مربوطه و سه غرفه به خاطر عرضه کتابهای قاچاق و بدون شناسنامه، متخلف شناخته شدند.

74 ناشر هم در این دور به دلیل رعایت نکردن ضابطه نمایندگی گرفتن تنها از دو ناشر جریمه و محکوم شدند. 53 ناشر هم برای فروش اشیای غیر، تخلف در استفاده از بن کارت ها مجرم شناخته شدند.

نکته جالب توجه نمایشگاه کتاب امسال نقد کردن بن کارت ها بوده است که در نقاط مختلف نمایشگاه قابل رویت بود، به گفته معاون اجرایی نمایشگاه نقد کردن بن کارت ها دومین تخلف پرتکرار نمایشگاه ماسال بوده است.

تا به امروز و پیش از پایان نمایشگاه سی و یکم تعداد ناشران محروم از نمایشگاه کتاب سال آینده افزایش یافته و به 73 ناشر رسیده است، مسئله ای که اگر به همین شکل ادامه یاید به نگران کننده خواهد بود.

رکوردزنی نمایشگاه کتاب امسال در فروش

افزایش میزان فروش کتاب در نمایشگاه از خبرهای خوبی است که دل اهالی نشر را شاد خواهد کرد و نمایشگاه سی و یکم از این جهت به یک خاطره خوش بدل شد.

امیرمسعود شهرام نیا قائم مقام نمایشگاه کتاب امسال این خبر خوش را روز گذشته به اهالی حوزه کتاب داد و آن هم ثبت رکورد 95 میلیاردی فروش کتاب تا پایان روز نهم بوده است.

روز نهم که برای ناشران بسیار مبارک بوده، خود نیز دربردارنده رکورد دیگری است، رقم فروش کتاب در این روز به 17 و نیم میلیارد تومان رسیده است. میزان فروشی که در تمام سال های برگزاری نمایشگاه سابقه نداشته، از این میزان 12 و نیم میلیارد از طریق کارت خوان ها و پنج میلیارد هم به صورت نقدی بوده است.

بازدید از نمایشگاه کتاب امسال چطور بود؟

مسئولان برگزاری نمایشگاه کتاب در طول سالیان گذشته همواره بر نداشتن آمار دقیق از بازدیدکنندگان تاکید داشتند و به ارائه آماری نسبی و تخمینی بسنده می کردند.

با این تفاسیر نمایشگاه کتاب سی ویکم تا به امروز شاهد رشد سه درصدی تعداد بازدیدکنندگان نسبت به سال گذشته بوده است که با وجود مشکلات مردم این میزان رشد هم قابل توجه است.

نمایشگاه امسال دو آخر هفته را هم تجربه کرد که این مسئله تاثیر بسزایی در افزایش میزان بازدیدکنندگان داشت. در روز نهم نمایشگاه تقریبا 550 هزار نفر به نمایشگاه آمدند که از این تعداد 250 هزار نفر در چهار ساعت ابتدایی روز از بزرگ ترین رویداد فرهنگی کشور بازدید کردند.

حضور گسترده مردم در روزهای پایانی هفته منجر به تمدید ساعت پایانی نمایشگاه شد و به نظر می رسد که امروز که روز پایانی برگزاری است شاهد تمدید چند ساعته نمایشگاه باشیم.

امکانات نمایشگاه سی ویکم برای بازدیدکنندگان

نمایشگاه امسال امکانات خوب و قابل توجهی را هم تا حدودی برای بازدیدکنندگان فراهم آورد که از آن جمله می توان به افزایش استراحتگاه ها، مراکز اطلاع رسانی، دفاتر پست، وسایل حمل و نقل که همواره از مشکلات نمایشگاه های ادوار گذشته بوده است و امسال با وجود برگزاری نمایشگاه در مصلی تا حدود زیادی بهبود یافته است اشاره کرد.

همچنین ساخت نرم افزار نمایشگاه که کمک قابل توجهی به بازدیدکنندگان برای جست وجوی مکان مربوطه و یا تهیه کتاب موردنظرشان کرد از ویژگی های مثبت نمایشگاه سی و یکم بود.

از دیگر نکاتی که همواره نمایشگاه را تحت تاثیر قرار می دهد بارندگی اردیبهشت ماه تهران است، حوادث دو سال گذشته در شهر آفتاب خاطره بدی از این بارندگی را در ذهن اهالی کتاب به یادگار گذاشت.

امسال اما چند روز پیش از برگزاری نمایشگاه، بارش باران باعث آبگرفتی مصلی و نفوذ آب شده بود تا مسئولان تدابیر لازم را قبل از آغاز این گردهمایی فرهنگی اتخاذ کنند. روز پنجشنبه هفته گذشته اما بارندگی بازهم کار دست ناشران داد و پنج ناشر متضرر شدند که بنا بر اعلام معاون اجرایی خسارت ها جدی نبوده و تنها حدود 40، 50 کتاب این ناشران از بین رفته است که این خسارات از سوی بیمه پرداخت خواهد شد.

با این حال نمایشگاه بین المللی کتاب تهران خیلی زود از سی ویکمین ایستگاه هم با تمام اتفاقات خوشایند یا ناخوشایند گذر کرد و راهی سی و دومین دوره خود در اردیبهشت سال 98 شد و باید دید که مشکلات تا چه اندازه مرتفع خواهد شد و آیا نمایشگاه بازهم ناچار به تغییر مکان خواهد شد یا نه.