تاریخچه بورس در ایران

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، مجددا در سال ۱۳۳۳ ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول شد. این گروه پس از ۱۲سال، در سال ۱۳۴۵، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال کردند که این لایحه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ تصویب شد. بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، فعالیت خود را رسما با انجام چند معامله روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

پس از آن سهام شرکت نفت پارس، چند نوع اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد در بورس تهران پذیرفته شدند. در آن زمان اعطای معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و موسسات پذیرفته شده در بورس، عامل مهمی در تشویق شرکت‌ها به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران بود. در طی مدت زمانی پس از تشکیل، بورس در مسیر توسعه و پیشرفت قرار گرفت. بورس در ایران برای مدتی به دلیل تحولات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی رونق چندانی نداشت و عملا تعطیل بود. با آغاز برنامه اول پنج ساله توسعه مجددا بورس در ایران احیا شد. در سال ۸۴ نیز با تصویب قانون اوراق بهادار تحولات مهمی در عرصه بازار سرمایه در ایران شکل گرفت و بخش نظارتی و اجرایی تفکیک شد.

در حال حاضر چهار شرکت بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

طراحی انواع اوراق بهادار، ابزارهای مالی اسلامی، راه‌اندازی نهاد‌های متنوع مالی و همچنین گسترش فعالیت‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی در کنار آزاد‌سازی سهام عدالت موجب شده امروزه تعداد سهامداران بورس رشد قابل توجهی داشته باشد به‌طوری که هم اکنون تعداد سهامداران به حدود ۵۰میلیون نفر رسیده است که این امر با درنظر گرفتن جمعیت ایران، نشان از ورود حداقل ۶۰درصد از ایرانی‌ها به بازار سرمایه دارد.

توسعه بازار سرمایه در ایران قطعا می‌تواند زمینه ساز بسیاری از گشایش‌های اقتصادی باشد و خوشبختانه می‌توان گفت در حال حاضر نیز توجه به اهمیت و جایگاه بورس از زمان تشکیل در ایران، بی‌سابقه بوده که این امر می‌تواند به توسعه بورس در ایران کمک شایانی کند.