قریب به دو میلیارد نفر عضو فیسبوک هستند اثرات این شبکه اجتماعی آنقدر وسیع و گسترده بوده است که حالا غول رسانه ای جهان که بیش از یکصد سال سابقه رسانه ای دارد در مذمت آن چندین مستند اجتماعی ساخته و مرتب پخش می کند. این سوال پرسیدنی است، چرا بی بی سی به مقابله با فیسبوک می پردازد؟
روش است فیسبوک بیش از هر رسانه دیگر از کاربران خود اطلاعات می گیرد و از بیوگرافی کامل تا سلایق، علایق و لذاید هر فرد بصورت جزئی و مستند، بطور کاملا داوطلبانه همه چیز لو داده می شود. با یک اشاره نه تنها شخصیت فرد بلکه دوستان و رفقای او را نیز می توان شناخت و اگر کمی با هوش تر باشید از این همه اطلاعات منافع اقتصادی زیادی بدست خواهد آمد.
چهارصد میلیارد دلار ارزش فیسبوک متعلق به اطلاعاتی است که در اختیار شرکت های تبلیغاتی قرار می گیرد تا بسیار هوشمندانه آنچه مخاطب می خواهد در اختیارش قرار داده شود حتی رای او نیازسنجی شود که چه چیز نیاز دارد و باید طلب کند. در فیسبوک، ما خود در ازای خدماتی که در اختیارمان قرار داده می شود قراردادی نانوشته -و البته نوشته که هر کس در ابتدا باید تایید کند- امضا می کنیم تا هر آنچه لازم است از تمام اطلاعات کاربر به گونه ای که مایل است و توسط هر کس و در هرجایی با هر انگیزه ای بهره برداری کند و البته هیچ نظارت و کنترلی بر این شبکه عظیم اجتماعی در سراسر جهان گسترده شده نیست.
با این حال این مشکلات بیشتر برای کشورهایی است که از لحاظ علمی و توان تکنولوژی در سطح بالایی قرار ندارند و قادر به مقابله علمی و فرهنگی با ترفندهای پیچیده اینگونه شبکه ها نیستند اما انگلیس که خود جلودار تولید و پخش رسانه ای است چرا به اطلاع رسانی بخشی از اقدامات نهفته فیسبوک پرداخته است؟
بررسی جامع این نکته تحقیق کاملی از سوی اساتید و دانشجویان مدیریت رسانه و ارتباطات می طلبد اما به طور کلی به چند نکته می توان اشاره کرد:
1.تاثیر فیسبوک در پیکار انتخاباتی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، اگر بیش از رسانه های مسلط صوتی و تصویری انگلیسی نبوده باشد بدون شک کمتر از آن نبوده است بنابر این اعلام ترفندهای فیسبوک می تواند به استحکام جایگاه رسانه ای بی بی سی کمک کند.
2.اساسا قدرت و صلاحیت هر رسانه ای اعم از اجتماعی یا سنتی در صورتیکه مانع تاثیر و تاثر عمیق بی بی سی بر مخاطبانش شود پذیرفتنی نیست و باید مهار یا تحت مدیریت ناملموس رسانه ای قرار گیرد تا براساس خط مشی نانوشته بی بی سی اداره شود.
3.کاهش مخاطبان فیسبوک اگرچه ممکن است به کاهش تاثیر این شبکه اجتماعی یا افزایش بهره برداری گروه های مختلف منجر شود اما در نهایت نداوم سلطه این غول رسانه ای جهان را تضمین می کند.
در میان این منازعه، مخاطبان ایرانی چه توشه ای می توانند برگیرند؟
به نظر می رسد چند پند و اندرز مهم قابل دسترسی است.
1.مدیریت تنظیمات و استفاده آگاهانه و هدفمند از فیسبوک و عدم اطلاع رسانی جزئی و بهنگام از خواسته ها، عقاید، سلایق و نظرها و حتی گاه ارائه اطلاعات غیرمستند از آثار و احوال خویش می تواند ضمن بهره برداری از امکانات و خدمات این رسانه اجتماعی میزان سوء استفاده را کاهش دهد
2.روشن است وقتی شبکه ای همچون بی بی سی از تاثیر فیسبوک بیمناک است عطش هر دو رسانه در تسخیر و تهییج مردم جهان پیام واضحی پیدا می کند. تفکر و تامل در اهداف و برنامه های رسانه ها و نه پرسه زدن در شبکه های مختلف اجتماعی کاری اساسی است
3.تکنولوژی رسانه ای همواره در ازای خدمات، صدماتی نیز در پی دارند. اگرچه تفکیک این دو بسیار مشکل است اما در همین نزاع های رسانه ای است که اهداف و برنامه های نانوشته و ناملموس آنان معلوم و مشخص می شود.
4. در نهایت این رسانه های سنتی و اجتماعی نیستند که در پی افزایش عمیق آگاهی مخاطبند بلکه مطالعه پیگیر و عمیق دیگر رسانه ها مثل مجلات، روزنامه ها و کتاب ها است که می تواند بینش و روش های مطلوب را به مخاطب عرضه کند. این رسانه ها حتی مطلوب ترین آن ها بیش از همه مدام در پی تبلیغ و ترویج مصرف و تولیدات روزمره خویشند.
منبع : خبرآنلاین