بازار بورس در روز دوشنبه با ریزش ۵۴ هزار واحدی همراه بود و از کف حمایت چندین ماهه ۴۰ هزار واحد پایین‌تر آمد. اما با شکست این کف چه اتفاقی در انتظار بورس است؟ آیا شاخص بورس در روزهای آتی به کانال پایین‌تر منتقل می‌شود؟
جهت خوانی بورس از تابلو دیروز
ریزش ارزش معاملات در ابتدای پاییز: در معاملات دیروز ارزش معاملات بازار به شکل قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافت. برآوردها نشان می‌دهد در معاملات روز دوشنبه، ارزش معاملات بازار 41 درصد کاهش یافت، ارزش معاملات بازار نشان‌دهنده نقد شوندگی بازار است و کاهش آن به معنی افت قدرت نقد شوندگی در بازار سهام است. طبیعتاً این اتفاق خبری خوبی برای معاملات در روزهای آینده نیست خصوصاً که از ابتدای مهرماه تا به امروز ارزش معاملات بازار کاهش معناداری داشته است.
خروج 7 هزار میلیارد تومان پول: اتفاق در ترکیب سرمایه‌های داخل بورس رقم خورد معمولاً وقتی انتقال سهم از حقوقی‌ها به حقیقی‌ها بیشتر باشد برای سهامداران نماد خوبی است زیرا به ورود پول جدید ترجمه می‌شود اما عکس آن به معنی خروج پول است. دیروز در بورس روی ناخوش ماجرا عیان شد و هزار و 445 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار بیرون رفت تا این علامت هم تعبیر جذابی برای علاقه‌مندان به بازار سهام نباشد. از سوی دیگر مجموع رقم خروج پول حقیقی در این دوره بالغ‌بر 7 هزار و 300 میلیارد تومان بوده است.
رشد هفتاددرصدی ارزش صف فروش: یکی دیگر از پدیده‌های منفی بورس دیروز صف فروش بود، صف فروش زمانی ایجاد می‌شود که فروشندگان در کف قیمتی مجاز قصد دارند سهام خود را بفروشند اما هیچ خریداری وجود ندارد. هر چه تعداد سهام در صف فروش بیشتر باشد صف فروش سنگین‌تر است. صف فروش زمانی شکل می‌گیرد که وضعیت پیش روی یک سهم منفی ارزیابی شود ارزش صف‌های فروش دیروز در مقایسه با روز یک‌شنبه با حدود 70 درصد افزایش به 11 هزار و 722 میلیارد تومان رسید. ارزش صف‌های فروش بازار طی دو روز گذشته به ترتیب 6 هزار و 860 و 11 هزار و 722 میلیارد تومان بوده است.
فرار حقوقی‌ها از بازار؟
علامت دیگری که می‌توان در بازار سهام ردیابی کرد تحولات در بازارهای رقیب است، خصوصاً بازارهای که در هم‌بستگی مستقیم با بورس قرار دارند. یکی از این رقبا بازار ثانویه اوراق دولتی است که در آن دارندگان اوراق دولتی با خریداران اوراق دادوستد می‌کنند. به جهت آنکه این اوراق از پشتوانه و تضمین مالی دولت برخوردار است به‌عنوان یک بازار بدون ریسک شناخته می‌شود و برخی سرمایه‌گذاران با اهداف مختلف سعی دارند درصدی از سبد سرمایه‌های خود را به این اوراق اختصاص دهند تا از خطر زیان و سوخت شدن پول در امان باشند. وقتی این بازار رونق می‌گیرد یعنی سرمایه‌گذاران نسبت به قبل محافظه‌کارتر شده‌اند و به دلیل نا اطمینانی ترجیح می‌دهند در این بازار کم ریسک پناه بگیرند.
در دور روز گذشته حجم معاملات در بازار ثانویه اوراق دولتی رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته است روز گذشته حجم معاملات در این بازار به سقف تاریخی نزدیک شد با توجه به اینکه بازیگران این بازار شرکت‌های حقوقی به‌طور عام و صندوق‌های درآمد ثابت به‌طور خاص هستند این اتفاق می‌تواند به‌منزله سیگنالی برای افزایش جذابیت این بازار بدون ریسک برای بورس باشد. درواقع برخی تحلیل گیران رکوردشکنی‌ها در بازار اوراق دولتی را تابعی از تغییرات در بازار سهام می‌دانند. وقتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سمت این اوراق می‌روند نشانه‌ای از کاهش جذابیت بازار بورس برای بخشی از معامله‌گران حقوقی بازار است.
سه نماد آزاردهنده بورس
برخی سهامداران می‌گویند اگر سه گروه نبودند شاید بورس برخی روزهای را صعودی پشت سر می‌گذاشت و این‌گونه زرد و سرخ نمی‌شد. پالایشی‌ها، خودرویی‌ها و بانک‌ها سه هستند که از سوی این گروه نمادهای آزاردهنده بازار سهام هستند. برخی می‌گویند بازار باید اجازه دهند ریزش نمادهای این سه گروه به‌طور کامل انجام شود تا بازار بتواند به روند طبیعی خود برگردد؛ اما بخش دیگری خواهان حمایت و تزریق هستند تا هیجان و ترس این بخش به دیگر بخش‌ها سرایت نکند. یک گروه میانه هم تأکیددارند مدل‌های حمایتی مثل سهام خزانهو بازارگردان قوی در کنار شفافیت بیشترو اعلام شرایط آتی می‌تواند مرهمی بر زخم این نمادها بر بازار باشد.
تحلیل‌های فنی: بوسه خداحافظی بر سقف
تحلیل‌های فنی می‌گوید: شاخص کل بورس وارد فاز اصلاح جدی شده است خط اصلاح روند صعودی شکسته شده و بعد از یک پولبک در مسیر نزولی قرار دارد. پولبک در لغت به معنای بازگشت و عقب کشیدن است و تحلیل‌های فنی از آن به‌عنوان بوسه خداحافظی یاد می‌کند. در این حالت سطحی که شکسته شده یک‌بار دیگر لمس می‌شود و پس از آن بازار وارد روند خود می‌شود. در حالت کنونی تحلیل‌های فنی می‌گوید بازار پس از صعود موقت به محدوده شکست شده در قبل در فاز نزولی و احتمال دارد شاخص تا کانال یک‌میلیون و 300 هزار پایین‌تر برود. البته بسیاری از همین تحلیل‌ها تأکید دارد در صورت حمایت و حفظ سطح کانال یک‌میلیون و 500 هزار و در ادامه یک‌میلیون و 450 هزار شاید حرکت شاخص به شکل دیگری ادامه یابد.
بدبینان و خوش‌بینان به بورس
تحلیل‌گران بدبین معتقدند با توجه به رشد فزاینده دو فصل ابتدایی شاخص کل بازار بورس در مقایسه با بازارهای موازی، این بازار همچنان به تعدیل و اصلاح قیمتی نیاز دارد.
عده‌ای دیگر از تحلیل‌گران اعتقاددارند که بازار نیازی به حمایت برای رشد قیمت‌ها ندارد و معامله‌گران بیش از آنکه به بازدهی فکر کنند، به‌نقد شونده بودن بازار فکر می‌کنند. قوانین جدید نا اطمینانی و بی‌اعتمادی را افزایش داده‌اند و اثر منفی بر بازار می‌گذارند.
در مقابل تحلیل‌گران خوش‌بین با اتکا به ثبات نرخ دلار در زیر سقف 30 هزار تومان و خبرهای مبنی برافزایش درآمدهای نفتی ایران در ماه سپتامبر می‌گویند نقدینگی خارج‌شده از بازار سهام بار دیگر به این بازار برمی‌گردد و روند بازار را تغییر خواهد کرد.
به گفته این گروه جوفروش ایجادشده در بازار با اخبار و اتفاقات اخیر همخوانی ندارد و از نگاه آنان اتفاقاتی در روزهای آینده خواهد افتاد که می‌تواند تأثیراتی روی بازار داشته باشد. اول اینکه حمایت صندوق توسعه ملی در آستانه اجرایی شدن است اتفاق دیگر که خوش‌بین‌ها به آن امیدوار هستند رأی‌گیری در مورد انتخاب وزیر جدید وزارت صمت خواهد بود که احتمال دارد بارأی آوردن رزم حسینی شرایط تا حدودی برای بازار تغییر کند و جو ایجادشده تعدیل شود.
دلار هم سیگنال جذابی برای این دسته از معامله گران است و امیدوارند در بازار سهام که به‌شدت تحت تأثیر بازار کالایی قرار دارد برخی شرکت‌های شاخص ساز را تقویت کرده و جو ریزشی در بازار را تعدیل کند.
